Resume
Samenvatting Evolutieleer en biologische classificatie
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Volledige en nauwkeurige samenvatting voor het vak Evolutieleer (cursus + PPT + notities)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Micro-evolutie• Micro-evolutie= evolutionaire veranderingen die optreden op lager taxonomisch
niveau nl. bij één populatie of soort
• Voorwaarden:
o Leden van populatie moeten verschillen in fenotypische verschijning
o Fenotypen moeten verschillen in overleving en/of reproductie
• Indien verschillen in genotype → veranderingen in samenstelling van de gene-pool
• Gene-pool = verzameling van alle allelen v/d genen in een bepaalde populatie
• Adaptaties= kenmerken die geëvolueerd zijn omdat ze één of andere functie dienen
die bijdraagt tot de overleving of de reproductie
Bronnen van fenotypische variatie
Verschillen in genotype
• In de DNA-sequentie van één of meerdere loci
• Meestal door beiden gameten (eicellen en zaadcellen) doorgegeven
• Soms overerving strikt maternaal of paternaal
• Voorbeeld:
o Bij meeste dieren: maternaal
o Bij naaldbomen: paternaal
Verschillen in omgeving
• Fysiologische kenmerken & gedragingen: vaak direct beïnvloed door de omgeving
• Kan verschillende keren veranderen in leven van individu
• Bepaalde kenmerken vastgelegd gedurende bepaald levensstadium
Verschillen in genexpressie (epigenetica)
• Veroorzaakt doordat bepaalde genen stilgelegd worden of net aangezwengeld
worden
M
DNA promotor gen
• Voor gen vaak regio’s DNA die de expressie van dat gen gaan reguleren (= promotor)
• Promotoren kunnen beïnvloedt worden door omgeving
o Bv. methylgroep op promotor: wordt stilgelegd, eiwit geen productie meer
• Kan over generaties heen gaan = epigenetische veranderingen
Maternale en paternale effecten
• Niet genetische effecten, maar worden beïnvloedt door moederlijk/vaderlijk dier
• Paternale effecten zijn zeldzamer
o Wel: bij organismen waar vaders een belangrijke rol spelen
▪ Vb.1: vader draagt kindjes bij zeepaardjes
▪ Vb.2: bij sommige sprinkhanen produceren vader massieve,
nutriëntrijke spermatoforen → belangrijk aanmaak van embryo’s
Voorbeeld 1:
• hoeveelheid dooier in een ei van hagedis → bepaalt lichaamsgrootte van het juveniel
• dooiermassa = functie van de conditie van het moederdier of vaderdier
,Voorbeeld 2:
• moederleeftijdseffect bij Downsyndroom
• voorkomen trisomie stijgt van 1/2000 (20 jaar) tot 1/50 (45
jaar)
• Congenitale (aangeboren) verschillen
tussen individuen: niet noodzakelijk
genetische oorsprong
• Non-genetische maternale effecten &
omgeving kunnen ook zorgen voor
verschillen en gelijkenissen
De relatie tussen genotype en fenotype
Monogenische beïnvloeding
= variatie in fenotypisch kenmerk door slecht één of enkele genen beïnvloed (focus op één
gen)
Voorbeeld 1: kleur en textuur van Mendels erwten
Voorbeeld 2: hygiënisch gedrag van honingbijen (Rothenbuhler)
• Bijenkolonies regelmatig geplaagd door bacteriële infecties → larven gedood in hun cellen
• Bijen van het Brown-ras: reageren op het uitbreken door aangetaste cellen te openen en de
larven te verwijderen
• Soortgenoten van het Van Scoy-ras vertonen dit hygiënisch gedrag niet
• Variatie ter hoogt van twee loci:
o één dat instaat voor het openen van de cellen
o één voor het verwijderen van de larven uit de cellen
• Model toetsen: kruisen niet-sanitaire koningin & dar uit een hygiënische kolonie
o eerste generatie nakomelingen: niet-sanitaire individuen
o terugkruising met sanitaire dar: 3 typen kolonies
▪ niet-sanitaire
▪ sanitaire
▪ kolonies enkel ontkappen, maar nalieten om de larven uit de korf te
verwijderen
o Ultieme test: Rothenbuhler verwijderde zélf de kapjes van aangetaste cellen in de
kolonies niet-sanitaire bijen → werksters beginnen larven zelf te verwijderen
• OPMERKING: mutanten U en R allelen bij Van Scoy-ras onderdrukken werking van deze
genen (verhinderen van stellen van hygiënisch gedrag)
, Voorbeelden bij de mens:
• Sikkelcelanemie: bloedziekte
• Mucoviscidose: meest voorkomende monogenische bëinvloeding (taaislijmziekte)
• Thalassemia: bloedziekte (minder hemoglobine)
• Fenylketonurie:
o Fenylalanine → melanine
o Fout: teveel aan fenylalanine, te kort aan melanine
• Losse of vaste oorlel
Genotype én omgeving
• Expressie van gen vaak beïnvloed door omgevingsfactoren → individuen met zelfde
genotype verschillen in fenotype
• Reactienorm= de range van fenotypen die tot expressie kunnen komen in
verschillende omgevingen uit één genotype
Reactienorm bij fruitvliegjes
• Bar locus beïnvloedt aantal facetten in het
oog van fruitvliegjes
• Wild-type: grootste ogen + afh. van
temperatuur
• Infra-bar: kleinere ogen + grootte stijgt met
temperatuur = variatie omgevingsgebonden
• Ultra-bar: variatie is genetisch, omgeving
zelfde
Polygenische beïnvloeding
= kenmerken worden meestal bepaald door meerdere genen tegelijk, de simultane werking
van de genen variëren volgens een continuüm
Centrale limietstelling
Gauss-curve / klok-curve / normaalcurve
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jeliencornelis. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,76. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53340 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans