Analyse
van
de
jaarrekening
2e
Bachelor
Toegepaste
Economische
Wetenschappen,
KU
Leuven
Schooljaar
2018-‐2019
SAMENVATTING
ANALYSE
VAN
DE
JAARREKENING
Gebaseerd
op
de
cursustekst
en
PowerPoint
van
professor
Gaeremynck
Ann,
ook
mijn
lesnotities
zijn
verwerkt
in
deze
samenvatting.
,Inhoudsopgave
1
Inleidende
beschouwingen.
..................................................................................................
4
1.1
Het
doel
van
analyse
van
de
jaarrekening.
...........................................................................
4
1.2
Relevantie
van
de
analyse
van
de
jaarrekening.
.................................................................
4
1.2.1
Aandeelhouders.
.......................................................................................................................................
4
1.2.2
Schuldeisers
:
financiële
instellingen.
..............................................................................................
4
1.2.3
Schuldeisers
:
leveranciers.
..................................................................................................................
4
1.2.4
Concurrenten,
overnemers.
..................................................................................................................
5
1.2.5
Werknemers.
..............................................................................................................................................
5
1.2.6
Overheid.
......................................................................................................................................................
5
1.2.7
Managers.
.....................................................................................................................................................
5
1.3
De
jaarrekening
:
opmaak-
en
publicatieverplichtingen
in
België.
..............................
5
1.3.1
Beschikbaarheid
van
jaarrekeninginformatie.
............................................................................
5
2
Voorbereidende
fase.
..............................................................................................................
8
2.1
Sector
informatie.
..........................................................................................................................
8
2.2
Ondernemingsgebonden
informatie.
......................................................................................
8
2.2.1
Algemeen.
.....................................................................................................................................................
8
2.2.2
Specifiek
betrekking
hebbend
op
het
boekjaar.
..........................................................................
8
2.3
Besluit.
.............................................................................................................................................
11
3
Identificeren
van
de
kerncijfers
uit
de
balans
en
de
resultatenrekening.
.........
12
3.1
Kerncijfers
uit
de
balans.
..........................................................................................................
12
3.1.1
Stap
1
:
Welke
kerncijfers
uit
de
balans
zijn
belangrijk
voor
het
inschatten
van
de
falingskans
van
een
onderneming?
................................................................................................................
12
3.1.2
Stap
2
:
Bespreking
van
de
samenstelling
van
de
onderliggende
componenten.
......
13
3.1.3
Stap
3
:
Voorstel
van
remediëring.
.................................................................................................
13
3.2
Kerncijfers
uit
resultatenrekening.
.......................................................................................
14
3.2.1
Stap
1
:
bepalen
van
winst
voor
financiële
kosten
(FK)
en
voor
belastingen
(EBIT)
focus
op
prestaties.
..........................................................................................................................................
15
3.2.2
Bepalen
van
de
EBITDA
focus
op
solvabiliteit,
relatie
met
bankier.
.........................
15
4
Rentabiliteit.
............................................................................................................................
17
4.1
Netto
rentabiliteit
van
het
EV
voor
belastingen
(ROE)
en
netto
rentabiliteit
van
het
totale
vermogen
(ROA).
.................................................................................................................
17
4.1.1
Return
on
equity
(ROE)
of
rentabiliteit
van
het
eigen
vermogen.
....................................
17
4.1.2
Komt
financiering
met
vreemd
vermogen
ten
goede
van
de
aandeelhouders?
.........
18
4.1.3
Return
on
asset
(ROA)
ondernemingsstrategie.
................................................................
18
4.1.4
De
analyse
van
de
ROA.
.......................................................................................................................
19
5
Solvabiliteit.
.............................................................................................................................
21
5.1
Statistische
ratio’s.
......................................................................................................................
21
5.2
Dynamische
ratio’s.
.....................................................................................................................
22
5.2.1
Dekking
van
het
vreemd
vermogen
op
LT
door
de
cash
flow.
...........................................
22
Opmerkingen
:
..........................................................................................................................................................
