Samenvatting
aansprakelijkheidsrecht
Hoofdstuk 1: Inleiding
Omschrijving van het begrip aansprakelijkheid
Enkele voorbeelden uit de media en de rechtspraak
Loslopend paard veroorzaakt hinder op het spoor: eigenaar is aansprakelijk, ongeacht of het
zijn schuld was, de omheining goed was. Een houder is altjd aansprakelijk voor zijn dier.
België mogelijk aansprakelijk voor aanslagen: aansprakelijkheid van de BE staat voor die
schade die geleden werd.
Trucker wil gedeelde aansprakelijkheid voor ongeval dat 92-jarige leven koste: trucker vond
dat het slachtofer mede-aansprakelijk was voor het ongeval, de trucker heef
strafrechtelijke aansprakelijkheid (onopzetelijke doding in het verkeer). Aansprakelijkheid
van het slachtofer door een nalatgheid of een onvoorzichtgheid.
Rechtspraak kind stopt rietje in het oog van een ander: ouders en leerkrachten (ook al is het
kind op school) door de leerkracht door een fout in het toezicht. Leefijd is elangrijk, aantal
kinderen, waar, … Rechter heef eslist dat de ouders aansprakelijk zijn door het vermoeden
van fout in de opvoeding, de leerkracht kan ook aansprakelijk zijn voor leerlingen die niet ij
hem zijn, door het toezicht op de speelplaats, maar redelijkheid en zin voor realiteit. Er werd
esloten dat de leerkrachten niet aansprakelijk zijn omdat niet alle onvoorzichtgheden
kunnen worden opgenomen tjdens het toezicht.
Rechtspraak ewaarder van een zaak: verkeerslichten die slecht werken ( urgerlijke zaak)
wordt gezien als een ge rekkige zaak, de ewaarder is aansprakelijk heir het Vlaams Gewest
Rechtspraak ewaarder van dieren: een paard egint te steigeren omdat een ander paard te
dicht komt. De rechter esliste dat het a normaal en onvoorzien is. Tijdens een tocht kan
het zijn dat een paard te dicht ij komt, dus het gedrag is a normaal.
Omschrijving van het begrip aansprakelijkheid
Het begrip aansprakelijkheid = Het kunnen aangesproken worden om de schade te
vergoeden of een andere prestate te leveren
Aansprakelijkheid versus verantwoordelijkheid
Aansprakelijkheid = Op grond van een juridische reden gehouden zijn tot een epaalde
prestate of schadeloosstelling tegenover een andere persoon Wet of rechtspraak epaalt
welk gedrag leidt tot aansprakelijkheid v. Iemand gaat op je ril ziten en verzekering
vergoedt
Impliceert een in reuk op een rechtsnorm
Soort aansprakelijkheid hangt af van aard van de in reuk:
o Contract
, o Burgerlijk Wet oek
o Strafwet oek
Door een regel/rechtsgrond die je in een bepaalde situatie aanstelt om te betalen
door een foutief gedrag. Een inbreuk op een rechtsnorm.
Verantwoordelijkheid = Een gewetenszaak, door elkeen anders ervaren Het is een
morele verantwoordelijkheid, iemand voelt zich vaak aansprakelijk terwijl hij het wetelijk
gezien niet is. Het rengt geen juridische gevolgen met zich mee (Bv. Geen
schadevergoeding) (1)
Randnummer: 1
Stel: je he t een roer en die is heel ziek met de griep, koorts, … en hij vraagt je naar de
apotheker te gaan. Je gaat naar de apotheker maar onderweg wordt je aangereden door een
dronken chaufeur. Je roer voelt zich super slecht en verantwoordelijk omdat hij je
gestuurd heef om dat te doen. Zal de roer aansprakelijk worden gesteld voor de schade
die je he t geleden? Neen, de dronken chaufeur zal aansprakelijk zijn. De wet ver iedt het
rijden onder invloed (wegverkeerswet).
Soorten aansprakelijkheid
Juridische aansprakelijkheid is een inbreuk op een rechtsnorm:
Wet (vb. 1382 BW)
Rechtspraak (principe goede huisvader)
Verder onderscheid:
Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
o Contractuele aansprakelijkheid
o Burgerrechtelijke of buitencontractuele aansprakelijkheid
Eenvoudig (persoonlijke aansprakelijkheid)
Art. 1382, 1383 en 1386bis BW
Samengesteld (kwalitatieve aansprakelijkheid)
Andere personen (Art. 1384, lid 2, 3 en 4 BW)
Dieren/zaken (Art. 1384, lid 1, 1385 en 1386 BW)
,Hoofdstuk 2: Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Voorbeeld: Kasteelmoord, correctionele RB heeft de beklaagden schuldig verklaard.
Kenmerken van de strafrechtelijke aansprakelijkheid
Strafrechtelijke aansprakelijkheid treedt op ij in reuk regels strafrecht Impliceert
plegen van een misdrijf, overtreden regel uit Sw of een ijzondere strafwet (2)
o Bv. Art. 461 Sw. (Diefstal), art. 418 Sw. (Onopzetelijk doden of toe rengen
slagen en verwoningen in v. Verkeer), artkels wegcode, Drugwet, WIB, … v.
Snelheidsovertreding, dronken rijden, drughandel, …
Strafrecht ehoort tot pu liek recht Regelt en eschermt ganse gemeenschap
o Aantastng algemeen elang en niet het individueel elang wordt estraf
o Rechtstreekse verhouding tot stand tussen diegene die het misdrijf pleegde
en de staat, zelfs al werd door misdrijf partculier elang geschaad, toch is
vervolgende partj niet enadeelde partculier maar wel een overheidsorgaan
v. OM dat optreedt in naam van de gemeenschap
o Belangen partculier worden ehartgd via urgerlijk recht (3)
o Ook strafuitvoering is in handen van de overheid (4)
Strafrecht is van open are orde Mag niet van afgeweken worden (5)
o Regels zijn afdwing aar Strafen op niet-naleving
o Geschreven regels in strafwet oek of in ijzondere weten
Doel van strafrecht is voornamelijk vermijden van schade (preventef karakter) en
niet het vergoeden van de schade
o Straf is afhankelijk van ernst verstoring, niet van omvang schade (6)
Strafrechtelijke aansprakelijkheid wordt eoordeeld geval per geval
o Rekening houden met schuldgraad etrokkene, geestelijke gesteldheid,
omstandigheden van de zaak, …
o Strafrechtelijke aansprakelijkheid is niet verzeker aar want de straf is
persoonlijk en als sancte voor diegene die de orde in de maatschappij heef
verstoord Verzekeringsmaatschappij kan dit niet overnemen
Randnummer: 2
, Bijzondere strafweten kunnen aparte weten zijn die allemaal strafepalingen evaten v .
wegverkeerswet, hormonenwet, wapenwet,… Maar een ijzondere strafwet verwijst naar
een wet die epalingen vaststelt hoewel de wet niet strafrechtelijk is. v . WIB
Randnummer: 3
Algemeen elang wordt geschonden en dat wordt estraf. Wat met het individueel elang?
Kunnen de na estaanden een genoegdoening krijgen? Ja door het urgerlijk recht: het
slachtofer moet zijn urgerlijke vordering instellen ij de strafrecht ank of een eis tot
schadevergoeding instellen ij de urgerlijke recht ank.
Randnummer: 4
De overheid staat in voor de strafuitvoering, hoe je straf er zal uitzien. De
strafuitvoeringsrecht ank en de uitvoerende macht (minister van justte) Voor eeld:
gevangenissen organiseren, elektronisch toezicht krijgen, penitentair verlof,…
Randnummer: 5
Als een slachtofer toestemt etekent dit niet dat dit een rechtvaardigingsgrond is. een
overeenkomst sluiten met iemand waarin je afspreekt dat je iemand moet doden tegen
etaling. De opdrachtgever en degene die de opdracht moet uitvoeren worden gestraf.
Randnummer: 6
Er is amper schade maar er wordt zwaar gestraf. Voor eeld: poging tot moord, weinig
schade (moreel) maar toch een zware straf van 20-30 jaar. Valse ommelding, ontvoering
ensceneren (geen straf maar veel schade).
Randnummer: 7
Je he t gehandeld in staat van wetelijke verdediging, dan is er geen straf. Het wordt
gerechtvaardigd, je moest. In een situate van overmacht, een dwang waarin je niet kan
ontstaan. Een geestelijk ongestelde (geestesstoornis of leefijd) kan niet gestraf worden
alleen interneren. Omstandigheden: lanco strafregister.
Gevolgen van strafrechtelijke aansprakelijkheid
Misdrijven
Misdaad Wan edrijf Overtreding
Vrijheids eroving (min. 5 Vrijheids eroving (min. 8 dagen Vrijheids eroving (min. 1
jaar tot levenslang) (Art. 9 – max. 5 jaar) (Art. 25 Sw.) dag – max. 7 dagen) (Art.
Sw.) En/of geld oete (min/ €26) 28 Sw.)
En/of geld oete (min. €26 (Art. 38 Sw.) En/of geld oete (min. €1
Kan enkel samen met een En/of werkstraf (46u – 300u) – max. €25) (Art. 38 Sw.)
vrijheidsstraf opgelegd (Art. 58 Sw.) En/of werkstraf (20u –
worden) (Art. 38 Sw.) En/of straf onder elektronisch 45u)
toezicht (1 maand – 1 jaar) En/of autonome
En/of autonome pro atestraf pro atestraf (6 maand –
Gecorrectonaliseerde misdaden: 12 maand)
Verzwaring Voor de zwaarste
misdaden tot 20 jaar gevangenisstraf