Weefselleer: les 2: de cel
De cel
1. Inleiding
1.1. Verschillende cel types
De cel = basisbouwsteen van levende organismen
Bij de mens meer dan 200 soorten cellen
Basisweefsels: epitheel-, spier-, zenuw- en bindweefsels
1.2. Rol van histologie
Onderverdeling van cellen in weefsel in functie van functie weefsel
Histologie is belangrijk om functie en disfunctie van weefsels te begrijpen
1.3. Algemene opbouw van de cel
Eukaryote cel bestaat uit:
• Plasma- of celmembraan
• Protoplasma
o Kern
o Cytosol
§ Subcellulaire elementen
§ = waterige gel van eiwitten, vetten, koolhydraten en elektrolyten
2. Biomembranen
2.1. Structuur van een membraan
= compartimentaliseren
Cellulaire plasmamembraan: goede aflijning cellen onderling en extracellulaire matrix
Biomembranen: intracellulaire componenten (o.a. celorganellen: kern, mitochondria, ER,
Golgi-apparaat en diverse vesikels)
Transport door membranen is nodig en mogelijk
2.2. Opbouw van een biomembraan
• Vetten
o Belangrijkste: fosfolipiden
§ Hydrofobe staart
§ Hydrofiele kop
§ In waterig milieu: dubbellaag
• Eiwitten
• Suikers
2018-2019 1
,2.3. Functionele kenmerken van een biomembraan
• Membraan is vloeibaar -> laterale diffusie (= verplaatsen van membraaneiwitten
langsheen de celmembraan) + bewegelijkheid vel bevorderd
• Variabel doorgankelijk voor bestanddelen (sterk voor water, bijna niet voor
ionen)
• Spontaan herstel van membraan na beschadiging
• Membraaneiwitten in positie houden
2.4. Samenstelling van een biomembraan
• Fosfolipiden
Voornamelijk rond membraaneiwitten
• Cholesterol
- Limiteert vrije laterale beweeglijkheid van fosfolipiden
- Membraan minder vloeibaar en mechanische stabieler
• Glycolipiden
- Aan buitenzijde membraan
- Hydrofiele kop gekoppeld aan een suikerketen, die contact maken met
extracellulaire milieu à communicatie met buitenkant mogelijk
• Membraaneiwitten
- Transport van molecule ion en uit de cel
- Chemische communicatie tussen cellen
- Verbinding cellen onderling/verankering van cellen in extracellulaire matrix:
cytoskelet elementen verbonden met de celmembraan
• Suikers
- Gebonden vaan vetten (glycolipiden) of eiwitten(glycoproteïnen)
- Buitenoppervlak à vormen glycocalyx
2018-2019 2
, 3. Transport in en uit de cel
3.1. Cellulair transport via endo- en exocytose
Transport kan door:
• Diffusie
• Transport door ionenpompen, ionkanalen en transporteiwitten
• Invaginatie door vorming vesikel / uitstoten door fusie van transportvesikel met
membraan
Endocytose:
Extracellulair materiaal wordt in de cel opgenomen
Geïnvagineerd deel van membraan wordt een vesikel, of ook wel endosoom
In het geval met specifieke membraanreceptoren: receptor-gemedieerde endocytose
Pinocytose:
Vorm van endocytose
Vocht/ kleien moleculen in de cel door kleine vesikels
Fagocytose:
Vorm van endocytose
Grote partikels opgenomen, partikels herkend door receptoren op de
cytoplasmamembraan
Eens opgenomen: fagosoom
Exocytose:
Vesikel met te exporteren materiaal fusioneert met plasmamembraan
Secretie van producten in de cel
Nieuw membraanmateriaal incorporeren in de plasmamembraan
3.2. Coated pits en Caveolae
In het membraan zijn gespecialiseerde zones voor endocytose: clathrin-coated pits en de
caveolae
Clathrin-coated pits:
Bij vorming van coated pits bevat cytoplasmamembraan aan:
binnenzijde het eiwit clathrine
buitenzijde receptoren die binden met specifieke bestanddelen buiten de cel
Bestanddeel opgenomen: clatherine laat moleculen terug los van vesikel en migreren
weer naar cytoplasmamembraan
2018-2019 3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur qthk1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.