23
5.2.2
Dekking
van
schulden
op
meer
dan
1
jaar
die
binnen
het
jaar
vervallen
door
de
cash
flow.
23
5.3
Niet
in
de
balans
opgenomen
rechten
en
verplichtingen.
..............................................
23
5.4
Besluit
solvabiliteit.
....................................................................................................................
24
6
Liquiditeit.
................................................................................................................................
25
6.1
Liquiditeitsratio’s
voor
de
vergelijking
van
de
ondernemingen
onderling.
............
25
6.1.1
Liquiditeit
in
de
ruime
zin
:
de
current
ratio.
............................................................................
25
6.1.2
Liquiditeit
in
enge
zin
:
de
acid
ratio.
............................................................................................
25
6.2
Analyse
van
de
liquiditeit
binnen
de
onderneming.
........................................................
26
2
, 6.2.1
Netto
bedrijfskapitaal
=
NBK.
...........................................................................................................
26
6.2.2
Netto
bedrijfskapitaalbehoefte.
.......................................................................................................
26
6.2.3
Maatregelen
ter
remediëring.
...........................................................................................................
27
7
Algemeen
besluit.
..................................................................................................................
29
3
, Cursustekst
p.
1-‐10
1 Inleidende
beschouwingen.
1.1 Het
doel
van
analyse
van
de
jaarrekening.
Boekhouding
:
registratie
van
de
gevolgen
van
de
genomen
ondernemingsbeslissingen
en
–activiteiten,
a.d.h.v.
een
set
van
boekhoudprincipes
en
steunend
op
het
boekhoudrecht.
Synthesedocument
:
de
jaarrekening
Financiële
analyse
:
stap
na
boekhouden,
vertrekkend
van
een
(gepubliceerde)
jaarrekening.
DOEL
:
beoordelen
van
de
financiële
gezondheid
van
de
onderneming
op
basis
van
de
informatie
die
verstrekt
wordt
in
de
jaarrekening.
De
financiële
analyse
zal
de
eigenaars
en
andere
belangenpartijen
helpen
in
het
analyseren
van
de
gegevens
verschaft
in
de
financiële
staten.
Dit
is
nodig
voor
het
nemen
van
beslissingen
en
het
inschatten
van
de
overlevingskans
van
een
onderneming.
De
financiële
gezondheid
van
een
onderneming
steunt
op
3
pijlers
:
• Rentabiliteit
:
is
de
onderneming
voldoende
winstgevend?
• Solvabiliteit
:
heeft
de
onderneming
een
gezonde
financiële
structuur?
(financieringswijze
van
het
bedrijf,
EV
t.o.v.
VV)
• Liquiditeit
:
zijn
er
korte
termijn
betalingsproblemen
voor
de
onderneming?
Slorpen
de
dagelijkse
activiteiten
niet
teveel
cash
op?
1.2 Relevantie
van
de
analyse
van
de
jaarrekening.
1.2.1 Aandeelhouders.
• Waardebepaling/prijs
voor
een
aandeel.
• Aankoop-‐
en
verkoopbeslissingen
van
hun
aandelen.
1.2.2 Schuldeisers
:
financiële
instellingen.
• Bij
krediettoekenning
:
maximum
leningsbedrag,
waarborgen,
rentevoet,…
• Bij
kredietopvolging
:
hoe
evolueert
de
onderneming,
terugbetaling
nog
gegarandeerd,…
Bronnen
:
ze
halen
ook
informatie
uit
interne,
meer
gedetailleerde
en
meer
tijdige
jaarrekeningen,
niet
enkel
uit
de
gepubliceerde
jaarrekening.
1.2.3 Schuldeisers
:
leveranciers.
• Bij
het
toekennen
van
betalingsuitstel
(leverancierskrediet)
:
risicovol,
bijna
niet
gewaarborgd,
men
moet
dus
de
kans
op
betaling
inschatten.
Bronnen
:
zij
halen
ook
informatie
uit
handelsrapporten.
4
,1.2.4 Concurrenten,
overnemers.
