Astrid Van den Bossche
Nieuwsgebruik en nieuwseffecten
Les 1: 29/09
Inhoud vak
- Wat is nieuws? Verschuivingen
- Journalistieke rolpercepties
- Nieuwsconsumptiepatronen en evolutie
- Nieuwsvermijders
- Nieuwseffectenonderzoek
- Kritiek op nieuwsmakers door publiek: scheeftrekkingen, tabloidisering, medialogica, …=>
nieuwsombuds
- Kritische reflectie op nieuws
- Nieuws en geheugen: recall
- Proximiteit is belangrijk, hoe dichter bij huis, hoe meer aandacht we eraan gaan besteden →
op vlak van nieuws
- Ons publiek speelt een rol: wat willen ze weten en wat gaat er om in hun hoofd
- Hoe verder van ons bed, hoe minder impact op onszelf
- Hoelang duurt het speelt ook een rol → publiek aandachtig houden
- We hebben maar een beperkt aantal minuten en kunnen niet alles aan bod laten komen
Meest gelezen berichten op NewsMoney
,Astrid Van den Bossche
- Andere aantijging = clickbait met weinig journalistieke waarde
- Toch nemen andere nieuwsmerken deze topics ook over
Man steekt zeven mensen neer in het centrum Parijs (dia 24)
➔ Artikel is geplukt uit de Volksgazet en is in De Morgen geplaatst maar dit heeft gevolgen
➔ Ons publiek is anders: je moet altijd het artikel aanpassen aan je publiek
➔ Andere aantijging: schaalvergroting
➔ Moeten we dat nieuws brengen? Want uiteindelijk maakt dit weinig verschil voor mensen in
België
➔ Valt op: schaalvergroting zorgt ervoor dat DPG niet alleen merken in Vlaanderen maar ook in
Nederland (het bericht komt uit de Volkskrant en is toen in De Morgen geplaatst
➔ Het is goed dat je materiaal kan delen, maar de inhoud van het artikel moet wel aangepast
worden aan een Belgisch publiek
➔
Les 2: 13/10
Wat is nieuws?
De definitie van wat nieuws precies is, is doorheen de decennia al meerdere keren veranderd
- Hoe verschuift het nieuwsgebruik bij degene die jouw werk leest?
- Is dit nieuws? (1)
o Je zou dit kunnen plaatsen onder ‘fashion’ of ‘lifestyle’
o Zou je dit echt nieuws kunnen noemen?
▪ Neen, het is eigenlijk meer reclame
▪ Soort hybride nieuws, native advertising, het is niet meteen duidelijk
▪ Het valt op aan: ‘partner content’, de partner die nieuws aanlevert
▪ Het is dus een vorm van sponsorship
o We gaan merken dat veel nieuwsmerken dit soort partnerschappen graag aangaan,
want dat zijn natuurlijk meer inkomsten
,Astrid Van den Bossche
- Is dit nieuws? (2) Boekenmagazine
o Dame in kwestie zegt dat ze nooit geïnterviewd is door het magazine, quotes van
doorheen het jaar zijn samengepakt tot een interview
o Geen nieuws, maar het is dus wel gecamoufleerd alsof het een echt interview is
o Waarom gaat zo’n magazine over tot zo’n interview?
▪ Het kost niets en je verliest geen tijd met een echt interview, maar je verliest
wel geloofwaardigheid
- Ook in Vlaanderen komt het voor dat alles niet 100% kosher gebeurt, bv. dat men niemand
vond die die exacte quote wou zeggen, dus verzonnen ze een naam
o ‘Het is taak van journalist om vooringenomen te zijn’
o Je kan dat misschien één keer doen, maar als je dat te veel doet, zal niemand nog
een interview met jou willen uitvoeren
Wat is nieuws?
- Nieuwsmerken gaan regelmatig vragenlijsten uitvoeren om dat na te gaan, want als je niets
matcht met de markt, zal niemand je werken brengen
o Waar moeten we in investeren en waarin niet?
- Voorbeeld: nieuwssurvey door Knack
o Waarom zijn media overgegaan tot infotainment
▪ Omdat sommige zaken wel belangrijk om mee te geven aan het publiek, maar
dat het soms heel technisch is en je het op die manier op een begrijpbare
manier kan overbrengen
▪ Om een groter publiek te bereiken met je werk
▪ MAAR: je mag hier niet in overdrijven, om de kwalitatieve naam van je
medium niet in gevaar te brengen
o Wat zijn jouw motieven om nieuws te lezen?
o Wat zijn de interesses van ons publiek?
- Vraag 1: Volgt u de actualiteit in het nieuws? (hoe vaak?)
o Hierbij moet je nagaan: hoe zorgen ze voor respondenten? Want degenen die Knack
lezen, zijn meestal de mensen die wel nieuws volgen
o Probleem: meerdere keren per dag staat er niet tussen, dus voor ons zou het al
moeilijk zijn om waarheidsgetrouw te antwoorden
- Vraag 2: in welke mate bent u geïnteresseerd in volgende topics
o Antwoordopties: de schaal heeft geen mogelijkheid om neutraal te antwoorden + Er
is geen mogelijkheid om topics toe te voegen waar je veel interesse in hebt
o Je kan drie keer aanduiden dat er iets van interesse is en maar één voor geen
interesse, wat een vertekend beeld kan geven
- Vraag 3: hoeveel tijd besteedt u op een gemiddelde dag aan het volgen van het nieuws en
actuele gebeurtenissen?
o Wat is een gemiddelde dag?
o Het is moeilijk voor jezelf om precies in te schatten hoeveel uur je besteedt aan het
nieuws en actualiteit
, Astrid Van den Bossche
- Vraag 4: Waarom lees u volgende nieuwsberichten?
o ‘Uit verveling’: een raar motief voor een journalistiek medium, en toch staat het als
allereerste
o Wel goed: je kan meerdere antwoorden aanduiden
o Niet goed: lijst met mogelijke motieven is beperkt
- Vraag 5: Hoe belangrijk vindt u dat nieuwsmedia ….
- Vraag 6: in hoeverre bent u het eens met volgende stellingen?
- Vraag 7: welke bronnen gebruikt u?
- Vraag: welke site is voor u het meest waardevol?
o Er ontbreken verschillende media die ook een rol spelen in het medialandschap,
maar geen ‘andere: …’
- Vraag: wat zorgt ervoor dat u een bericht op een nieuwssite open klikt?
o Probleem: het is vaak een mix van verschillende factoren, maar als je meerdere
zaken kan aanduiden wordt niet duidelijk wat het belangrijkste element is
o Groter probleem: je werkt met zelfrapportage, en dat is niet de meest accurate
manier om hier een antwoord op te vinden
CONCLUSIE: het is een vragenlijst die niet zo goed is opgesteld, zowel de antwoordmogelijkheden als
de vragen zijn niet altijd 100% efficiënt om de nodige informatie te vergaren
Komen tot wat de definitie van nieuws is, is moeilijk omdat het afhangt van het point of view
Wat is nieuws?
Information which is transmitted from sources to audiences, with journalists - who are both
employees of bureaucratic commercial organizations and members of a profession - summarizing,
refining and altering what becomes available to them from sources in order to make the information
suitable for their audiences. (Gans, 1979, p.80)
Definitie 1979: welke belangrijke elementen kan je hier uithalen?
- Informatie die we moeten overbrengen
- Het is een communicatiemanouvre: er is een zender en een ontvanger
o Transmissie van de bron naar het publiek
o Waar moet een journalist dan zijn informatie vandaan halen? Persbureaus,
individuen,
o Wat maakt nichejournalistiek moeilijker?
o Het onderwerp is misschien wel beter afgebakend, maar het publiek en de
afzetmarkt is ook wel kleiner, en die groep gaat grote verwachtingen hebben van wat
de nichejournalistiek brengt
o Wat maakt generalistische journalistiek moeilijker? Bv. VRT die het hele Vlaamse
publiek wil bereiken
▪ Als je gaat mikken op de gehele Vlaamse bevolking, is het moeilijker om alle
groepen op een goede manier te bedienen, bv. mensen die veel weten van
auto’s en die niets weten van auto’s, hoe ga je daarmee om?
▪ Generalisten moeten dus duidelijke specialisatie tonen op alle terreinen
o Journalisten zijn zowel leden van bureaucratische, commerciële organisaties en
leden van een beroep
▪ Commercieel: ook een openbare omroep is deels commercieel ingesteld,
omdat het zoveel mogelijk mensen wil bereiken
• In de beheersovereenkomst wordt dit letterlijk vermeld, hoeveel
procent van de Vlamingen ze moeten bereiken