Deborah Saunders
CARDIOLOGIE 1: ANAMNESE EN KO
Cardiovasculair risicoprofiel: Familiale anamnese, nicotinegebruik, hypertensie, DM,
hypercholesterolemie, obesitas, stress, beroepsanamnese → 90% vd CV events verklaren!
Klachten: thoracale pijn, kortademigheid, hoest, hartkloppingen, syncope/vertigo, oedemen,
claudicatio
NYHA CLASSIFICATIE (FUNCTIONELE EVALUATIE)
- NYHA 1: Geen beperking, geen hinder in dagelijks leven
- NYHA 2: Milde beperking inspanningscapaciteit.
Geen hinder in rust, maar moeheid, hartkloppingen of dyspnoe bij inspanning
- NYHA 3: Sterke beperking inspanningscapaciteit
Klachten bij geringe inspanning
- NYHA 4: Klachten in rust en toename bij de minste inspanning
ADEMHALING
- Normale ademhaling (frequentie 12-18/min)
- Tachypneu (>20/min, ~ hypoxie, longoedeem)
- Bradypneu (<8/min)
- Verlengd expirium (COPD, Asthma cardiale)
- Cheyne-Stokes ademhaling (~hartfalen)
- Obstructieve/Central slaap apneu (OSAS/CSAS)
INSPECTIE
- Centrale cyanose (~ hypoxie, RL-shunt), (mucosa)
- Perifere cyanose (~ lage cardiac output)
- Lipidenneerslag
ARTERIËLE POLS
- Normale hartfrequentie (a. Radialis) = 60-80/min
- Normale pols: pulse pres 30-40 mmHg)
- Zwakke pols: CHF, hypovolemie, AS
- Vinnige pols: - koorts, anemie, schildklier
- AV-fistel, ductus, AR
- bradycardie,
- bejaarde
- Pulsus bisferiens: - AR, AS+AR, hypertrofe CMP
- Pulsus alternans: LV disfunctie (S3)
- Bigeminie: normaal en ES alternerend (≠ pulsus alternans), irregulair
- Pulsus paradoxus: (PS 10 mmHg daling bij inspiratie) → tamponnade, constrictiva, COPD
ENKEL-ARM INDEX
- Meting dmv klassieke BDmeting en doppler of met electronische bloeddrukmeter (screening)
- Parameter voor ernst atheromatose op middelbare en oudere leeftijd
- Klinisch correlaat voor invloed van onderliggende risicofactoren
- EAI < 0.9 => RR 3.3 (cardiovasculaire mortaliteit)
1
, Deborah Saunders
CRITICAL LIMB ISCHEMIA
- Recurrente rustpijn gedurende >2 weken, met herhaalde nood aan analgetica, met enkeldruk <
of = 50 mmHg of
- Ulceratie of gangreen van de voet met enkeldruk < of = 50 mmHg
nood tot interventie
INSPECTIE EN PALPATIE ICTUS CORDIS
- 4e of 5e ICR links, medioclaviculair
- Localiseren door inspectie of palpatie
- Amplitude:
- toename (LVH, magere persoon, hyperthyreose, anemie, koorts,...)
- afname (obesitas, emphyseem, hartfalen, spiermassa, borstweefsel,...)
- Verplaatsing:
- naar onder: LVH
- naar lateraal: LV dilatatie
- parasternaal links RVH
- varia: dextrocardie, pneumothorax, atelectase
HARTAUSCULTATIE
- Rustige, stille omgeving (kwaliteit stethoscoop!)
- Geen beperking tot de “klassieke” punten
- Harttonen plaatsen in de hartcyclus:
- Moeilijk bij snel hartritme (> 120/min)
- Ruglig, Li. zijlig (MS), zittend (AR),
Voorovergebogen (pericardwrijven)
- M-punt: ictus cordis
- T-punt: 4e ICR links parasternaal
- A-punt: 2e ICR rechts parasternaal
- P-punt: 2e ICR links parasternaal
Hoe ontstaat 3e toon?
