Levensloopsociologie – Kuipers
Bladzijde 33 t/m 59
Als iemand terugblikt op tijden die achter hem liggen, plaatsen waar hij gewoond heeft en personen
die hem beïnvloed hebben, kijkt hij naar zijn socialisatie.
2.1 Leren meespelen
De narigheid waarmee volwassenen (bijv.) in de geestelijke gezondheidszorg worstelen, is vaak op
jonge leeftijd ontstaan. Daarom zegt de dichter Wordsworth ‘the child is the father of the man’. Als
basis van zijn volwassen leven ziet hij de kindertijd, die op het moment van schrijven al ver achter
hem ligt.
Bij opvoeding denken pedagogen aan de omgang tussen kinderen en hun opvoeders. De opvoeders
zijn de ouders, maar kunnen ook leraren, sportcoaches of groepsleiders zijn. Sociologen hebben het
niet over opvoeding, maar over socialisatie. Tussen deze begrippen en hoe pedagogen en sociologen
kijken zijn overeenkomsten, maar ook verschillen:
Overeenkomsten:
Het besef dat kinderen veel aan- en afleren. VB: geleerd om te lopen, afgeleerd om
met volle mond te praten.
De start van deze leerprocessen: het nulpunt is niet de geboorte, maar vóór de
eigenlijke geboorte, want er is al eerder sociaal verkeer.
Verschillen:
Er wordt op een eigen manier gekeken naar het einde van de opvoeding: de
volwassenwording. Leerprocessen van volwassenen zijn voor pedagogen minder
interessant. In tegenstelling tot opvoeding is socialisatie een levenslang proces.
Pedagogen geven de opvoeder een hoofdrol, terwijl sociologen de rol van
goedbedoelende volwassenen relativeren. Tot de socialisatie behoort ook wat
iemand onbedoeld overneemt van voorbeelden. Dat kunnen volwassenen zijn die
kinderen verwaarlozen of misbruiken, want het gaat sociologen niet alleen om
degenen die goede bedoelingen hebben. Socialisatie gaat ook over wat iemand van
leeftijdgenoten en media leert.
Pedagogen benadrukken alleen de baten van opvoeding benadrukken, terwijl
sociologen de lasten ook meenemen. Hinderlijk gedrag komt immers net zo goed uit
socialisatie voort.
De rol van de enkeling. Hoewel de opvoeding twee partijen omvat, interesseren
pedagogen zich vooral voor de identiteitsvorming van de ontvanger. Bij socialisatie
staat de invloed van tijd en plaats voorop.
Socialisatie: het hele leerproces waarmee mensen bekwame leden van hun samenleving worden.
Roltheorie
Secularisatie: proces waarbij het maatschappelijk leven zich steeds meer gescheiden ontwikkelt van
de kerk en het geloof.
Met het toenemen van het langeafstandsverkeer, de afname van stands- en geslachtsverschillen en
de secularisatie is onze keuzevrijheid langzaam vergroot. Iemand die gesocialiseerd is, weet wat er in
dergelijke situaties van hem verwacht wordt.
, De roltheorie gaat over dat resultaat van de voorafgaande socialisatie. Doordat die theorie ons
gedrag met dat van toneelspelers vergelijkt, bestaat er verband met het citaat uit Macbeth. De podia
waarop wij acteren zijn bijvoorbeeld de kassa’s in supermarkten. Bij haar gedragskeuzes houdt een
caissière rekening met klanten en collega’s. Als een caissière doet wat het publiek verwacht, is het
een goed gesocialiseerde speler.
De vergelijking met het toneel klopt echter niet helemaal. Klanten en winkelbedienden hebben
onderlinge verwachtingen. Wederzijdse rolverwachtingen maken voorspellingen mogelijk. In
alledaagse situaties staat niet vast wat de partijen zullen doen, maar de gesocialiseerde spelers
oriënteren zich op ongeschreven onderlinge rolverwachtingen. Die geven houvast, want het is prettig
om te weten wat er kan gebeuren. Het blijft echter afwachten hoe iemand zijn rol speelt.
Bij plechtigheden zoals 4 mei, zijn de keuzes beperkt.
Situaties waarin absoluut geen sprake is van onderlinge verwachtingen, zijn volgens aanhangers van
de roltheorie schaars. Als er geen publiek is, spelen verwachtingen mee. Dat doet zich onder meer
voor als we thuis de badkamer gebruiken. Of toeschouwers fysiek aanwezig zijn, doet weinig af aan
de gedachte dat we rekening houden met onderlinge rolverwachtingen.
1. In elke situatie verwachten we ten eerste wat de partijen gaan doen. Taalgebruik hoort bij
dat gedrag en we vermoeden onder meer hoe beleefd in de gegeven situatie gepraat zal
worden.
2. We rekenen op bepaalde uiterlijke kenmerken. Attributen die we bij artsen denken aan te
treffen, verschillen bijvoorbeeld van die van bouwvakkers.
3. We verwachten hoe iemand in de gegeven situatie zal staan, lopen of zitten en hoeveel
lichaamscontact er zal zijn.
Als iemand de onderlinge rolverwachtingen negeert, reageren we daarop. We reageren op
overtreders van onze verwachtingen met grappen, roddels en andere bestraffingen, maar iedereen
die onze verwachtingen naleeft of overtreft ontvangt waardering. Bij rolverwachtingen horen dus
negatieve en positieve sancties. Van belang is ook dat rolverwachtingen tijd- en plaatsgebonden zijn.
Sociale differentiatie
Om goed te begrijpen waartoe een gesocialiseerde deelnemer aan het sociale leven in staat is, schiet
de enkelvoudige versie van de roltheorie tekort. Bij het moderne leven waar sociologen zich op
richten, horen de verschillen in wonen, werken en ontspannen. De opsplitsing van het alledaagse
leven noemen we sociale differentiatie. Dat verschijnsel brengt met zich mee dat deelnemers aan het
sociale leven niet actief zijn op een enkelvoudig podium, waarop ze zich kunnen oriënteren op
enkelvoudige onderlinge rolverwachtingen. Meervoudigheid kenmerkt ons huidige bestaan.
Alle situaties samen noemen we position set.
Wonen, werken en ontspannen waren 125 jaar geleden minder gescheiden dan tegenwoordig. Het
woongedeelte grensde aan het werkgedeelte. Vaak waren ook aan werken, wonen en vrije tijd
dezelfde verwanten en dorpsgenoten betrokken.
Deelnemers aan het sociale leven hebben te maken met 2 soorten verwachtingen.
1. Elke functie die iemand verworven heeft leidt tot verwachtingen (functiegebonden
verwachtingen). In elke situatie bestaan verwachtingen die voortvloeien uit de opleiding,
ervaring of andere verdiensten van de partijen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur noaroest. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.