• Financiële
positionering
in
de
markt.
• Relatieve
prestaties.
• Waardebepaling
(overnameprijs,
schatten
van
intrinsieke
waarde,…)
1.2.5 Werknemers.
• Werkzekerheid,
ruimte
voor
loononderhandelingen,
vormen
van
looneisen.
• Ondernemingsgraad
(>100)
:
werknemers
informeren
omtrent
de
economische
financiële
zaken
en
de
tewerkstelling
in
de
onderneming.
1.2.6 Overheid.
• Beeld
van
de
bedrijfs-‐
sectorsituatie
:
regulerende
interventies
zoals
subsidies,
monopolistische
acties,…
1.2.7 Managers.
• Beoordeling
o.b.v.
winstcijfers
:
regulerende
acties
bij
tegenvallende
resultaten,
welke
opties
bestaan
er
om
precaire
financiële
situatie
om
te
zetten,…
1.3 De
jaarrekening
:
opmaak-‐
en
publicatieverplichtingen
in
België.
1.3.1 Beschikbaarheid
van
jaarrekeninginformatie.
Kan
voor
elke
onderneming
de
financiële
gezondheid
beoordeeld
worden?
2
vragen
:
-‐
Welke
vennootschappen
moeten
publiceren?
-‐
Welke
informatie
is
beschikbaar?
(kwaliteit
en
kwantiteit)
1.3.1.1 Wie
moet
publiceren?
Externe
belangenpartijen
kunnen
enkel
een
financiële
analyse
doen
als
de
jaarrekening
gepubliceerd
wordt.
Wie
moet
er
publiceren?
• Alle
Belgische
vennootschappen,
BEHALVE
:
o Kleine
vennootschappen
die
de
vorm
hebben
aangenomen
van
een
VOF
of
een
CommV.
o Alle
VOFs,
CommVs
en
Europese
economische
samenwerkingsverbanden
waarvan
alle
onbeperkt
aansprakelijke
vennoten
natuurlijke
personen
zijn.
• Men
kan
in
het
ALGEMEEN
stellen
dat
alle
ondernemingen
met
beperkte
aansprakelijkheid
een
jaarrekening
moeten
publiceren.
1.3.1.2 Wat
moet
er
gepubliceerd
worden?
MICRO
ONDERNEMING
:
jaarrekening
in
micro-vorm
–
VKT
(mag
maximaal
1
van
de
volgende
criteria
overschrijden)
:
5
, • Personeelsbestand
:
10
• Omzet
exclusief
BTW
:
700.000
euro
• Balanstotaal
:
350.000
euro
Opmerking
:
het
mag
nooit
om
de
moedervennootschap/dochtervennootschap
van
een
groep
gaan.
Micro
schema
van
de
jaarrekening
:
• Balans
• Resultatenrekening
• Zeer
beperkte
toelichting
o Samenvatting
van
de
waarderingsregels
o Een
staat
van
de
vaste
activa
o Rechten
en
verplichtingen
o Informatie
over
het
bedrag
van
de
aan
de
leden
van
de
leidinggevende,
de
toezichthoudende
of
bestuursorganen
verleende
voorschotten
en
kredieten
en
ten
behoeve
van
deze
personen
aangegane
garantieverplichtingen
o Informatie
betreffende
de
aandelen
KLEINE
ONDERNEMING
:
jaarrekening
in
verkorte
vorm
–
VKT
(mag
maximaal
1
van
de
volgende
criteria
overschrijden)
:
• Personeelsbestand
:
50
• Omzet
exclusief
BTW
:
9.000.000
euro
• Balanstotaal
:
4.500.000
euro
Opmerking
:
een
kleine
onderneming
mag
nooit
beursgenoteerd
zijn.
