Resume
Samenvatting stad en diversiteit
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Volledige en nauwkeurige samenvatting voor het vak Stad en Diversiteit (cursus + PPT + notities)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
lOMoAR cPSD| 11330310Verstedelijking, migratie en de vele dimensies van
diversiteit
Migratie als oorzaak van verstedelijking en stedelijke diversiteit
Historisch verband tussen verstedelijking, migratie en diversiteit
• Verstedelijking in Europa neemt stelselmatig toe vanaf ca. jaar 1000
• Relatief weinig mensen in steden voor ca. 1800, maar steden wel zeer divers (een derde tot de helft
van de inwoners elders geboren)
• Urbanisering enkel mogelijk dankzij permanente migratie van platteland naar stad
o urban graveyard effect= het idee dat (post-)middeleeuwse steden een sterfteoverschot
hadden en zij slechts in leven konden blijven door de toestroom van migranten
• ‘Nettomigratie’ slechts fractie van reële mobiliteit (belang van permanente uitstroom)
Oorzaken migratie naar de premoderne stad
• Push-factoren= factoren waardoor mensen een gebied willen verlaten
• Pull-factoren= factoren die verklaren waarom je naar een bepaalde plaats trekt
• Migratie gedreven door pushfactoren op het platteland
o Oorlogen, gebrek aan grond en kansen, …
o Proletarisering
▪ Alleen nog overleven door verkopen van eigen arbeid (bv. schoenmaker heeft eigen
bedrijf = niet geproletariseerd
▪ Veel mensen hebben geen eigen grond, bedrijf... ze gaan in loondienst (=
proletarisering)
▪ Voorbeeld: geproletariseerde landbouwers op platteland --> moeten naar stad
trekken of geen werk
• Vraag naar arbeid, kennis en kapitaal in de stad
o Ongeschoolde arbeid, dienstpersoneel, …
o Handelaars, geschoolde ambachtslui, …
• Specifieke instellingen en diensten in de stad
o Universiteiten, academies, …
o Armenhuizen, godshuizen, …
Kenmerken migratie in de pre-industriële periode
• Verband tussen aantallen en afstand
o Heel vaak te voet, per kar... → een grote afstand was niet vanzelfsprekend, enkel voor elite
of rijken
o Belang van lokaal ‘demografisch basin’ → op paar dagen bereikbaar
o Belang van netwerken en informatie
• Omgekeerd verband tussen afstand en sociale status
o Migratie van platteland naar stad vaak ongeschoolde arbeiders of dienstmeiden= verticale
migratie
o Lange afstandsmigratie van handelaars en hooggeschoolden (ook vaklui), tussen steden =
horizontale migratie
• Veel niet permanente migratie
o Circulaire (bv. dienstmeid) en seizoensgebonden migratie
o Landlopers en ‘vagebonden’
• Grenzen deden er nauwelijks toe (behalve stedelijke)
o Poorten, grachten, omwallingen…
, lOMoAR cPSD| 11330310
Industrialisering en urbanisering in de 19de eeuw
• Trek naar steden (ondanks verdwijnen urban graveyard effect)
o Industrialisering in steden + verarming in plattelands streken --> trekken naar steden
• Nieuwe steden (voor het eerst sinds Middeleeuwen)
o Voorbeelden: Charleroi, Verviers… werden belangrijke industriesteden
• Meer nood aan permanente migratie door industrialisering
• Democratisering’ lange afstandsmigratie
o Meer mensen gaan langere afstanden afleggen omdat:
▪ de migratie meer permanent is dus investeren in langere tocht is mogelijk
▪ goedkoper en sneller om te reizen
Oorzaken van negentiende-eeuwse versnelling en transformatie
• Demografische groei en stijgende productiviteit landbouw
• Economische problemen en verarming platteland
• Nood aan permanente arbeid in de stad (vaak ook ongeschoold)
• Technologische ontwikkelingen (in industrie en transport nl. treinen en scheepvaart)
Migratie in Europa, 20ste eeuw
• De nieuwe wereld als ‘uitlaatklep’ vanaf mid-19de eeuw (voor verarmde boeren, Joden, …)
o Emigratie uit Europa belangrijk: mensen vertrekken naar elders (andere landen)
• Stagnatie in interbellum door
o afname fertiliteit en verdwijnen dynamiek op het platteland (veel minder bevolkt)
o meer werkzekerheid, waardoor minder heen-en-weer migratie tussen stad en platteland
• Nieuwe fase urbanisering en industrialisering na WOII
o Door ‘interne’ migratie of regionale migratie
o Komst van de ‘gastarbeiders’ (combinatie van push- en pullfactoren + politieke interventie)
