1. INLEIDING
1.1. Definitie jeugdbeschermingsrecht – bevoegdheid
Wat?
- Jeugdbeschermingsrecht regelt de (overheid)interventies t.a.v.
kinderen en jongeren in een probleemsituatie of die delicten
gepleegd hebben
- Controle over kinderen en jongeren: gedeeld tussen ouders en
overheid
Bevoegdheid?
- Gemeenschapsbevoegdheid
- Vroeger was jeugdrecht een bevoegdheid van de federale overheid
- Federale overheid heeft aantal bevoegdheden gehouden
- Complex: hele evolutie meegemaakt
Wisselwerking ouder – overheid
Kindbeeld doorheen de jaren sterk gewijzigd
Vroeger keek men heel anders naar kinderen
Tekorten in de hulpverlening
…
We hebben 2 soorten interventies: (EX!)
1. Buitengerechtelijke (sociale of vrijwillige) jeugdbeschermingsrecht
= Op vrijwillige basis
2. Gerechtelijke jeugdbescherming
= Rechtbank, wanneer vrijwillige bescherming niet meer mogelijk is
= Jeugdrechter, OM en sociale dienst
We hebben 2 doelgroepen:
1. Jongeren in probleemsituaties (POS – VOS)
POS: problematische opvoedingssituatie (vroegere benaming!)
VOS: verontrustende opvoedingssituatie
2. Jongeren die een jeugddelict plegen (MOF)
MOF: misdrijf omschreven feit
Dient om onderscheid te maken met jeugdrecht, de ‘jeugd’ wordt
anders gestraft
,Schematisch overzicht:
- Jeugdhulprecht en jeugddelinquentierecht bespreken we nog!
- Administratief sanctierecht
GAS, minderjarige zal steeds een advocaat toegewezen krijgen
- Beschermingsrecht geesteszieke
Personen- en familierecht
- Interventie t.a.v. de ouders
Gebruikt ouder wel premie om de
kosten voor het kind te betalen
- Jeugdhulpinterventie
Kinderen in een slechte situatie
- Jeugddelinquentie
Misdrijven
- Administratieve sancties
Gas-boetes (bespreken we niet)
- Beschermingsmaatregelen geesteszieke
Denk aan gedwongen opname, wanneer je een gevaar bent voor
jezelf/anderen
Zowel bij minderjarigen als meerderjarigen
- Toezicht op gezinsbijslagen
Gebruikt de ouder voor het kind
- Ontzetting ouderlijk gezag
Ouder is niet in staat ouder te zijn
Vroeger had je een ouderstage, maar is afgeschaft
2. HISTORISCH OVERZICHT
,2.1. Ontstaan van het Jeugdbeschermingsrecht
Jeugdrecht heeft een grote evolutie gekend, vroeger was er geen
afwijkend strafrecht voor kinderen. Er werd geen onderscheid gemaakt
tussen volwassenen en kinderen
2.1.1.Tot aan de verlichting:
- Geen autonoom afwijkend (straf)recht voor kinderen
- Onverschilligheid t.o.v. de nog te ontdekken verschillen tussen
kinderen en volwassenen
Hoge kindermoord (= legitieme manier om aan gezinsplanning te
doen)
Slechts 2/3 van de kinderen werd ouder dan 20 jaar
Meisjes waren minderwaardig: ‘ik heb geen kinderen, alleen een
meisje’
Slechte leefomstandigheden (ziektes, slechte hygiëne…)
- Vanaf de leeftijd van 7 jaar
Kind = volwassene
2.1.2.Geen categoriale indeling:
- Volwassenen en kinderen worden voor het grootste deel gelijk
behandeld
- Principe:
- Minderjarige is strafwaardig indien gehandeld met “oordeel des
onderscheids”
‘Sluwheid’ (heel doordacht gepland? Of bvb. een diefstal omwille
van honger?)
Oordeel des onderscheids: leeftijd straf verminderende
verschoningsgrond
Geen oordeel des onderscheids: vrijspraak
2.1.3.Kinderbeschermingsbeweging (16e eeuw):
- Aandacht voor bijzondere positie van het kind
- Kind is nog niet groot genoeg, nog niet volwassen genoeg
- Begon toch door te dringen dat kinderen wel belangrijk zijn, toonbeeld
van toekomst
- Eerst in hogere sociale klassen
- Idee van de ‘maakbaarheid’ van het kind (inherent goed of slecht)
Goed geboren moeten het beschermen tegen donkere boze
maatschappij
Slecht geboren ieder kind wordt slecht geboren, maar moeten het
goed maken
- Ontstaan van het zogenaamde jeugdmoratorium
Kind wordt figuurlijk in glazen kast geplaatst, afgeschermd van de
maatschappij
- Gevolg: toenemende interventie door de overheid
Bv. Kinderen onttrekken uit de arbeidsmarkt (verbod op kinderarbeid: 1889)
, 2.1.4.Kritiek:
- Er waren gewijzigde sociaaleconomische omstandigheden
- Industrialisering en verstedelijking (voor sommige machines hadden
we kind nodig!)
- Ontstaan eerste sociale wetten (arbeidstijden, geen kinderarbeid,
vakantie, …)
- Opkomend socialisme: edelvrouwen begonnen zich te ontfermen over
de kinderen
2.1.5.Andere strafrechtstheorieën en criminologische opvattingen:
Er zijn dus eigenlijk 4 scholen ontstaan:
1. Klassieke criminologische school (18e eeuw):
- Efficiënte, rechtvaardig en rationele straffen
- Alles wat redelijker maken
- In hoever denkt het kind nog na over de gevolgen van zijn daden?
2. Positivisme (19e eeuw):
- Inzicht proberen verkrijgen in sociale problematieken
- Ging meer en meer uit van het milieu waarin kind opgroeide
- Bepaalde situaties zoals armoede, … kunnen invloed hebben
3. Crimineel-antropologische school (geboren misdadiger)
- Lombroso: je wordt geboren als misdadiger
- Mensen met bepaalde vorm van neus, ogen, … zijn misdadigers
4. Crimineel-sociologische school (de maatschappij maakt
criminelen)
- Als je daar geboren wordt, is de kans groter dat je een crimineel
bent
Sociaal verweer:
- Hoe gevaarlijk is de dader voor de maatschappij?
- Gevaar van de dader moet gekoppeld worden aan het soort straffen
- Stel iemand heeft zedenfeiten gepleegd, dat is erger dan een diefstal?
2.1.6.Huidig kindbeeld:
- Kind zien als krachtig persoon met eigen mogelijkheden
- Kinderen krijgen meer en meer eigen plaats in de maatschappij (bv.
sociale media)
- Per leeftijdsgroep specifieke benadering (bv. pedagogie)
- Minderjarigheid = beschermingsstatuut
- Kind is drager van materiële rechten (rechtsbekwaamheid)
- Onbekwaam om rechten zelfstandig uit te oefenen
(handelingsonbekwaamheid)
- Aanvulling: ouderlijk gezag (= vertegenwoordiging in het
rechtsverkeer)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Jasmine2021. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,36. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
