Florence Lamberts 23/04/2023
Cardiovasculaire preventie
Doodsoorzaak in perspectief
- Grootste doodsoorzaak in België = heart and circulatory disorders 18,6 miljoen/jaar
- In 1990 was ischemie de belangrijkste doodsoorzaak, vooral door beroertes (strokes).
- Twintig jaar later blijft het aandeel van ischemisch hartlijden en beroertes stabiel, maar is er wereldwijd een
toename
- Een nieuwkomer in de top 10 is diabetes, met een verdubbeling van het aantal mensen met deze aandoening
- Wat we winnen op het gebied van cardiovasculaire gezondheid door te stoppen met roken, verliezen we op het
gebied van obesitas (wat leidt tot diabetes en hart en vaatziekte)
Doodzoorzaken België
Belgische cijfers (10 jaar geleden)
- Doodsoorzaak nr 1 bij mannen =
longkanker (ondanks dat CV lijden
sneller voorkomt bij mannen)
- Vrouwen worden ouder dus
krijgen meer tijd om CV lijden te
ontwikkelen
Bevolkings en overlijdens pyramide
- Babyboomgeneratie heeft
gezorgd voor een sterke
vergrijzing van de bevolking
- Deze vergrijzing brengt een
verhoogd risico op
cardiovasculaire gebeurtenissen
met zich mee
Risicofactoren
- Mannen <40j en vrouwen <50j meestal laag 10 jaars CV risico, doch soms (regelmatig) reeds corrigeerbare
risicofactoren die later CV risico bepalen
- Mannen >65j en vrouwen >75j bijna steeds hoog 10 jaars CV risico
pag. 1
, Florence Lamberts 23/04/2023
SCORE2-OP
- Het 10-jaars risico op cardiovasculaire mortaliteit, myocardinfarct of
CVA wordt bepaald door = Screening
- Screening begint vanaf 40 jaar voor mannen en 50 jaar voor vrouwen
of zo bekende RF
- Risico wordt berekend op basis van
• Geslacht
• Non-HDL cholesterol
• Leeftijd
• Rookstatus
• bloeddruk
- Tabel niet geldig bij
• Atherosclerotische cardiovasculaire ziekte (ASCVD) of als ze
reeds een atherosclerotisch event hebben gehad
• Type 2 diabetes (DM2)
• Familiale hypercholesterolemie (FH)
• Chronische nierinsufficiëntie (CNI)
à worden reeds als een HOOG RISICO beschouwd
- Wanneer de screening wordt geadviseerd
• Mannen op 40-jarige leeftijd
• Vrouwen op 50-jarige leeftijd
- Nadeel = Kijkt slechts 10 jaar vooruit, wat te kort kan zijn.
VOORBEELD
Een 47-jarige rokende man, met een systolische bloeddruk van 150 mm Hg
en een non-HDL cholesterol van 230 mg/dl loopt een even hoog (8%)
10-jaars risico als een 72 jarige man zonder risicofactoren
Hartleeftijd bedraagt dus 72 jaar
Overige risicofactoren/orgaanschade
- Chronische nierinsufficiëntie
- Voorkamerfibrillatie
- Hartfalen Bovenstaande tabel geeft louter een ruwe
- Kanker inschatting, andere RF moeten ook in de
- COPD berekening worden meegnomen
- Chronische inflammatie
- Infecties
- OSAS
- Psychogene factoren
- Migraine
- NAFLD = non-alcoholic fatty liver disease
- Erectiele dysfunctie
- Gynecologisch (zwangerschapsDM, AHT, pre-eclampsie, menopauze)
pag. 2
, Florence Lamberts 23/04/2023
Interactie RF
- Vrouw, niet-rookster, SBD 120 mmHg =
Ondanks een verdubbeling van het
cholesterolgehalte gebeurt er nauwelijks iets
met het cardiovasculaire risico. Dit komt
omdat het cholesterolgehalte slechts één
risicofactor (RF) is.
- Man niet-roker, SBD 120 mmHg = Bij een
man met een verdubbeling van het
cholesterolgehalte is er wel een stijging van
het cardiovasculaire risico, mede omdat het
mannelijke geslacht ook als een risicofactor
wordt beschouwd
Het is de combinatie van risicofactoren die het
risico doet stijgen
WHO statment omtrent CV preventie
- “75% van cardiovasculaire mortaliteit en 40% van kankers kunnen voorkomen worden door aanpassingen in
levensstijl en preventie”
- Statment is ongeloving à het gaat om vroegtijdige CV ziekte en kanker
Joint ESC Guidelines Page 29 of 77
Roken
-TableMinstens 30% van coronaire events
9 The ‘Five As’ for a smoking cessation strategy
encessation
Smoking 50%therapies
Quitting smoking is a complex and difficult process because the
vanpractice
for routine vermijdbare sterfte zijn te wijten habit is aan
strongly addictive both pharmacologically and psychologic-
roken
A–SK:
Systematically inquire about smoking status at
ally. The most important predictor of successful quitting is motiv-
ation, which can be increased by professional assistance. The
every opportunity.
- A–ADVISE:
Levensverwachting verlies
Unequivocally urge all smokers to quit.
physician’s firm and explicit advice that the person should stop
smoking completely is important in starting the smoking-cessation
A–ASSESS:
• Determine
11 jaar Vdegree of addiction and
the person’s process and increases the odds of success (OR 1.66, 95% CI 1.42–
225,254
1.94). The momentum for smoking cessation is particularly
• Agree12on ajaar
readiness to quit
M
smoking cessation strategy, including
strong at the time of diagnosing CVD and in connection with an
- A–ASSIST:
Wanneer setting astoppen
quit date, behaviouralmet
pharmacological support.
roken
counselling, and = meest
invasive treatment such as CABG, percutaneous transluminal cor-
onary angioplasty, or vascular surgery. Assessing whether the
efficient
A–ARRANGE: als
Arrange je jong
a schedule of follow-up.stopt, dan kan je nog 10
person is willing to try to quit, brief reiteration of the cardiovascu-
lar and other health hazards, and agreeing on a specific plan with a
jaar terugwinnen follow-up arrangement are the decisive first steps of the brief initial
advice in clinical practice (Figure 7).
WHO-rookstop Algortime
Do you use No Reinforce message that
A1: ASK tobacco? tobacco increases risk of
heart disease.
Yes
Advise to quit in a clear, strong and personalised manner.
A2: ADVISE "Tobacco use increases the risk of developing a heart attack and/or stroke.
Quitting tobacco use is the one most important thing you can do
to protect your heart and health, you have to quit now."
A3: ASSESS Are you willing to make a quit attempt now?
Yes No
Assist in preparing a quitting plan Provide information
• Set quit date on health hazards of
• Inform family and friends tobacco and give
• Ask for their support leaflet to the patient
A4: ASSIST • Remove cigarettes/tobacco
• Remove objects/articles that prompt you
to smoke
• Arrange follow-up visita
At follow-up visit
A5: ARRANGE • Congratulate success and reinforce
• If patient has relapsed consider more
intensive follow-up and support from family
aIdeally second follow-up visit is recommended within the same month and every month thereafter for 4 months and evaluation after one year.
If not feasible, reinforce counselling whenever the patient is seen for blood pressure monitoring.
Taken with permission from WHO CVD risk management package.
Figure 7 Modified World Health Organization (WHO) smoking cessation algorithm.
pag. 3
, Florence Lamberts 23/04/2023
Rookstop
- Medicatie = Champiw / Zyban / NiQuitin / Nicorette
- Champix, het meest effectieve product, wordt niet langer geproduceerd vanwege de carcinogene stof die
vrijkomt tijdens de productie. Momenteel is er geen nieuw medicijn met hetzelfde effect op de markt
- Zyban wordt wel terugbetaald, maar is alleen geschikt voor mensen met een afwijkende longfunctie
Cholesterol
- Niet het totale cholesterol, maar wel de slechte cholesterol
of LDL is bepalend voor het cardiovasculaire risico.
- Triglyceriden spelen hierbij ook een rol à Het lichaam
heeft cholesterol nodig, maar de slechte cholesterol niet
- Aandoeningen zoals hypothyreoïdie, overmatig
alcoholgebruik, diabetes, en het gebruik van
corticosteroïden moeten uitgesloten worden als redenen
voor dyslipidemie, aangezien ze risicofactoren zijn voor
een verhoogd cholesterolgehalte à Als de schildklier traag
werkt, moet die eerst behandeld worden. Dan zal het
cholesterolgehalte vanzelf dalen
- Afkapwaarde = 190
*LDL cholesterol = meer kans op vernauwingen,LDL deeltjes hopen zich op / HDL cholesterol = helpt bij het opruimen
van cholesterol in het bloed / Triglyceride = dragen bij aan het ontstaan van atherosclerose
Risico-groepen
pag. 4
