Hoorcollege 10: Aanpassen aan een andere cultuur ....................................................................................... 60
Hoorcollege 11: Interculturele communicatie en nieuwe media .................................................................... 65
,Hoorcollege 1: Introductie cultuur
Cultuur
Interculturele communicatie bestaat uit drie basisbegrippen:
• Cultuur: Wat is cultuur? Hoe verschillen culturen van elkaar?
• Communicatie: Wat is communicatie? Hoe verschilt communicatie van cultuur tot
cultuur?
• Interculturele communicatie: Wat gebeurt er wanneer culturen met elkaar in contact
komen?
Wat is cultuur?
Een cultuur is een set observeerbare praktijken, ofwel dingen die mensen doen, maar het
kan ook gezien worden als een (gedeelde) manier van denken. Bovendien kan cultuur
worden gezien als een combinatie van beide aspecten.
Er kunnen verschillen optreden tussen culturen. Het artikel “Mijn Syrische buren brengen mij
steeds eten, hoe kan ik attent terug zijn?” illustreert zo'n cultureel verschil. Het is niet
gebruikelijk in Nederland om vaak eten naar buren te brengen, maar in andere culturen
wordt dit als normaal beschouwd. Het antwoord op de vraag is eveneens cultureel bepaald.
In dit voorbeeld is de praktijk het langsbrengen/delen van eten en de waarde is het
waarderen en koesteren van je buren, ofwel het belang van gemeenschap. De praktijken kan
je makkelijk observeren, waarden niet.
De verschillen in ‘doen’ binnen culturen zijn vaak duidelijk observeerbaar, maar de
onderliggende manier van denken niet. Daarom interpreteren we deze vaak vanuit onze
eigen normen en waarden.
Cultuur kent meerdere definities, en hoewel het moeilijk is om het te definiëren, volgen hier
enkele voorbeelden:
• Liu et al. (2015) definiëren cultuur als de specifieke manier van leven van een groep
mensen. “During the process of learning and adapting to the environment, different
groups of people have learned distinctive ways to organize their world (Dodd, 1998).
A group’s unique ways of doing and thinking become their beliefs, values,
worldviews, norms, rituals, customs, and their communication styles – ultimately,
their cultural traditions.”
• Geertz (1973) definieert cultuur als een gedeelde manier van betekenis geven. “The
fabric of meanings in terms of which human beings interpret their experience and
guide their action.”
• Hofstede, Hofstede en Minkov (2010) definiëren cultuur als de collectieve mentale
programmering die de leden van één groep of categorie mensen onderscheidt van
die van andere. Deze definitie wordt ook gebruik in het boek van deze cursus.
Het ui-model van Geert Hofstede is een model om de organisatiecultuur te beschrijven en te
typeren in de vorm van diverse cultuurelementen die schillen vormen rondom een kern, net
zoals de schillen van een ui. De kern bestaat uit de (onzichtbare) waarden, hieromheen
liggen de praktijken:
, • Symbolen worden gedefinieerd als woorden, gebaren, afbeeldingen en voorwerpen
die voor een bepaalde cultuur een specifieke betekenis hebben, zoals de vlag van een
land, het wapen van een land, taal en kleding.
• Helden worden gedefinieerd als personen met eigenschappen die in de cultuur
bijzonder gewaardeerd worden en die daardoor als rolmodel dienen, zoals Johan
Cruijf, Annie MG Smidt, het koningshuis en Andre Hazes.
• Rituelen worden gedefinieerd als collectieve
activiteiten die technisch gesproken overbodig zijn om
het gewenste doel te bereiken, maar die binnen een
cultuur als sociaal essentieel worden beschouwd,
zoals het koffieritueel in Ethiopië, de oranje kleding op
koningsdag en begroetingen. In je eigen cultuur ben je
niet altijd bewust van de rituelen. Bijvoorbeeld, het
avondmaal zou op het eerste gezicht wellicht niet als
een ritueel worden beschouwd, maar in vergelijking
met andere culturen zou je het wel als een culturele
praktijk kunnen zien.
Onderzoek naar culturele waarden wordt vaak gedaan door middel van vragenlijsten. Aan de
hand van de stellingen die men voorgelegd krijgt, kunnen verschillen tussen culturen
duidelijk gemaakt worden. Een voorbeeld van zo’n stelling is: “De baas vraagt aan zijn
ondergeschikte of hij hem wil helpen bij het schilderen van zijn huis. De ondergeschikte voelt
daar niet zoveel voor en bespreekt het met een collega. Stel jij bent deze collega. Wat zou je
adviseren?”
a. ’Dat hoef je niet te doen als je daar geen zin in hebt. Hij is dan wel je baas, maar niet
buiten het werk.’
b. ‘Ook al heb je er geen zin in, doe het toch maar. Hij is per slot van rekening je baas.
Daar kun je ook buiten het werk niet aan voorbijgaan.’
Het percentage dat zou weigeren te schilderen verschilt per land. Zo scoort Nederland het
hoogste (91%) en China het laagste (32%).
Dodd (1998), aangepast door Liu et al. (2015), heeft eveneens
cultuur voorgesteld als een ui. Dit model vertoont
gelijkenissen met dat van Hofstede, Hofstede en Minkov
(2010), maar voegt ook instituties toe - manieren waarop we
onze samenleving vormgeven. Hierbij kan gedacht worden
aan zaken als het parlement of religie.
Nationale culturen en subculturen
Een nationale cultuur is een cultuur die gedeeld wordt door de inwoners van een land. Er
zijn ook subculturen, culturen die wordt gedeeld door een deel van de mensen binnen een
land. Alles wat betrekking heeft op nationale culturen, heeft ook betrekking op subculturen.
Voorbeelden van subculturen zijn:
• Etnisch: een groep mensen met een gedeelde afkomst en tradities die door de
generaties zijn overgedragen, bijvoorbeeld oorspronkelijke minderheden of
immigranten.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lievejansen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,68. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.