- Snelle vulling ventrikel
- Typisch bij hartfalen en verhoogde vulligsdrukken
Verschil tussen:
- Ontdubbeling 2de toon= parasternaal links luisteren, is normaal bij jonge mensen
2
, Deborah Saunders
- 3de toon → Bloed in linker hartkamer terechtkomen en tegen wand botsen (typisch kenmerk
hartfalen) → voor 2de toon, dus voordat de aortaklep sluit (1-3-2)
CARDIOLOGIE 2: CARDIALE ONDERZOEKSTECHNIEKEN
Functionele testen Beeldvorming
Electrocardiogram Rx thorax
Ambulante ECG registratie Echocardiografie
Inspanningsproef TEE
24u RR registratie Vasculaire duplex
TILT-testing Nucleaire beeldvorming
Hartcatheterisatie Coronaire CT
Electrofysiologie Magnetische Resonantie
Coronarografie
ELECTROCARDIOGRAM
- Registratie van de electrische activiteit v/h hart
- Vectorsom van de depolarisatie en repolarisatie potentialen van alle myocardcellen
- Genereert aan de oppervlakte (huid) potentiaalverschillen van + 1 mV
- De veranderingen in de tijd van potentiaalverschillen genereren typisch een P-QRS-T patroon
Asberekening (vector):
- Normaal: -30°tot + 90°
- Linker as: -30° tot - 90°
- Rechter as: +90°tot +150°
Wat kunnen we leren uit een ECG?
- Hypertrofie (QRS amplitude, asdeviatie, repolarisatie) ≈ hypertensie
- Geleidingsstoornis (PR interval, QRS duur)
- Ritmestoornissen
- Ischemie (ST-segment daling)
- Infarct → Acuut (ST-segment elevatie), Oud (Q-golf)
Ambulante ECG registratie
- 24u-registratie (Holter registratie)
- Langdurige holter registratie (3 tot 7 dagen)
- Event recorder, met transmissie ECG via telefoon of GSM
- Geïmplanteerd loop recorder (tot > 1 jaar)
Ventriculaire stoornissen gevaarlijker → opsporen met andere techieken
- Heart rate variability (HRV)
- Signal averaged ECG (SAECG)
- T-wave alternans
INSPANNINGSPROEF
- Gecontroleerde inspanning op een fiets of loopband, met opvolging van pols, bloeddruk en ECG
3
, Deborah Saunders
- Basisprincipe:
- ischemiedetectie door verhogen van zuurstofverbruik tijdens inspanning (ST-segment
depressie 1mm horizontaal of aflopend)
- Inschatten inspanningscapaciteit (<6min => prognose beperkt)
- Detectie (ventriculaire) ritmestoornis uitgelokt door inspanning
NUCLEAIRE BEELDVORMING
- Met gammacamera (planair) of SPECT (tomografie beeld)
- Type stress: inspanning, dobutamine of dipyridamole
- Type isotoop: Thallium-201, tetrofosmin, sestamibi
- Toepassing:
- Detectie myocardperfusie en viabiliteit:
o Thallium-201 tijdens inspanning met onm beeldvorming en na redistributie (2-24u)
o Tetrofosmin opname in rust en na inspanning
- Detectie infarct:
o Cold spot via Thallium of sestamibi perfusiebeeld
- Bepaling ejectiefractie (+ regionale kinetiek)
Vernauwing → in rust OK, voldoende bloed opnemen, maar bij inspanning
geen bloed meer opnemen
Bij infarct geen verschil tussen rust en inspanning! -> geen opname
TILT-TESTING
- Bij neurocardiogene syncope
- Tilting +60°gedurende >30min
- Continu monitoring pols en RR, detectie bradycardie/hypotensie
- Lage sensitiviteit en specificiteit
ECHOCARDIOGRAFIE
- Niet invasieve beeldvorming dmv ultrageluid
- Golflengte ≤ 1mm (frequentie ≥ 2 MHz)
- met toepassing van: SONAR principe, Doppler effect, Bernouillie vergelijking (ΔP=4V²),
continuïteitsvergelijking
- Simultane morfologische en functionele beeldvorming van het hart
- Caviteiten, wanddikte, globale en regionale functie, morfologie kleppen, klepfunctie, …
VASCULAIR DUPLEX ONDERZOEK
- Zelfde principes als bij echocardiografie, maar toegepast op vaten
- Arteriëel vaatbed
- inschatting stenose of dilatatie
- a. carotis, aorta, a. renalis, a. iliaca – femoralis – poplitea
4
