Resume
Samenvatting geschiedenis van het strafrecht: geslaagd eerste zit
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Dit document bevat mijn notities van de les gecombineerd met de notities van medestudenten.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Grondslagen van het strafrecht1.De oudste sporen van het strafrecht
Waar komt het strafrecht vandaan? Waarom straffen we? Iemand die iets misdaan heeft tot betere inzichten te
doen komen? Straffen om een voorbeeld te stellen voor anderen.
Hoe wordt het strafrecht gelegitimeerd? Legitimeren; redenen aanvoeren om iets te aanvaarden. De macht die er
vandaag is wordt aanvaard door de meeste mensen. BV: de overheid is gelegitimeerd.
Max weber onderzocht waarom wij gelegitimeerde macht accepteren? Er zijn drie grote redenen
1. De rede; als iemand redelijk is in zijn machtsuitoefening, redelijke afspraken maken. Het is grotendeels rationeel.
Rationele legitimatie, Rationele autoriteit
2. Charismatische legitimatie, autoriteit: iemand straalt gezag, charisma uit. Iemand charismatisch is iemand die
imponeert; gezag, kennis, etc. uitstraalt.
a. Bv: dictaturen; Adolf Hitler, Louis de zonnekoning had autoriteit omdat hij zegt dat God hem die macht
heeft gegeven.
3. Traditionele legitimatie, Traditionele autoriteit; zeer praktisch; we doen iets omdat we het altijd al zo gedaan
hebben.
a. Ik heb nooit in vraag gesteld waarom we een bepaalde macht aanvaarden. Wat ik gezien heb doe ik na. We
aanvaarden de dingen die er zijn omdat ze er u eenmaal zijn, omdat we het altijd zo gezien hebben dus stel
ik het niet in vraag.
Bronnen (in het middellandse zee gebied gaan zoeken)
o Materiele sporen; soort archeoloog gaat deze zoeken
Rechtsarcheologie
Gerechtsgebouwen,
schandpalen; tekst van de nieuwe weten werden op gehangen, mensen werden er als straf
aangehangen. Vroeger werden ze in het midden van de samenleving gezet en nu steken we ze
weg in de gevangenis
zwaarden, tortuurinstrumenten; tortuur was juridisch georganiseerd
Vroeger werd het recht afgekondigd na de kerk.
Aller oudste sporen van recht vinden en bestuderen en oude recht van afleiden
Rechtsiconografie en -iconologie; de leer van de beelden, uit het verleden
Leerboeken (gerechtigheidstaferelen ; straffen die afgeleid zijn van schilderijen
o Leerboeken: Joos de damhouder 16de eeuw; slechtste eeuw m.b.t. het recht; Het strafrecht
wordt serieus ingezet door absolutisten. Ze gaan alle tegenspraak proberen elimineren. kei
veel onschuldige vrouwen vervolgd als heksen. Heeft rechten gestudeerd; vooral romeins
wat zeer hard strafrecht is. Heeft boeken geschreven maar heeft veel plagiaat gepleegd. De
praktijk van het strafrecht is zijn bekendste boek. Het romeinse recht en het wettenrecht
van de vorst heeft hij allemaal samen gebracht in een overzichtelijk geheel. Elk hoofdstuk is
gedecideerd aan een fase in het proces van het recht. Hij is advocaat geweest.
o Philips Wielant is eig degene die dat boek heeft geschreven van het romeins en het
wettenrecht. Zijn boeken zijn nooit geschreven alleen maar notities. Is degene van wie Joos
de Damhouder heeft afgeschreven
Zoveel schilderijen over het oude strafrecht; vele (bekenden) martelaren zijn omgekomen door
het strafrecht, zijn vervolgd en terecht gesteld.
Wat betekent wat ik zie?
Gerechtigheid met een, twee of drie zuilen
Alle drie hebben ze macht hebben maar dat de ene nog belangrijker is dan de andere
Als ze iemand ophangen
o De ene: moet dit aan een paal doen met een haak
o De andere mag twee palen en een dwarslat zetten
o De derden: mag hij drie zuilen zetten waar een heel ophangsysteem aan hangt.
, Justitiepaleizen: geconstrueerd in de 19de eeuw maar allerlei romeinse, Griekse elementen, grote
imposante gebouwen. De burgerij mag gaan stemmen, gaan studeren en kan rechter worden. Die
maken een grote tempel om te tonen dat ze het voor het zeggen hebben. Ze willen de kleine man klein
houden. De macht wil imponeren, charismatische legitimatie met die architectuur. Gebouwen van nu
zijn allemaal met glas, reactie op de crisis van het rechtssysteem. De witte mars over de rechter van
Dutroux. Ze willen transparant zijn, ze staan open voor de maatschappij.
De alleroudste is van ongeveer 2000 vr Chr
Een steen met inscriptie met een prentje; we gaan het interpreteren om het recht van toen te leren
begrijpen
o Geschreven bronnen; oude recht leren kennen uit teksten van vroeger
Formele rechtsbronnen?
