Informatica theorie
Hoofdstuk 1: informatiesystemen
1.1 Inleiding
Waarom nood aan informatie- en communicatiesystemen?
- laat bedrijven efficiënt met elkaar samenwerken
- stelt ons in staat goederen en diensten te kopen en verkopen op het internet
- sociale media zorgt ervoor dat je voortdurend in contact kan blijven met elkaar
- juist analyseren van data geeft bedrijven nieuwe kansen
De productiviteitsparadox
Erik Brynjolfsson
=> hoewel bedrijven enorme sommen investeren in informatiesystemen, zie je dat niet
weerspiegeld in hun productiecijfers.
=> interessant onerwerp als uitgangspunt voor een discussie rond de macro-economische
impact van informatiesystemen.
Verschillende tegenargumenten voor de productiviteitsparadox
1. opbrengsten uit informatiesystemen worden gecompenseerd door verliezen in
andere sectoren. Investeringen in informatiesystemen kunnen het marktaandeel van
een bepaalde organisatie vergroten ten koste van een andere organisatie.
2. Het meten van productiviteit en dienstverlening is veel complexer dan traditionele
metingen rond productiviteit.
De echte impact van een informatiesysteem is sterk afhankelijk van de maturiteit van
de gebruikte technologie.
=> organisaties zijn pas in een later stadium in staat om de volle impact van
informatiesystemen te begrijpen of te benutten.
(introductie van informatiesysteem kan in een beginperiode zelfs leiden tot een afname van de productiviteit om
op lange termijn te evolueren naar een toename)
Informatiesystemen vormen de basis van concurrentiestrategieën!
ICT is economisch belangrijk
- verschuiving van detailhandel naar webwinkels
- mogelijkheid om klanten rechtstreeks te betrekken bij de promotie van producenten
via sociale media
=> impact op zowel micro- als macro-economisch vlak
ICT zorgt voor nieuwe opportuniteiten
Opportuniteiten herkennen en ermee aan de slag gaan kan leiden tot enorme successen.
ICT zorgt voor oplossingen van bedrijfsproblemen
1
,Voorbeeld kassa
Dergelijke barrières kunnen identificeren en er oplossingen voor vinden is een
managementverhaal => vereist duidelijke communicatie tussen managers en IT-technici
ICT heeft een maatschappelijke impact
Voorbeeld Waze (wijken zijn niet voorzien voor grote hoeveelheden verkeer)
Overheden dienen een rol te spelen als regulerende factor om de maatschappelijke impact
van informatiesystemen in goede banen te leiden => nood aan wetgevend kader
Inleiding ppt
HOT TOPIC 1: AI
3 soorten:
1. Narrow AI: doel om 1 specifieke taak uit te voeren
2. General AI: meerdere taken kunnen koppelen (vaak menselijk)
3. Super AI: al de menselijke intelligentie (overstijgt ook de genieën van
hoogbegaafden)
Toepassingen:
- Foto’s die niet bestaan
- Deep nude
- Immage generators
- Language generators
HOT TOPIC 2: Big data & data-analyse
HOT TOPIC 3: Cybersecurity
1.2 Informatiesystemen
Data Informatie
= een opeenvolging van vastgestelde = vloeit voort uit data die gestructureerd
instanties die zich hebben voorgedaan verwerkt wordt of in een bepaalde context
geplaatst wordt. Informatie kan aangezien
Eigenschappen: worden als een eindproduct terwijl data de
- Data kan op verschillende ruwe grondstof is.
manieren vergaard worden,
gaande van sensoren tot manuele Eigenschappen:
invoering van gegevens - Informatie is veelal nodig om een
- Data kan op grote schaal vergaard bedrijf te kunnen besturen
worden door de systemen zelf - Informatie is afleidbaar uit individueel
- Data vormt de basis om informatie vastgestelde indicatoren
te creëren - informatie is vertaalbaar door data te
verwerken
doel: vergaren, opslaan van data &
verwerken van deze data tot inzetbare info
Waarde van informatie
2
, 1. tijd: wat we vandaag zien als relevante informatie kan morgen al verouderd zijn + kan mss data
vormen voor nieuwe informatie op een later tijdstip
2. vorm: de informatie moet binnenkomen onder een vorm die bruikbaar is
3. inhoud: hoe volledig is de data waar de informatie uit gevormd is, hoe betrouwbaar is de bron van
de data, hoe correct is het model dat men gebruikt heeft om de data om te vormen toto informatie?
1.3 Soorten informatiesystemen
3 categorieën:
1. operationeel ondersteunende systemen: operationele klant van een organisatie voorzien van
informatie (boekhouding, communcicatie, …)
2. management ondersteunende systemen: management informatie geven die helpt bij het
maken van managementbeslissingen (DSS, rapporteringssystemen,…)
3. overkoepelende systemen: geven informatie aan zowel operationele als aan de
managementkant van een organisatie (excpertsystemen, …)
1.4 Onderdelen van een informatiesysteem
input verwerking output
opslag
terugkoppeling
Input:
- informatiesysteem vertrekt vanuit ruwe data
- data wordt via de input in het systeem gebracht
- hulpbronnen: muis, toetsenbord, sensor
Verwerking:
- ruwe data verwerken tot inzetbare informatie (adhv software)
- nauwkeurigheid ~ beschreven processen die nodig zijn om de data om te zetten tot
informatie
Output:
- informatie dient uit het systeem gehaald te worden
- hulpbronnen: beeldscherm, printer, VR
Opslag:
- mogelijkheid tot opslaag van ruwe data en informatie
- laat toe om op een later tijdstip deze informatie weer op te vragen
- informatie kan gebruikt worden als data om nieuwe informatie te bekomen
- hulpbronnen: harde schijven, USB-stick, …
Terugkoppeling:
- informatiesysteem komt in een situatie terecht waar het zelf niet mee om kan en
bijkomende informatie van de buitenwereld nodig heeft
- voorbeeld: inkt in de printer is op
3
,1.5 Hulpbronnen van informatiesystemen
Maken het mogelijk om informatiesystemen inzetbaar te maken
Voorbeelden:
- hardware: bepaalt welke data wordt ingezameld of waar data en/of informatie beschikbaar is
- software: bepaalt hoe data verwerkt wordt en hoe informatie ontstaat in een organisatie
- netwerken: bepalen hoe toegankelijk informatie is
- mensen: kunnen informatiesystemen gebruiken en kunnen informatiesystemen mee vorm geven
=> alle hulpbronnen samen vormen de IT-infrastructuur van een organisatie
1.6 Externe factoren die mee vorm geven aan informatiesystemen
Er dient rekening gehouden te worden met de omgeving waarin een informatiesysteem
actief is !
=> alle belanghebbenden van een bedrijf zullen mee bepalen welke vorm van het
informatiesysteem het best kan aannemen !
Wie geeft mee vorm aan het informatiesysteem?
• Klanten: kunnen bepaalde vormen van dienstverlening verwachten van informatiesystemen /
bepaalde informatie niet ter beschikking willen stellen aan een informatiesysteem
• Leveranciers: kunnen mee een rol spelen bij bepaling van welke info ter beschikking wordt gesteld
• Aandeelhouders: verwachten van bedrijven dat ze mee evolueren en tegemoetkomen aan de
wensen van de klant
• Concurrenten: het kan dat het informatiesysteem van de concurrent beter tegemoetkomt aan de
eisen van de klant binnen de markt
• Financiële instellingen: bepalend voor de vorm
• Personeel: levert data aan deze systemen; ook het interpreteren van verwerkte informatie kan
afhankelijk zijn van de manier waarop het personeel omgaat met deze informatie
• Vakbonden: personeel wordt vertegenwoordigd door vakbonden
• Maatschappij
• Overheid: wetgevingen moeten bepaalde zaken in goede banen leiden; kunnen een rol spelen bij
opleggen van standaarden of verplichtingen tot registreren of rapporteren
1.7 Wie heeft nood aan informatie van organisaties?
• Klanten: CRM (Customer Relation Management) heeft als functie alle mogelijke informatie die de
klant zou nodig hebben te voorzien. Daarnaast probeert het ook de relatie met de klant te
bevorderen. (toepassingen: e-commerce, …)
• Personeel: doel om organisatie intern zo goed mogelijk te doen functioneren; gemeenschappelijke
agenda’s, communicatiemethoden, …
• Leveranciers: SCM (Supply Chain Management); bijvoorbeeld: automatisch bestellingen plaatsen
bij een levarancier
• Partners: samenwerking optimaliseren; bijvoorbeeld banken, … PRM (Partner Relationship
Management) omvat ondersteuning van helder gedefinieerde transacties
4
,1.8 Inzetbaarheid van informatie
Een 1ste manier om informatiesystemen op te splitsen is door te kijken naar het soort proces
dta ondersteund wordt.
Transactieverwerkende systemen: Managementsystemen:
Doel: primaire processen van een Rapporteringssystemen,
organisatie ondersteunen
Samenwerkingssystemen: Procesbesturingssystemen:
Doel: samenwerking bevorderen Vormen van productie waarbij de werking
van machines wordt aangestuurd en
Voorbeeld: e-mail, gemeenschappelijke gecontroleerd door een
agenda, websites, sociale media procesbesturingssysteem
1.9 Verschil in informatiebehoefte
Afhankelijk van de positie binnen de structuur van het bedrijf waarin iemand zich bevindt,
zal de nood aan informatie anders zijn.
Kan verschillen in: vorm, inhoud of beschikbaarheid !
Arbeiders/administratie: Operationeel management:
Krijgen enkel de informatie ter beschikking Verkrijgen specifieke informatie voor
die nodig is om hun taak te volbrengen + beheer project (historisch opgebouwd +
zijn verantwoordelijk om data in systeem te gedetailleerd) + informatie is vaak
plaatsen + bediening apperatuur opgebouwd uit intern verkregen data
Topmanagement: Middenmanagement:
Informatie uit de hele organisatie ter Sterk afhankelijk van de beslissingen die
beschikking + intern + extern dienen te worden genomen + combinatie
van managementsystemen voor het
operationeel en topmanagement + zicht op
bedrijfsbreedt + op projectmatige
informatie
5
, 1.10 Enkele belangrijke wetten in het kader van informatiesystemen
1.10.1 DE WET VAN MOORE (1965 – 2015)
Gordon Moore voorspelde dat de snelheid van de chips in onze computers zich steeds zou
blijven verdubbelen om de 2 jaar, en dat tegen dezelfde prijs. Later werd de wet bijgesteld
naar 18 maanden.
Nu niet meer omdat het niet langer mogelijk is om krachtigere schakelingen te maken.
3 interpretaties (technologisch, economisch, maatschappelijk)
1. Processorkracht verdubbelt elke 18 maanden
2. De kracht van computers verdubbelt elke 18 maanden
3. De prijs van computers halveert elke 18 maanden
Zie p. 36-37
1.10. 2 DE WET VAN MASS DIGITAL STORAGE
Luidt als volgt:
- De hoeveelheid opgeslagen digitale informatie verdubbelt bijna elk jaar
- De kost voor het opslaan van informatie neemt exponentieel af
Data speelt een belangrijke rol bij digitalisering. Het gestructureerd bijhouden van data en
het analyseren van data heeft geleid tot volledige nieuwe toepassingen, die toepassingen
zijn nog volop in ontwikkeling maar bieden nu al belangrijke inzetbare toepassingen voor
bedrijven.
Het juist analyseren van data kan leiden tot grote strategische voordelen
Aangezien de kost van het vergaren van data afneemt, hebben bedrijven er alle baat bij om
dit te doen.
1.10.3 DE WET VAN METCALFE
De waarde en de functie van een netwerk neemt exponentieel toe naarmate er meer
deelnemers zijn. Eenvoudig gezegd: de waarde van een netwerk neemt toe naarmate er
meer apparaten met dit netwerk verbonden zijn.
=> geldt voor elk type netwerken !
Je kan uit deze wet besluiten dat de waarde van het internet toeneemt !
6
