LEH 3 Bijzondere wijzen van overdracht (van een
goed)
Inleiding
In deze leereenheid gaan we twee bijzondere vormen van ‘’overdracht van goederen’’ bestuderen,
namelijk:
1. De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling, art. 3:38 BW en afdeling 6.1.5 BW.
2. De levering bij voorbaat van toekomstige goederen, art. 3:97 BW.
Bij een overdracht onder voorwaarde of tijdsbepaling maken partijen de werking van de overdracht
(= de rechtsovergang van het goed van het vermogen van de ene partij naar het vermogen van de
andere partij) afhankelijk van :
- een onzekere toekomstige gebeurtenis (een voorwaarde) of
- een zekere toekomstige gebeurtenis (een tijdsbepaling).
Bij de behandeling van de overdracht onder voorwaarde of tijdsbepaling gaat het om de toepassing
van de juridische constructie op de verbintenis tot overdracht van een goed. Daarbij speelt de
goederenrechtelijke werking van art. 3:84 lid 4 BW een grote rol.
Verder nog goed om te weten.
De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling en de overdracht van toekomstige goederen zijn
onderwerpen met een tamelijk abstract karakter. Dit abstracte karakter komt doordat de relevante
handelingen niet gelijktijdig plaatsvinden, maar in de tijd uit elkaar liggen en omdat het onzeker is of
een voorwaarde in vervulling zal gaan. Het kan daarom behulpzaam zijn om schema’s en tijdlijnen te
schetsen om het overzicht te behouden.
In het studieboek Pitlo Goederenrecht wordt systematisch aandacht besteed aan de gevolgen van de
behandelde situaties in het faillissement van een van de betrokken partijen. Die uitleg is behulpzaam
bij het bepalen tot wiens vermogen een bepaald goed op welk moment behoort. Het
faillissementsbeslag maakt de failliet beschikkingsonbevoegd ten aanzien van alle goederen uit zijn
vermogen en dat bepaalt mede of een overdracht (onder voorwaarde of als gevolg van een levering bij
voorbaat) tot stand komt.
In paragraaf 3.1 leer je waarom partijen aan een verbintenis tot overdracht van een goed een
voorwaarde of tijdsbepaling verbinden en wat daarvan de gevolgen voor (1) partijen en voor (2)
derden zijn als de toekomstige gebeurtenis wel/niet voordoet.
In paragraaf 3.2 leer je de wijze waarop toekomstige goederen bij voorbaat geleverd kunnen worden
en de regels o.g.v. waarvan de overdracht vervolgens tot stand komt.
Pagina 1 van 30
,3.1 De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling
In paragraaf 3.1 ga je de rechtshandeling en de verbintenis onder voorwaarde en tijdsbepaling
bespreken.
- Art. 3:38 BW = Rechtshandeling onder een tijdbepaling of voorwaarde.
- Afdeling 6.1.5. BW (artt. 6:21-26 BW) = Verbintenissen onder voorwaarde en tijdsbepaling
uit een overeenkomst.
Met deze kennis ga je de voorwaarden bestuderen die aan een verbintenis tot overdracht van een
goed kunnen worden verbonden. Daarbij komt de goederenrechtelijke werking van het in vervulling
gaan van de voorwaarde o.g.v. art. 3:84 lid 4 BW aan de orde.
Een tijdsbepaling en voorwaarde kunnen opschortend en ontbindend van karakter zijn.
- Opschortende tijdsbepaling en voorwaarde
- Ontbindende tijdsbepaling en voorwaarde
Bij de overdracht van een goed onder een opschortende voorwaarde was lange tijd onduidelijk
wat precies de status was van het voorwaardelijke eigendomsrecht van de verkrijger in de periode
voordat de voorwaarde in vervulling gaat.
Voorbeeld: De voorwaarde dat de verkrijger eerst de koopprijs betaalt.
De HR heeft in het arrest Rabobank/Reuser (verplicht arrest) een beslissing gegeven over de aard van
dat recht.
Pagina 2 van 30
, De rechtshandeling onder tijdsbepaling en voorwaarde (art. 3:38
BW)
Een rechtshandeling kan worden verricht onder:
- Tijdsbepaling
De rechtsgevolgen van de rechtshandeling is afhankelijk van een zekere toekomstige
gebeurtenis.
Het is zeker dat het de gebeurtenis zal plaatsvinden, maar de tijdstip waarop is nog onzeker.
Voorbeeld: Een beding in een verzekeringsovereenkomst dat uitkering van de verzekerde som
afhankelijk stelt van het overlijden van de verzekeringsnemer. Het staat namelijk vast dat de
verzekeringsnemer op enig moment komt te overlijden.
- Voorwaarde
De rechtsgevolgen van de rechtshandeling is afhankelijk van een onzekere toekomstige
gebeurtenis.
Voorbeeld: Als volgens de polisbepalingen uitkering plaats vindt bij het bereiken van de 65-jarige
leeftijd. Het is namelijk onzeker of de verzekeringnemer die leeftijd zal bereiken.
De tijdsbepaling en voorwaarde kan opschortend en ontbindend van karakter zijn.
- Art. 6:22 BW = Bij een rechtshandeling onder een opschortende tijdsbepaling of voorwaarde
treden de rechtsgevolgen van de rechtshandeling niet direct in, maar na het plaatsvinden van
het voorval.
Voorbeeld: Een levering onder eigendomsvoorbehoud (namelijk dat de koopprijs wordt betaald).
- Art. 6:22 BW = Bij een rechtshandeling onder een ontbindende tijdsbepaling of voorwaarde
treden de rechtsgevolgen direct in, maar eindigen zij zodra het voorval plaatsvindt.
Voorbeeld: Een huurovereenkomst voor zes maanden.
Pagina 3 van 30
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur demeta. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
