Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
TROPISCHE&ZIEKTENLEER:&SYLLABUS&A&LA&SILKE&
&
V ACCINAT IE S&E N&GE ZO NDH EIDSADV IES&V OOR &EEN&TR O PE NR E IS&
voorbereiding&
!! EPIDEMIO:&50%&vd&Westerse&reizigers&zal&een&probleem&ondervinden,&vnl&diarree&
!! ANAMNESE&
"! reis&
"! algemene&gezondheid&
"! vaccinatiekalender&
!! RICHTLIJNEN,&LITERATUUR&
&
!
!
vaccinaties&
Gele&koorts&
&
!! verplicht&voor&endemisch&gebied:&Afrika,&ZuidWAmerika&(kaart&WHO)&+&aanbevolen&in&andere&
gebieden&
!! WHO&vaccinboekje&+&WHO&stempel&
!! zoönose&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
cf.&gele&koorts&virologie&3e&bach&(Flavivirus)&
!! oerwouden!van!het!Amazonebekken!en!Centraal4!en!West4Afrika!
!! vrees!voor!verdere!verspreiding?!
"! Azië?!
"! steden!in!Brazilië?!(vaccinaties!niet!volgens!routine)!
!! prototype!van!hemorrhagische!koortsvirussen:!aantasting!van!lever!(icterus!door!het!vrijstellen!van!bilirubine!
bij!een!beschadigde!lever),!nier,!hart,!bloedingen!(in!mond!en!darmen,!vomito!negro)!
(incubatietijd:&3W6&dagen)&
fase!1:!symptomen!verdwijnen!opnieuw!
fase!2:!begint!bij!sommige!patiënten!na!fase!1!(12424h!later)!
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
!! verschillende!vormen!
"! Sylvatische!(of!jungle)!gele!koorts!
o! Aedes!africanus!(mogelijks!verspreiding!van!apen!op!mensen)!
o! apen!kunnen!drager!zijn!
"! Intermediaire!gele!koorts!
o! Aedes!simpsoni!
o! savanne!gebieden!in!Afrika!
o! overdracht!van!mug!naar!mens!
o! kleine!epidemieën!
"! Urbane!gele!koorts!
o! Aedes!aegypti!vnl&dit&(dagsteker)!
o! als!migranten!het!virus!introduceren!in!dicht!bevolkte!gebieden!waar!mensen!niet!gevaccineerd!zijn!
o! overdracht!van!mens!naar!mens!
o! uitbraak!kan!zich!sterk!verspreiden!
!! dodelijk!(mortaliteit&van&60%&bij&ernstigere&vormen),!maar!er!zijn!ook!mildere,!subklinische!vormen!in&60&
W&80%&mild&verloop!
!! besmetting!
"! bij!binnendringen!van!het!oerwoud!(Aedes!africanus,!Aedes!simpsino)!
"! als!het!virus!overslaat!naar!dorpen!en!steden:!door!antropofiele!mug!Aedes!aegypti!
!! er!is!een!vaccin!(Stramaril!in!Europa,!Arilvax)!
"! zeer&effectief!
"! éénmalig!SC!
"! nodig!als!men!naar!tropische!gebieden!reist!
"! van!een!levend!afgezwakt!virus!(zeer!werkzaam!en!veilig),!geproduceerd!in!kippenembryo’s!
"! wel&AE!
"! CI:&allergie,&kind,&zwsch,&immuunstoornis!
!! behandeling&is&enkel&supportief!
&
&
Cholera&
&
!! Vibrio&cholerae&
!! faecoWorale&besmetting,&diarree&met&gevaar&voor&dehydratatie&
!! WHO&boekje&
!! 2&x&oraal&vaccin&
"! serogroep&01&+&toxine&SUB&(GEEN&BESCHERMING&0139)&
"! spec&reisomst&
"! 2&w&tussen&
"! NIET&voor&reizigersdiarree&
"! 3&mnd&bescherming&
"! duur&
&
&
Poliomyelitis&
&
!! basisvaccinatie&kinderen&
!! Afrika&en&Azië:&herhalingsvaccinatie&
!! vaccin&
"! zeer&effectief&
"! parent&(gedood&virus)&Salk&SC/IM&(Polio&Imovax)&
PO&Sabin&(levend&afgezwakt)&NIET&MEER&BESCHIKBAAR&IN&BELGIE&(minder&verspreiding&maar&
gevaar&mutaties)&
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
TetanusWdifterie&
&
!! basisvaccinatie&kinderen&(combinatie&met&pertussis)&(ook&mogelijks&combinatie&met&polio)&
!! herhalingsvaccinaties&zijn&noodzakelijk&
!! vaccin&
"! zeer&effectief&
"! parent,&IM&
"! geïnactiveerd&toxine&&
"! 0,&1,&12&mnd&+&boosters&om&de&10&jaar&&
"! specifiek&schema&bij&verwondingen&
"! lokale&en&algemene&AE&
&
&
&
Hepatitis&A/&hepatitis&A&en&B&
&
!! zeer&effectief,&gedood&virus&IM&
!! A:&cf.&(sub)tropen:&vnl&ernstig&bij&adolescenten&en&volwassenen&
"! een&vaccinatie&+&booster&na&6&W&12&mnd&
!! B:&basisschema,&aanbevelen&bij&risicogedrag/&>&3&mnd&verblijf&
"! 0,&1,&6W12&mnd&later&booster&
A&+&B&
"! 0,&1,&6W12&mnd&later&booster&(ook&mogelijks&versneld&of&klassiek&schema)&
!! geldigheidsduur&???&
&
&
&
Buiktyfus&
&
!! aangeraden&als&langdurig&op&plaats&met&slechte&hygiëne&(Indië,&ZOWAzië),&matig&effectief&
"! parent&
!! kapsel&AG&
!! éénmalig&SC&
"! PO&
!! levend&afgezwakt&
!! d&1,&3,&5&enteric&coated&capsules&
!! 1h&voor&de&maaltijd&
!! geldigheidsduur:&3&jaar&
!! CI:&zwsch,&darmaandoening,&immuniteitsstoornis,&PO&AB&
&
&
Andere&
&
!! meningokokkenvaccinatie&
"! verplicht:&meningitis&gordel&(Sahel&tot&Oost)&Afrika&+&voor&MekkaWpelgrims&(Hadj)&
"! 4Wledig&conjugaat&
"! inspuiting,&herhaling&om&de&3&(of&5)&jaar&
"! nadeel:&duur,&niet&terugbetaald&
&
!! rabiës:&vaccin&en&PEP&(vooraf)&bespreken!