Verkort
schema
van
de
jaarrekening
:
• Balans
• Resultatenrekening
• Ruimere
toelichting
dan
de
microvennootschappen
o Een
staat
van
de
vaste
activa
o Een
staat
met
betrekking
tot
het
kapitaal
o Een
staat
van
de
schulden
o De
gegevens
met
betrekking
tot
personeel
en
personeelskosten
o Gegevens
betreffende
de
resultaten
van
het
boekjaar
en
van
het
voorgaande
boekjaar
o Gegevens
met
betrekking
tot
niet
in
de
balans
opgenomen
rechten
en
verplichtingen
o Aard
en
zakelijk
doel
van
buiten
balans
regelingen
o Wat
verbonden
of
geassocieerde
ondernemingen
betreft,
de
in
hun
voordeel
toegestane
waarborgen
en
verplichtingen
o Wat
bestuurders
en
zaakvoerders
betreft,
het
bedrag
per
einde
van
het
boekjaar
van
de
op
hen
uitstaande
vorderingen
o Transacties
buiten
de
normale
marktvoorwaarden
GROTE
ONDERNEMINGEN
:
jaarrekening
in
volledige
vorm
–
VOL
(2
van
de
volgende
criteria
overschreden)
:
• Personeelsbestand
:
50
• Omzet
exclusief
BTW
:
9.000.000
euro
• Balanstotaal
:
4.500.000
6
, Volledig
schema
van
de
jaarrekening
:
• Balans
• Resultatenrekening
• Ruime
toelichting
o Een
staat
van
de
oprichtingskosten
o Een
staat
van
de
vaste
activa
o Inlichtingen
omtrent
de
deelnemingen
o Geldbeleggingen
en
overlopende
rekeningen
o Een
staat
met
betrekking
tot
het
kapitaal
o Staat
van
de
aandeelhoudersstructuur
o Voorzieningen
voor
overige
risico’s
en
kosten
o Een
staat
van
de
schulden
o Gegevens
betreffende
de
resultaten
van
het
boekjaar
en
van
het
voorgaande
boekjaar
o De
gegevens
met
betrekking
tot
personeel
en
personeelskosten
o Belastingen
en
taksen
o Gegevens
met
betrekking
tot
niet
in
de
balans
opgenomen
rechten
en
verplichtingen
o Aard
en
zakelijk
doel
van
buiten
balans
regelingen
o Wat
verbonden
of
geassocieerde
ondernemingen
betreft,
de
in
hun
voordeel
toegestane
waarborgen
of
verplichtingen
o Wat
bestuurders
en
zaakvoerders
betreft,
het
bedrag
per
einde
van
het
boekjaar
van
de
op
hen
uitstaande
vorderingen
o Transacties
buiten
de
normale
marktvoorwaarden
o Afgeleide
financiële
instrumenten
die
niet
gewaardeerd
zijn
op
basis
van
de
reële
waarde
o Verklaring
betreffende
de
geconsolideerde
jaarrekening
(=
de
jaarrekening
van
alle
bedrijven
binnen
één
bepaalde
groep)
o Financiële
betrekkingen
van
de
groep
waarvan
de
onderneming
aan
het
hoofd
staat
in
België
met
de
commissaris
en
de
personen
met
wie
hij/zij
verbonden
is
o Waarderingsregels
• Jaarverslag
• Verslag
van
de
commissaris
revisor
Een
geconsolideerde
jaarrekening
=
rapporteert
opbrengsten
en
kosten,
activa
en
passiva
ten
opzichte
van
derden,
wat
betekent
dat
alle
intragroeptransacties
geëlimineerd
zijn.
(Geeft
een
zuiverder
beeld
van
de
prestaties
van
een
onderneming.)
Deze
moet
opgesteld
worden
voor
groepen
van
ondernemingen,
TENZIJ
een
beperkte
omvang
(indien
niet
meer
dan
1
van
de
volgende
criteria
overschrijdt)
:
• Personeelsbestand
:
50
• Jaaromzet
exclusief
BTW
:
34.000.000
euro
• Balanstotaal
:
17.000.000
euro
Een
grote
onderneming
moet
ook
nog
een
jaarverslag
en
een
verslag
van
de
raad
van
bestuur
(belangrijke
feiten
na
balansdatum,
risico
analyse,…)
neerleggen.
7
