Histologie: Bloedvaten en lymfevaten
Circulatiesysteem
50% in venen, 33% in arteriën, 12% in hart en pulmonaire vasculatuur, 5% in capillairen
Functies:
Weefsels voorzien van zuurstof en voedingsstoffen + afvoer afvalstoffen
Transportsysteem: communicatie en coördinaten verzorgen tussen cellen en weefsels op
grote afstand van elkaar
Transport hormonen
Warmtehuishouding
Algemeen bouwplan
3 lagen:
1. Tunica intima
Membrana elastica interna
Aaneengesloten endotheel op lamina basalis
Subendotheliaal BW
2. Tunica media
Membrana elastica externa
Circulair gerangschikte gladde spiercellen
Extracellulaire matrix: proteoglycanen, collageen, elastische BW vezels
3. Tunica adventitia
BW-laag
Zenuwbundels, vetweefsel, bloedvaten
Macrocirculatie (blote oog):
Elastische arterie = geleidingsarterie: doorsnede 2,5cm vb. aorta
Musculeuze arterie = verdelingsarterie: doorsnede 0,4cm vb. a. femoralis
Middelgrote vene: doorsnede 2-9mm vb. v. hepatica
Grote vene vb. v. cava inferior
Microcirculatie (microscoop):
Arteriolen
Metarteriolen
Capillairen
Postcapillaire venulen
Verzamelvenulen
Musculeuze venulen
, Bloedvaten – capillairen
3 structuren:
Endotheel
Basale membraan (lamina basalis en lamina reticularis)
Pericyten
Endotheel: éénlagig plaveiselepitheel van volledige circulatiesysteem
Kenmerken:
Zeer platte cellen = endotheelcellen, kern puilt uit in lumen
Cytoplasma met ER en intermediaire filamenten
Golgi, centriolen, transportvesikels, weinig mitochondriën
Onderling weinig adherenscontacten, wel occludensverbindingen
Adhesiemoleculen aan oppervlakte voor adhesie van oa witte bloedcellen
Ontsteking: verhoogde expressie ICAM-I -> bevordering adhesie en extravasatie
Expressie afhankelijk van leeftijd, orgaan, speciesverschillen
Functies:
Permeabiliteisbarrière
Synthese elementen lamina basalis vb. proteoglycanen, collageen
Productie stollingsfactoren
Productie factoren die thrombusvorming promoten vb. von Willebrandfactor
Productie en secretie moleculen die pathologische thrombusvorming tegengaan vb.
prostacyclinen, thrombomoduline
Productie vasoactieve stoffen die invloed hebben op gladde spieren vb. NO, endotheline,
ATP
Productie moleculen betrokken bij inflammatoire reacties zoals IL-1, IL-6 …
Productie groeifactoren
Inactivatie bradykinine, serotonine, prostaglandinen, noradrenaline, thrombine
Grotere moleculen passeren endotheel via 1) pericellulaire passage (intercellulaire spleten tussen
occludensverbindingen) voor kleinere eiwitten of 2) diacytose of transcytose (vesikeltransport) voor
grotere moleculen
Pericyten / adventiële cellen = cellen met contractiele eigenschappen
Worden omsloten door lamina basalis van endotheel -> kunnen diameter capillairen wijzigen
Ongedifferentieerde mesenchymale cellen die kunnen differentiëren tot BW cellen of
spiercellen
Bevatten actinefilamenten + kunnen contraheren
Verschillende typen capillairen (3)
Type 1 = continue capillairen, niet-gefenestreed endotheel vb. in spier- en zenuwweefsel
Continue lamina basalis
Gelijkmatige dikte endotheliale wand
Type 2 = gefenestreerd endotheel vb. In endocriene organen, GI-tractus, nier
Continue lamina basalis
Sinusoïdale capillairen vb. Lever, milt