▪ Vooral in metaalindustrie en mijnen
Nood aan gastarbeiders
Pullfactoren:
• Uitdunning Europese bevolking door wereldoorlogen
• Spectaculaire economische groei na WO2
• Dalende geboortecijfer in Europa + kortere arbeidstijden
Pushfactoren
• Hoge fertiliteit
• Werkloosheid
• Lage inkomens
Desurbanisering vanaf jaren 1970
• Economische crisissen en deindustrialisering vanaf 1973
o Migratie stop: louter economische migratie niet meer mogelijk
o Andere redenen voor migratie mogen wel (bv. gezinshereniging)
• Stadsvlucht uit postindustriële stad
o urban sprawl= de verspreiding van stedelijke ontwikkelingen op (platte)land in de buurt
van de stad
o suburbanisering
• Politieke stimulansen (wegennet, subsidiëren bouwen buiten de stad)
• Laatste decennia:
o Shift naar kenniseconomie en creatieve industrie
o Naar een duale stad (met sociale en geografische segregatie)
, lOMoAR cPSD| 11330310
Vormen en types van migratie, diversiteit en integratie, inclusief oorzaken
Diversiteit types van migratie
• Permanent versus tijdelijk (seizoensarbeid, circulaire migratie, levenscyclus-migratie, …)
• Gedwongen migratie (bv. slavernij)
• Subsistentiemigratie= om in basisbehoeften te voorzien
• Carrièremigratie
• Vluchteling- en asielmigratie, …
• Kettingmigratie (of volgmigratie)= emigratievorm waarbij familie en kennissen van al eerder
geëmigreerde ook besluiten om te verhuizen
Oorzaken van migratie
• ‘Push en pull’-factoren (demografisch, economisch, maar ook cultureel en politiek)
• Politieke stimulansen en beperkingen
• Netwerken, organisaties en informatiestromen (cf. kettingmigratie)
Verband tussen oorzaak migratie en demografische kenmerken migranten
• Alleenstaande vs. gezinnen
• Mannen vs. vrouwen
• Leeftijd
Patronen
• Hangt af van push- én pullfactoren
• Meeste migratie gebeurt tijdens adolescentie, rond de huwelijksleeftijd of bij overlijden van de
man/vrouw
• Kinderen en volwassen getrouwden verhuizen relatief minder vaak
Structurele verbanden tussen migratie en diversiteit
• Democratisering lange-afstandsmigratie zorgt voor grotere culturele diversiteit in steden
• Cosmopolitische elites mobieler dan migranten met grotere sociaal-economische kwetsbaarheid
o Hoog-opgeleide, rijken... → gaan makkelijker komen maar ook makkelijker vertrekken om
ergens anders naartoe te gaan
• Reproductiekosten worden afgeschoven op
o het platteland (tot en met de negentiende eeuw)
o niet-Europese regio’s (tot op vandaag)
Effect van profiel op integratie
• Grotere nood aan integratie voor sociaal-economisch meer kwetsbare migranten
• Hoe sterker push-factoren, hoe minder migratie afgestemd op lokale context
• Sociaal kwetsbaren migranten vaker in plaatsen met minder vraag naar hun profiel door
o minder goede informatie
o nood aan lokaal netwerk (kettingmigratie)
• Verklaring ‘ethnic neighbourhoods’ en ‘transplanted networks’= clusters van mensen met
dezelfde migratie-achtergrond
, lOMoAR cPSD| 11330310
Intersectionaliteit en de diversiteit van diversiteit en integratie
Vormen van diversiteit
• Demografische kenmerken
o Leeftijd
o Gender
o Burgerlijke stand en gezinssituatie
• Sociaal-economische kenmerken
o Inkomen en bezit
o Vaardigheden en diploma’s
o Sociaal kapitaal
• Culturele kenmerken en levensbeschouwing
o Culturele achtergrond
o Religieuze achtergrond
o Overtuigingen en meningen
Vormen van integratie
• Structurele integratie
o Arbeidsmarkt en economische orde
o Woonmarkt
o Huwelijksmarkt
• Culturele integratie
o Taalverwerving
o Waarden en normen, religie, …
o Deelname aan sociale activiteiten
o Identificatie met de stad
Intersectionaliteit als benadering voor ongelijkheid
• Intersectionaliteit= samenhang tussen sociaal-economische, etnisch-culturele en gender-
gerelateerde componenten
• Belang van meerdere factoren (die elkaar kunnen versterken)
• Discriminatie (en privilege) door combinatie van factoren
o Sociaaleconomische
o Etnisch-cultureel (en religieus)
o Gender
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jeliencornelis. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
83822 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans