Dit is een volledige en grondige samenvatting van de eerste drie delen van dit vak (naast de inleiding natuurlijk): 1) Angst 2) angststoornissen - stoornisspecifiek 3) schizofrenie spectrum stoornissen
Gegeven door Prof Ernst De Koster
Samenvatting experimentele psychopathologie 2018 Aster De Maeyer
Modellen in de experimentele
psychopathologie
1. Inleiding
De noodzaak van EPP:
Goede behandelingen voorhanden voor psychische stoornissen maar véél ruimte voor
verbetering:
ð Verklaringsmodellen
° Voor de meeste dingen hebben we best veel verklaringsmodellen (meer dan
1) maar deze zijn niet altijd adequaat
° Soms is niet duidelijk wat de juiste of de beste is
ð Behandelrespons
° Deze is suboptimaal, er zijn veel mensen die niet reageren op de eerste
behandelrespons en soms zelf niet op een relatieve behandelsrespons
ð Lange termijn effectiviteit
° Effecten op KT zijn soms beter dan op LT (vb herval depressie)
ð Matchen van behandeling met patiënt
° Heel vaak weten we niet wat het beste is op voorhand, de matching is dus
heel moeilijk
° Vb: sommige mensen reageren beter op medicatie, anderen op therapie nog
anderen op beide
Elk van deze vragen refereert aan CAUSALE mechanismen!
ð Ofwel hebben we er onvoldoende inzicht in en/of onze behandelingen werken
onvoldoende in op die causale mechanismen
ð Mechanismes zoeken die het veroorzaken of instandhouden/erger maken (deze zijn
de belangrijkste om rond te werken)
De waardes/merites van een EPP benadering:
- Identificatie van causale mechanismen
° Major challenge!
° Er zijn heel veel criteria vooraleer je causale relaties kan aannemen binnen
complexe situaties
- Wetenschappelijke zienswijze binnen individu en groep (zie verder)
- Expliciete links met de wetenschappelijke psychologie en zeer goed inpasbaar binnen
EBP (evidence based practice)
- Continue interactie tussen Klinische Psychologie (brede veld) en EPP
1
,Samenvatting experimentele psychopathologie 2018 Aster De Maeyer
- Niet gebonden aan één therapieschool
° De focus ligt op individuele mechanismes maar daar kan je ook mee werken
binnen andere therapiescholen
De charmes van een EPP benadering:
Op het moment dat je detectivewerk verricht (vb: hoe komt het dat iemand een
psychose/depressie ontwikkeld?) heb je een soort puzzel met heel veel verschillende kanten
om naar te kijken (vb: info over mensen met depressie zelf, mensen met een kwetsbaarheid
voor depressieve klachten, wat doet de behandeling? …)
ð Voortdurend veranderende puzzel die je kan leggen over de causale mechanismen,
waarbij elk stukje rond een bepaalde problematiek bijdraagt aan hoe je die puzzel
verder gaat rond maken
° Soms moet je de puzzel herleggen
De mensvisie die we hanteren:
EPP is een onderzoeksbenadering die aansluit bij post-positivistische filosofische benadering
ð Idee: door mensen met psychische klachten (psychopathologie) te bestuderen
kunnen we wetmatigheden ontdekken die relevant zijn en ook opgaan voor andere
mensen
ð Geen absolute waarheden maar bruikbare wetmatigheden
° Context is belangrijk!
ð Laat ook meer constructivistische benadering toe
° Vb: hopeloosheid is een variabele dat te maken heeft met een bepaalde
cognitieve constructie van de realiteit
Nomothetische benadering:
ð ≠ Groepsbenadering, er wordt ook gewerkt op niveau van n=1!
ð ≠ Kwantitatief onderzoek, er wordt ook kwalitatief onderzoek uitgevoerd!
Þ Ja, maar “iedereen is toch uniek?”
° Ja maar er zijn eigenlijk ook heel veel gedeelde ervaringen rond een heel
aantal mechanismen
De visie op normaliteit/abnormaliteit:
EPP is een onderzoeksbenadering die toegepast wordt binnen verschillende zienswijze op
psychopathologie (niet gebonden aan 1 specifieke visie):
ð DSM/ICD = categoriale diagnose
° DSM-V recent geïntroduceerd
° Eerder medische visie
° Veel kritiek op DSM en labelling
" Arbritaire diagnose, categorieen worden lang niet altijd even goed
wetenschappelijk ondersteund
2
,Samenvatting experimentele psychopathologie 2018 Aster De Maeyer
° Genuanceerde visie noodzakelijk
" Labelling kan in heel veel contexten problematisch zijn maar
tegelijkertijd zijn er heel wat mensen die een label vinden voor iets
waar ze al ontzettend lang tegenaan lopen en niet weten wat het is en
dit werkt dan wel weer heel gunstig
° EPP: stoornissen kunnen zeker dienen als afhankelijke variabelen in
onderzoek
ð RDOC = research domain criteria
° Parallel aan DSM/ICD
° Onderzoeksvisie vanuit NIMH (national institute of mental health)
" Meer bottom-up approach
° Transdiagnostische visie
" Kijken naar verschillende mechanisme die leiden tot psychologische
klachten los van alle dingen die rond de DSM worden gedacht
° Multiple units of analysis:
Genetica, moleculen, cellen, circuits, fysiologie, gedrag, zelf-rapportage,
paradigma’s
" Deze leggen ze allemaal naast elkaar en deze passen ze toe op de
brede domeinen
" Eerder denken vanuit processen dan vanuit catgoriale diagnoses
° Domeinen
" Negative Valence systems
" Positive Valence systems
" Cognitive systems
" Social Processes
" Arousal & Regulatory systems
° Matrices: wat is de stand van zaken?
° Kritiek: zware focus op neurobiologie (niet alleen dit maar wel sterke nadruk)
en beperkte links met relevante constructen in de klinische praktijk
° Duidelijke aansluiting bij EPP: afhankelijke variabelen zijn de psychologische
constructen (cognitie, emotie, gedrag)
ð HiTOP = hiërarchische topografie van psychopathologie
° Reactie op DSM & RDOC
° Dimensionele visie
° Hiërarchische organisatie van verschillende type stoornissen waarbij
comorbidititeit in rekening gebracht wordt
° Striktere link met wetenschappelijke data (factor analyse) ipv consensus (= dit
is het ene en dat is het andere)
3
, Samenvatting experimentele psychopathologie 2018 Aster De Maeyer
° Visueel:
Van heel brede clustering naar
wat smaller (het symptoom-
niveau)
ð Netwerkbenadering
= Stapt af van impliciet (latent) ziektemodel:
° De klachten zijn op elkaar inwerkende factoren en er is geen noodzaak voor
een syndroom als latent construct
° Biedt verklaring voor co-morbiditeit (brugsymptomen = komen gezamenlijk
voor en zorgen dat het ene met het andere stukje gelinkt is)
° Zeer populair en interessant MAAR jong!
° Aansluiting bij EPP benadering?
Visueel:
Allemaal items die sterker of minder sterk aan elkaar gerelateerd zijn, hoe sterker de
correlaties hoe sterker ze samen clusteren en gelinkt zijn
° Men kijkt op een heel a-theoretische manier hoe zaken met elkaar gelinkt zijn
ð Positieve psychologie
Mogelijke afhankelijke variabelen voor de visie op normaliteit/abnormaliteit:
- Stoornissen & symptomen (DSM/ICD)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur CindyDeSmet4. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