Wetgeving
o Moet er mee oppassen met die oude teksten. Is wat er geschreven staat wel effectief zo
vroeger? Werd de regels wel toegepast?
BV: er staat in de wet dat er niet wordt gedood.
Rechtsspraak
o Weten we al iets meer door dan wetgeving
o Veel archieven in gent
o Probleem va de verschriftelijkingsgraad
Vandaag wordt alle rechtspraak opgeschreven vroeger niet
o Hoe werden de straffen opgelegd?
Rechtsleer
o Niet echt te vertrouwen, want als je iets schrijft over het recht is dat jouw visie, het is
subjectief
Vonnissen die worden geschreven, artikels over het recht,..
Rechtstoepassingen: in vonnissen, contracten e.a. document
Probleem bij strafrecht: Statistieken gebruiken maar dit zijn black numbers, hiermee weet je niet
alles over de criminaliteit. We kunnen alles bijhouden maar kennen we daarmee de maatschappij,
het strafrecht?
o Niet iedereen doet een aangifte, innerlijke/minnelijke schikking; je koopt je straf af,
vonnissen die niet zijn uitgevoerd, niet altijd vervolging
Middellandse zee: bakermat van onze West-Europese cultuur
o Religie jeruzalem
o Ratio athene
o Recht rome
Waarom?
o Oudste schriftstelsels; hiërogliefen, spijkerschrift, romeinse schrift
o Eerste steden ontstonden daar
o Daar was er handel, er was professionalisering
o Daar waren ze met het recht bezig; ze konden daar ook schrijven en lezen; bij ons nog niet
Waar?
o Onder de halve maandag
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan:
Wnr: ongeveer 2000 vr Chr
Dat zijn geen wetboeken zoals wij ze kennen
o We kunnen ze niet zo goed begrijpen;
Wel aandacht voor publiekrecht
Redactie? Toepassing?
o Om iets goed te verstaan moet je de context kennen en die kennen wij niet. We spreken
hier van Hineininterpretierung. !!
o Vandaar dat de inhoud van die teksten ons minder interesseren.
o Legitimatie van recht en macht
, Recht die nog niet rationeel bedacht is, dat nog geen rechtswetenschap is
Het recht is wijsgeren
Recht is traditie
Het is recht dat geopenbaard is. God heeft het recht gegeven. Bv: de tien geboden
Het is niet waar maar het heeft wel impact op de maatschappij.
Codex Hammoerabi
o Wnr?
o Waar gevonden? In het huidige Iran
o Is een rechtsarcheologisch object
o Beetje rechtsiconografie; de meneer die rechtstaat is Hammoerabi; hij staat recht voor
iemand die zit -> degene die zit is belangrijk. Hij staat voor een rechter in de rechtbank
o Inhoud; Samas; groot rechter van hemel en aarde dicteert de wet aan Hammoerabi. God
zegt dat je deze regels moet samenleven
o Gaat over de wereldlijke samenleving; het zijn wereldlijke, maatschappelijke normen en
geen religieuze -> maar ze worden gelegitimeerd door god.
o Religieuze legitimatie is charismatisch gebracht
o Citaten van codex hammoerabi
Strafrecht: TALIO-principe= oog om oog
Als er geen enkele regulerende overheid is dan ga je altijd wraak nemen; de wraak is hier wel
gelimiteerd
Eerste stap in het creëren in een geweldsmonopolie
Standenmaatschappij
Hij gaat deze regels opleggen dus recht is macht
Is dat wel een wet? Wetboek; alle wetten die in dat boek staan vallen onder een bepaald
rechtstak/thema. Elk thema wordt helemaal beschreven in dat wetboek. Dit is nog maar 2,3 keer
gelukt om een echt wetboek te maken
o Een wetboek moet systematisch zijn; je moet er gemakkelijk in kunnen opzoeken
o En ze moeten logisch, rationeel opgesteld; Dit is formeel exhaustief
Exhaustief: uitputtend, het bevat alles.
Je kan inhoudelijk niet alles regelen; materieel exhaustief gaat niet.
Formeel; het bevat voldoende regels om alle situaties te kunnen oplossingen; er zijn
voldoende principes.
2. De vroege middeleeuwen
1. rechtstreekse romeinse invloed?
De oudste juridische bronnen in onze regio
o Rechtsleer (door romeinse ogen)
o Wetgeving (optekeningen door ‘geromaniseerde) -> maar we zijn niet zeker of die wel kloppen maar het is
alles wat we hebben
o Canoniek recht is het kerkelijk recht -> kerk gaat de brug vormen tussen de oudheid en de middeleeuwen
Zeer beperkte ‘Romanisering’ van onze gebieden
De val van het (West-) Romeinse rijk (476): door onkunde/nalatigheid verdwijnen
o Het romeinse cultuur is staand gebleven en de kerk heeft hier van overgenomen
De Kerk blijft bestaan
o Eigen hiërarchische structuur
Bisdommen=civitates
Concilie=senaat
Ecclesia vivit lege romana
o Heeft zijn eigen rechtbanken
Officialiteiten= kerkelijke rechtbank
o Eigen recht
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nolwennheyvaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
56326 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans