Samenvatting relatie- en
gezinstherapie
Inleiding
Therapie op zich werkt:
Therapeutishe relate: 0%
Eigenishappen sliënt: 40%
Teshnieken, modelfastoren: 15%
Plasebo: 15% menien voelen zish al beter na het maken van de afipraak, zonder dat ze de
therapeut zelfi al gezien hebben
Systemisch denken: interaste, proseiien, verandering… zinn een dynamiish iyiteem. Het analyieren
van individuele somponenten werkt niet bin therapie gezin ii meer dan individuele geiprekken
(geheel ii meer dan de iom der delen – Geitaltpiyshologie). Grondlegger = Von Bertalanfy. Ii
therapeut mee deel van het geheel of een apart individu? Baiiiwerk iyiteemtheorie werd
geishreven door Bateson.
Gestalt: krasht van het geheel wanneer ne muziek in een andere toonaard zet, zinn alle noten
veranderd, maar de melodie ii nog zeer herkenbaar.
Spanningsvelden doorheen de stroming:
Individu versus systeem: individu behandelen, of ook iyiteem errond? Wat met afwezige/
overleden familieleden?
Posite van de therapeut: het ii belangrink om verishillende peripesteven in te nemen. De
therapeut moet moeite doen en uit somfort zone komen om het gezin op gemak te itellen
Familietherapie = foo: ontitaat, groeit, ontplooit zish. Het ii gebaieerd op hoe iedereen
iamenwerkt en ingeipeeld raakt op elkaar. Therapeut moet telkeni andere vaardigheden
aanipreken. Elke familie maakt gebruik van eigen sodei:
Familiecodes: familierituelen/gewoontei/taalgebruik
Gendercodes: doen en praten zinn 2 verishillende manieren om te sommuniseren
Niveau van communicate: verbaal of non-verbaal
Gezinscycli: trouwen, kinderen, werk… wai vroeger makkelinker in een iyiteem te iteken, nu
zinn hier veel verishillen op
Circulaire vragen: vragen wat de ander zou antwoorden (vb: ali ik aan ne partner vraag waarom hin
booi ii, wat zou hin dan antwoorden?)
nadenken over ander zinn itandpunt, inleven
andere partner blinf ook geboeid
Systeemtherapie: syslui, het maakt niet uit wie er begint.
Oxytocine:
Speelt rol in afestef gedrag, bonding en inhibite van de HPA-ai. Oxytosine ii de verklaring
waarom afestef gedrag oni lishamelink en mentaal welbevinden kan bevorderen
1
, Werkt ook iamen met dopamine dingen opnieuw willen beleven en dingen leuk vinden
wordt gekoppeld aan afeste. Hierdoor ga ne meer openitaan voor nieuwe sontasten
naarmate ne meer op ne gemak bent
Onderzoek bin woelmuizen: monogame muizen hebben veel oxytosine
Wordt aangemaakt tuiien moeder en baby bin lastate, zorgen, oogsontast… (onmiddellinke
bonding komt binna nooit voor). Moederi doen dit intuïtef juist zodat er veel oxytosine
aangemaakt wordt voor bonding
Wordt tuiien partner aangemaakt bin herhalend plezierig iekiueel sontast
Klassieke conditonering: oxytosine sonnesteert de plezier-regio’i (dopamine/opioïden) met
de geur van de partner:
Plezier, beloning bin aanwezigheid van geur
Pinn bin gemii van geur
Tindeni therapie ii de aanraking, item, oogsontast… tuiien partneri belangrink. Dit zorgt
ervoor dat het paraiympatish zenuwiteliel de HPA-ai reguleert, en er dui meer bonding
optreedt
Affecte en lichaamscontact zinn baiiibehoefen (deprivate in weeihuizen 7% van de kinderen
iterf voor 2 naar). Impast gebrek aan vroege ouderlinke veiligheid:
Gebrek aan ouderlinke afeste in eerite leveninaar minder vringave van oxytosine (op
latere leefind) bin aanraking
Lager IQ
Veilige gehechtheid = wanneer ne erin geloof en op vertrouwt dat de ander beishikbaar ii voor ne
ten tnde van diitreii.
Uitdaging relate: balani tuiien veiligheid en uitdaging = baiii veilige geheshtheid. Deze balani ii
ook gelinkt aan fyiiologiishe kenmerken.
Willi: partneri evolueren iamen, zowel horizontaal (partner, vrienden) ali vertsaal (ouder-kind). Dit
noemt hin so-evolute. Wanneer partneri niet iamen evolueren, ipreken we over solluiie.
Gehechtheid:
Hechtng bepaalt latere omgang met anderen. Heshtng = implisiete info, opbouw van
interne werkmodellen: hoe er in het gezin met elkaar wordt omgegaan ii normaal, allei
erbuiten ii onveilig, bizar. Latere ervaringen ituren dit bin (ne bouwt in ne leven heel veel
geheshtheidirelatei op, de werkmodellen worden bingeishaafd)
Sensiteve responsiviteit = relateren: het vermogen om itreii-iignalen inel en niet-
vertekend waar te nemen en de bereidheid en bekwaamheid om er inel, soniiitent en
adequaat op te reageren. Belang van niet-intrusiviteit: overzorgen vloeit voort uit een eigen
behoefe en niet uit een behoefe van het kind. Seniiteve reiponiiviteit creëert
voorspelbaarheid en sense of agency (= wat ne doet heef efest op anderen) bin zowel ouder
ali baby
Mentaliseren: vermogen om de innerlinke wereld van het kind te begrinpen, er soherent over
na te denken en er woorden aan te geven. Noodzakelinke voorwaarde: kind kunnen
beishouwen ali een wezen met eigen ervaringiwereld, eigen verlangeni en gevoeleni (= ook
niet-intruiiviteit) Kind leert zishzelf en anderen ook zien ali aparte entteiten met een eigen
innerlinke wereld identteit kan ne niet opbouwen zonder de ander
2
, Regulate – relate – reason (RRR): door de bonding wordt de mogelinkheid om de refesteren
opgebouwd door het iamenzinn. Het ii de durf en de ruimte om te refesteren over zishzelf
en de ander. Er moet altnd eerit veiligheid en rust gesreëerd worden, dan pai komen
menien tot inzisht
Contnu ipanningivelden tuiien wat doen we iamen en wat apart kluwengezinnen veriui
loi-zandgezinnen. De zelfactualisate/zelfbepaling wordt gesreëerd in verbondenheid met de
ander en mag niet ten koite van de ander gaan
Wanneer moederi onveilig gehesht zinn 7 % van de baby’i onveilig gehesht, maar dit
heritelt zish vaak! Bin onveilig geheshte vaderi ii dit 50-50, maar het ipontane heritel treedt
minder vaak op
Wanneer vrouwtneimuizen geïioleerd worden van moeder, zorgen ze zelf niet goed voor hun
kind; mannetneimuizen gaan in sonfist met anderen. De omgeving beïnvloedt dui de nature
(genen kunnen aan- of uitgezet worden) gehechtheid –intergeneratoneel kijkt steeds
mee over de schouders tjdens familietherapie
Hoe broeri en zuiien met elkaar omgaan, ii vaak ipiegel van hoe ouderi met elkaar omgaan
Taak van de therapeut:
Verbinden
Veilig leren loilaten
Eerit veiligheid sreëren (funstoneren ali veilige heshtngifguur). Daarom ali therapeut ook
refesteren over nezelf (ne eigen geheshtheid ipeelt hierin een rol)
Therapie ii zoeken naar taal om over gevoeleni te praten beitaan geen ‘sorreste
woorden’
