Resume
Samenvatting Filosofie Hfdst 2 Verschillende vormen van kennen
- Cours
- Visie op begeleiden
- Établissement
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Samenvatting bevat materiaal uit syllabus + eigen nota's + PowerPoint Examenscore: 18/20
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Visie op begeleidenHfdst 2: Verschillende vormen van kennen
Hoe komt de mens tot kennis?
Daar is doorheen de tijd verschillende, soms tegenstrijdige, visies rond ontstaan. De centrale vraag in
het debat is: kan er kennis zijn los van de mens? …
Termen:
Subject = de mens
Object = het ander
Kennismodel:
1. kennend subject (de mens)
2. Te kennen Object (de appelen)
3. Relatie tussen Object en subject
1/ Idealisme en realisme LEZEN, NIET KENNEN
!! Niet kennen !! = ter info
Idealisme
De vragen omtrent kennis wordt benaderd vanuit het subject.
Objecten ‘op zich’ hebben geen realiteit en krijgen pas werkelijkheidswaarde wanneer ze door
de mens waargenomen worden.
Realisme
De vragen omtrent kennis wordt benaderd vanuit het object.
De werkelijkheid bestaat onafhankelijk van het menselijk bewustzijn.
Pagina 1 van 9
, Visie op begeleiden
Hfdst 2: Verschillende vormen van kennen
2/ Rationalisme KENNEN
Descartes
In de middeleeuwen vormden gezaghebbende teksten de leidraad en stond de godsvraag centraal. Er
werd gebruik gemaakt van een vast stramien van aanpak om problemen op te lossen.
René Descartes zorgt voor een breuk met dit soort denken en wordt beschouwd als de grondlegger van
de moderne filosofie. Zijn aanpak was in die tijd revolutionair.
Hij besloot niet verder te bouwen op wat gekend wat, maar begon helemaal opnieuw door aan alles te
twijfelen. (= cartesiaanse methode).
Met een fundamenteel twijfel aan alles en iedereen zocht hij naar de kern van de waarheid, en ontdekte
slechts 1 zekerheid:
‘Men kan aan alles twijfelen, inclusief zichzelf. Maar men kan niet twijfelen aan het feit dat men
twijfelt!’.
Uit de zekerheid van het bestaan van de twijfel ontstaat zijn beroemde uitspraak:
‘Ik denk, dus ik ben!’
Ik denk, dus ik ben.
o Methode van de cartesiaanse twijfel: om een degelijke grondslag te vinden voor zijn filosofie,
besluit hij te twijfelen aan alles.
o Wanneer Descartes de twijfel in vraag stelt, wordt het feit herbevestigd dat hij twijfelt.
o Hij kan niet twijfelen aan het feit dat hij twijfelt.
o Op deze manier ontstaat er een zekerheid, namelijk die van het bestaan van de twijfel. Ik denk, dus
ik ben.
René Descartes : Fransman en grondlegger van de moderne filosofie. Heeft 20j in Nederland gewoond en stierf in Zweden in
1650. Maakte gebruik van de nieuwe wetenschappen, nieuwe natuur en sterrenkunde. Zijn geest werkte alleen als hij het warm
had. Schuchter man, goed gekleed en droeg een zwaard. Hij is nooit getrouwd geweest maar had een onwettig dochtertje dat
op 5-jarige leeftijd gestorven is. Zijn grootste verdriet. Christina van Zweden haalt hem om onderwezen te worden. Ze kan zich
maar vrijmaken om 5u ‘s ochtends. Zwakke gezondheid, wordt ziek en sterft.
Rationalisme
Descartes wordt beschouwd als de leidende figuur van de stroming.
‘Het rationalisme’ > de rede of de ‘ratio’ centraal staan. De manier waarop men kennis vergaren is via
het verstand. De rede is het kernvermogen, de oorsprong van de ideeën.
De rationalisten zijn zeer wantrouwig ten aanzien van onze zintuigen. Zintuigen kunnen ons bedriegen
en zijn geen waarborg voor ware kennis. Via onze intellectuele vaardigheden kunnen we bewijzen
zoeken en via logica (belang van getallen: bv. wiskunde, meetkunde) rationele kennis opdoen.
Scepticisme ten aanzien van de zintuigen. Zelfs ten aanzien van de rekenkunde en de meetkunde. “Malin génie": wie garandeert
ons dat er geen bedrieglijke god bestaat die ons bij het simpelste optelsommetje de verkeerde getallen doet uitkomen? De
conclusie is een radicaal niet-weten.
Pagina 2 van 9
, Visie op begeleiden
Hfdst 2: Verschillende vormen van kennen
Rationalisme
o Kenvermogen is de rede
o Rede oorsprong van ideeën
o Meten is weten (logica)
o Wiskunde, meetkunde
o Individuele intellectuele vaardigheden om bewijzen te zoeken
o Tekening: Enkel interesse in de ‘3’ en niet in de ‘appels’
Te onthouden:
Rationalisme : Enkel verstand, De rede centraal
Hekel aan zintuigen = niet te vertrouwen. Enkel het meetbare!
Kernvermogen : Bewustzijn, ratio, de rede
Naam : Descartes
Uitgangspunt : Ik denk, dus ik ben
Ik kan alles, inclusief mezelf in twijfel trekken.
Ik kan niet twijfelen aan het feit dat ik twijfel.
Rationalisme staat recht tegenover empirisme
3/ Empirisme KENNEN
Hume
David Hume: Schot, belangrijk figuur van het empirisme en het scepticisme. Schrijft hoofdwerk ‘A Treatise of Human Nature’ op
zeer jonge leeftijd. Gezellige en vriendelijke man, afkeer van publieke en persoonlijke meningsverschillen. Had gehoopt op zware
kritiek maar werd doodgezwegen. Stierf in 1777
Op het Europese continent was de heersende stroming het rationalisme. Een nieuwe met een
tegengestelde visie ontstond in het verenigd koninkrijk*, nl. het empirisme.
De schot David Hume is één van de hoofdfiguren die zijn empirische en sceptische gedachten uiteen zet
in zijn boek. Hume verdeelt de menselijke voorstellingen in 2 categorieën.
1. We hebben zintuigelijke waarnemingen (indrukken)
2. De herinnering aan deze indrukken vormen onze ideeën, en kunnen steeds terug herleid
worden tot indrukken.
Onder indrukken bedoelt hij ook innerlijke indrukken. De buitenwereld die een indruk bij ons achterlaat.
Het Ik combinatie uit verschillende indrukken van het ik, kunstmatig. Bv. Komt de zon morgen op? Voor Hume is
dit niet zeker.
Proefondervindelijk: We zijn geboren met leeg blad (tabula rasa) en vullen die in met onze zintuigen. We
krijgen zaken binnen en krijgen zo ideeën. Bv. De idee van een eenhoorn. Een eenhoorn bestaat niet
maar het idee wel. Ontstaan door het samenvoegen van concepten, bv. paard + neushoorn + …
Pagina 3 van 9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Shera. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53340 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans