BELEID EN ETHIEK IN DE SOCIAL PROFIT
ETHIEK LES 4: DEUGDENETHIEK
1. INLEIDING
1.1. MACINTYRE EN NUSSBAUM: TERUG NAAR DE DEUGDEN-ETHIEK
- Een ethiek die heel opvoedkundig is van inslag en haar wortels heeft in de klassieke filosofie bij
Aristoteles.
We moeten te weten komen hoe we goede mensen kunnen worden
Wat is belangrijk in de opvoeding tot goede mensen?
- Kracht van een deugdenbenadering: belichaamd en gevoeld worden (overstijgen het mentale niveau)
- Gaat niet over normen en waarden, niet over bepaalde principes die je toepast
1.2. DEUGDEN
- Komen tot uitdrukking in je manier van doen.
- Zijn duurzaam en blijvend, ze vormen met andere woorden het structurele en duurzame fundament
van ons handelen.
- Onderliggend steeds aanwezig, maar komen vooral tot uiting wanneer het nodig is.
- Worden aangeleerd door ze te oefenen.
- Worden overgedragen door goede voorbeelden en via het vertellen van verhalen.
1.3. ALASDAIR MACINTYRE (AFTER VIRTUE, 1981)
- The ethical condition is not the condition of having a certain right theory, the ethical condition is
having a certain character
- Ethiek kan je niet los zien van de context en van gevoel en dient zich te richten op “het goede leven”
- Deugden zijn niet alleen houdingen om op een bepaalde wijze te handelen, maar ook om zich op
bepaalde wijze te voelen. Deugdzaam handelen betekent niet, zoals Kant dacht, handelen tegen een
bepaalde neiging, maar het gaat om handelen vanuit een neiging en die neiging is ontwikkeld door
het cultiveren van de deugden. (Alasdair MacIntyre)
Alasdair MacIntyre bekritiseert de tradiotionele al te individualistische en rationalistische benaderingen
binnen de moderne ethiek, die geen oog heeft voor de context en voor de emotionele aspecten van moreel
handelen.
- Het grootste euvel van een ethiek die is gebaseerd op abstracte regels met universele geldigheid is dat
dergelijke ethiek los staat van de context en los van het gevoel.
- Deugdenethiek is contextgericht
, Hij pleit voor deugdenethiek, die gericht is op een doel, namelijk op ‘het goede leven’
- Het goede hangt samen met karakter, niet met het toepassen van regels
- Een goed karakter heeft te maken met ontwikkelen van de deugden die aanwezig zijn binnen een
bepaalde samenleving en die die samenleving mede vorm geven.
Deugden bestaan binnen tradities en bepalen die traditie (relativisme?)
- Drie universele deugden: waarachtigheid, rechtvaardigheid en moed
1.4. HET BELANG VAN VOELEN/EMPATHIE IN MORELE OPVOEDING (EINSTEIN)
Het is niet genoeg om iemand een specialiteit te leren. Daardoor kan hij weliswaar een nuttige machine
worden, maar geen harmonieus ontwikkelde persoonlijkheid. Het is essentieel dat de student begrip ontwikkeld
en een levendig gevoel voor wat waardevol is..
Zij (hij) dient een levendige gevoeligheid voor het schone en het (moreel) goede te verwerven. Anders zal zij
met haar gespecialiseerde kennis meer lijken op een goed afgerichte hond dan op een harmonieus ontwikkelde
persoon.
Openheid, vertrouwen dat het leven vaak onzeker is en dat het af en toe in brokken uiteenvalt, zonder dat we
daarom iemand moeten veroordelen, zijn lijkt meer op een plant dan op een juweel in die zin dat de
schoonheid van een plant verweven is met haar broosheid.
1.5. HET BELANG VAN VERHALEN (MARTHA NUSSBAUM)
“You can’t really change the heart without telling a story”
“As we tell stories about the lives of others, we learn how to imagine what another creature might feel in
response to various events. At the same time, we identify with the other creature and learn something about
ourselves.”
1.5.1. MARTHA NUSSBAUM (NON-RELATIVE VIRTUES, AN ARISTOTELIAN APPROACH, 1993)
- Plichtenethiek (Kant) en utilitarisme (Bentham) schenken te weinig aandacht aan de context – ze staan
te ver af van het echte leven
- Anderzijds beseft ze dat deugdenethiek makkelijk kan leiden tot relativisme, zoals bij MacIntyre
- Daarom zoekt ze via haar capabilities benadering naar een universele basis voor wat goed is en die
bestaat uit de volgende twee zaken:
elk leven heeft intrinsieke waarde
iedereen moet de kans krijgen een goed leven te leiden
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hyndicleymans. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
