Overzicht
Fase 3: 1ste Individuatiefase
0/ Kernbegrippen
1/ Basale emotionele behoeften en ontwikkelingstaken
Nood aan autonomie
Vanuit veiligheid
Driftbuien
2/ adaptief / maladaptief / pathologisch
Dynamiek verstoring van zelf-anderen-differentiatie - individuatie
3/ anders kijken naar
Dwars gedrag
Koppigheid
Verzamelwoede
4/ De draad
De tegendraadse draad
Zelf de draad trekken: exploratie
Loslaten
Trots ondersteunen
Straffen en belonen
Ondersteuningsbehoeften gerelateerd aan de domeinen van QOL
5/ Van inzicht naar ondersteuning – VINO
3/ Eerste individuatiefase
Kernbegrippen
o 1ste individuatiefase
o Autonomie vs. Afhankelijkheid
o Peuter
o 18 maanden (1,5j) tot 3 jaar
o Peuterpuberteit – ‘neen!-fase’
o Autonomie, koppigheid
1/ Basale emotionele behoeften en ontwikkelingstaken
Nood aan autonomie
Dankzij het hechtingsproces wordt de basis gelegd zodat het individu los van de vertrouwde volwassene
kan bestaan. In fase 3 is de centrale thema autonomie.
o Het kind wil op zichzelf bestaan
o Wil alles zelf doen – ‘ikke doen’
o Ontdekt het woord ‘nee’
o ‘Nee’ om alles wat niet ‘ik’ is af te weren
o Naast ‘nee’ is ‘ik’ meest gebruikt woord
Pagina 1 van 21
,Nood aan veiligheid
Autonomie verkrijgen veronderstelt het – indien nodig – kunnen terugvallen op de veilige thuishaven
van de volwassene.
Hoe groter het gevoel van veiligheid, hoe gemakkelijk het kind de te overbruggen afstand om op
verkenning te gaan zal vergroten.
Kern: ik kan het zelf! Maar ik heb je nodig!
Risico’s
Het kind heeft de motorische mogelijkheden om zijn actieradius uit te breiden, maar
o Kan de consequenties van zijn handelen nog niet overzien
o Beschikt nog niet over een mate van impulscontrole
o Beschikt nog niet over een moreel niveau (wat mag en wat niet mag)
Driftbuien
Het Kind/cliënt laat zich niet makkelijk beperken
o Hij wil alles zelf doen
o Ook de dingen die hij nog niet zelf kan
o Inperking leidt tot frustratie
o Frustratie uit zich in driftbuien
Bv. peuter ligt op de vloer in supermarkt te spartelen
Uitdaging OPB
Anders dan bij een peuter, biedt de situatie bij een volwassen cliënt een grotere uitdaging
o Motoriek kenmerkt zich ook over een grote actieradius
o Maar ook door fysieke kracht
o De verwachting dat deze doorgroeit naar een volgende fase is er niet
Leeftijdsgenoten
o Er ontstaat een 1ste interesse in leeftijdgenoten
o Maar van samenspel is nog geen sprake
o De eerste contacten zijn vaak conflictueus
o De ander is in eerste instantie ‘niet ik’
o De ander is mogelijks zelf een bedreiging voor ‘ik’, dus ‘nee’
Emoties
Op deze leeftijd differentiëren zich meerdere gevoelens. Het kind kent:
o Trots
o Verdriet
o Genegenheid
o Jaloezie
o Woede
Woede wordt vooral gericht op personen die de ‘eigen wil’ belemmeren, als bron van frustratie
Pagina 2 van 21
, Angsten centreren zich vaak rond het eigen lichaam
o Haren knippen
o Nagels knippen
o …
Aanvullende nota’s
Ik, ik, ik !!! - Interesse in leeftijdsgenoten, maar elk naast elkaar.
Normgedrag (!!) morele ontwikkeling: goed = ouders zeggen goed, slecht = wat ouders afstraffen. Als iets niet
bestraft worden mag het. Kan aftoetsen, bevestiging vragen … ‘mag niet hé!’
Te onthouden PPT
Autonomie vs. Afhankelijkheid
Afstand (separatie-individuatie):
• Vechten om los te komen van verzorger
• Die tegelijk nog heel erg nodig hebben en bang om die te verliezen
• Zoeken naar optimale afstand
Individuatie: Egocentrisme / beginnend ik(je):
• “Ik-ik-ikke!” ; “Ik ben de man/vrouw”
Autonomie groeit zonder verbinding met de omgeving te verliezen
Begin van interesse voor leeftijdsgenootjes en andere kinderen
Beginnend normgedrag: “de wet”
Zelfdifferentiatie en differentiatie van de emoties
2/ Adaptief – maladaptief – pathologisch
Adaptief
Het is normaal en adaptief dat
o Het zijn eigen wil aan anderen duidelijk maakt
Ook al heeft hij daar nog niet de verbale mogelijkheden toe
En uit hij deze wil op een dwingende manier
o Zich koppig, nukkig of destructief gedraagt
= het typisch beeld van een peuter die zijn zin niet krijgt
o De wereld exploreert
Maladaptief
Verstoring van Zelf-Anderen-differentiatie
o Constant om aandacht vragen
o Aanhoudend koppig
o Aanhoudend negativistisch gedrag dat niet overgaat in constructief gedrag
o Overbewegelijk en chaotisch gedrag
o Negatief-destructief gedrag
Pagina 3 van 21
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Shera. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.