BELEID EN ETHIEK IN DE SOCIAL PROFIT
ETHIEK LES 1: WAARDEN, DEUGDEN EN GRONDHOUDING VANUIT EEN
TRANSPERSOONLIJKE MENSVISIE
1. ETHIEK EN BELEID
Vroeger twee aparte vakken
Wat beide verbindt is de vraag: ‘hoe moeten we handelen?’
- Ethiek situeert zich op microniveau
- Beleid situeert zich op macroniveau
- Beiden bevruchten elkaar (denk aan wetgeving rond abortus en euthanasie, het leersteundecreet,
kinderrechten,)
‘Het goede goed doen’
Salvador Dali - “Geopoliticus” child watching the birth of new man (1943)
2. MORAAL EN ETHIEK
Moraal komt van het Latijn mos – mores en verwijst naar gebruiken, zeden en gewoonten
- Moraal = het geheel van normen, waarden en deugden die het gedrag van een persoon mee sturen
- Hoe sta je in het leven, wat zijn je waarden en normen, wat apprecieer je…
Ethiek komt van het Grieks ethos, een woord dat oorspronkelijk verwijst naar het vermogen om het
vertrouwen van een publiek te verwerven bij redevoeringen
- Ethiek = reflectie op moraal, zoekt antwoorden op de vraag hoe te handelen
- Op meta niveau, je probeert het te begrijpen
- De studie van de moraal
2.1. MOREEL PROBLEMEN, DILEMMA, NOOD
- Moreel probleem: verschillende handelingsalternatieven, welke is de beste?
Te maken met keuzemogelijkheden, je kiest voor de beste/goede oplossing.
- Moreel dilemma: als je het ene kiest, kan je het andere niet kiezen – wat doet Antigone met haar
dode broer Polynices?
Je zit met een dilemma wanneer er altijd verlies is, je kan nooit een perfecte oplossing
hebben. Er is altijd een keuze die ervoor zorgt dat je iets anders verliest.
Vb. Verhaal van Antigone: De zoon sneuvelt, de vader trekt de zoon door de stad. Antigone
wil dat de zoon een waardige begraving heeft, de vader wil dit niet en vermoord Antigone.
, - Morele nood: het is niet oké, maar niemand ziet het
Iemand doet een Apel op jou: Help mij!
2.2. NORMEN, WAARDEN, DEUGDEN
- Norm
gebod of verplichting naleven/ afdwingen, bv. het verkeersreglement
Manieren waarop waarden vorm krijgen.
Vb. Norm voor een rijexamen is verkeersregels.
- Waarde
wat je belangrijk, waardevol of behoorlijk vindt – het gaat over ernaar leven/ er toe
opvoeden,
bv. Veiligheid
Vb. Waarde voor een rijexamen is veiligheid
- Deugd
verinnerlijkte waarden, kwaliteiten die je hebt ontwikkeld die jou in staat stellen juist te
handelen – het gaat over zijn,
bv. Voorzichtigheid
Vb. Waarde voor een rijexamen is veiligheid
3. CASUS - THE ALLIGATOR RIVER STORY
- Er was een vrouw die Abigail heette en die verliefd was op Gregory. Gregory leefde aan de oever van
de rivier. De rivier, die beide geliefden van elkaar scheidde, zat vol met mensenetende alligators.
- Abigail wilde de rivier oversteken om bij Gregory te zijn. Helaas was de brug over de rivier
weggespoeld. Daarom trok ze naar Sinbad, die een boot had en vroeg hem om haar over te varen.
Sinbad zei dat hij dat wel wou doen, maar enkel op voorwaarde dat ze voor een nacht het bed met
hem deelde.
- Abigail weigerde en trok naar Ivan en legde hem haar benarde toestand uit. Ivan zei echter dat hij
niets met deze situatie wou te maken hebben: “Los het zelf op!”
- Abigail zag uiteindelijk geen andere mogelijkheid dan Simbad’s voorstel te aanvaarden. Simbad hield
zijn belofte en bracht haar naar de overkant. Wanneer Abigail aan Gregory vertelde wat er was
gebeurd met Simbad, liet Gregory Abigail minachtend stikken.
- Gekwetst en mistroostig trok Abigail naar Slug en vertelde over haar pijn en verdriet. Slug, voelde
medelijden met Abigail, zocht Gregory op en sloeg hem verrot. Abigail kikkerde helemaal op toen ze
hoorde dat Gregory zijn verdiende loon had gekregen. In de verte kan je Abigail horen lachen.