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
"! indicatie:&professioneel&of&langdurige&reizen&
"! d:&0,&7,&28&+&mogelijks&boosters&
"! (postWexposure&profylaxe&met&ook&wondzorg,&AS:&zeer&effectief,&nadeel&is&niet&steeds&ter&
plaatse&beschikbaar)&
"! nadeel:&duur&(partieel&terugbetaald),&problemen&met&beschikbaarheid&
&
!! Japanse&B&encephalitis&vaccinatie&
"! verplicht&bij&>&4&weken&in&endemisch&gebied&in&(ruraal,&ZO&en&Verre&Oosten)&Azië&
"! 0,&28&d,&booster&na&1j,&boosters&na&3W5j&
"! nadeel:&duur,&niet&terugbetaald&
&
!! Europese&tekenencephalitis&
"! bij&hoog&risico&(bosrijke&omgeving),&endemische&gebieden&CWEu&
"! 0,&1&mnd,&booster&na&1j,&boosters&na&3W5j&
&
!! mazelen&
"! kinderen&+&nietWimmune&volwassenen&bij&verblijf&in&endemisch&gebied&
"! eenmalige&injectie,&eventueel&eenmalige&herhaling&
&
!! (TBC&BCG:&zeldzame&indicatie,&niet&beschikbaar&in&ons&land)&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
medicamenteuze&profylaxe&
&
malaria&
&
!! causaal&(malarone)&+&suppressief&
!! muggenpreventie&
"! huid&
"! geïmpregneerd&muskietennet&
"! verdamping&
!! medicatie&volgens&WHO&zone&
A)! muggenpreventie&
B)! hydroxychloroquine&(Plaquenil)&(R???)&&
C)! Atavaquone&+&proguanil&(malarone)&
doxycycline&
mefloquine&(Lariam)&
&
CAVE&geen&enkele&profylaxe&biedt&100%&profylaxe&
KOORTS&NA&TROPENREIS&IS&MALARIA&TOT&HET&TEGENDEEL&BEWEZEN&IS&
&
(reizigers)diarree&
&
!! advies&ivm&voedsel&en&drank,&hygiënische&maatregelen&
!! zelfbehandeling&>&profylaxe&
1.! wachten&
2.! bij&hinderlijke&diarree&W>&loperamide&
3.! bij&ernstige&diarree&(etter,&bloed,&koorts)&W>&azithromycine&
CI:&loperamide&
!! verder&onderzoek&als&de&diarree&niet&na&enkele&dagen&verdwijnt&
!! CI&voor&zelfbehandeling&bij&diarree&na&terugkeer,&verder&medisch&onderzoek&is&dan&noodzakelijk!!&
!! ontsmetten&van&drinkwater&
"! koken&
"! chloordruppels&of&tabletten&
"! Micropur&Forte&tabletten&(zilverzout&+&chloor)&
&
andere&adviezen&
&
!! reisapotheek&
!! (digitale)&koortsthermometer&
!! risicogedrag&SOA&en&HIV&bespreken&
&
andere&nuttige&tips&
&
!! griepvaccinatie&&
"! voor&risicogroepen&
"! kan&op&andere&plaatsen&buiten&ons&seizoen&
!! Dengue,&Chikungunya,&Zika&
"! ZuidoostWAzië,&Afrika,&Latijns&Amerika&
"! meestal&griepachtig&><&soms&ernstig&
"! Aedes&muggen,&vnl&overdag&
"! GEEN&vaccin&
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
"! beschermen&tegen&muggen&
"! reis&met&zwangerschap&afraden&(Zika)&
!! Bilharziose&(schistosomiasis)&
"! grote&delen&Afrika,&ZuidWAmerika,&Azië&
"! worm&
"! zwemmen&in&stilstaand&(warm,&zoet)&water,&besmette&rivieren&
!! hoogteziekte&
"! vanaf&2000&m,&frequent&boven&3000&m&
"! klachten:&misselijkheid,&braken,&zwakte,&slaapmoeilijkheden,&kortademigheid,&hoofdpijn&
"! maatregelen&
enkele&dagen&1500&W&2500&m&
max&500&m&per&dag&stijgen&
soms&moet&men&afdalen&
Diamox&
!! SOA’s&(AIDS)&
"! seks,&bloedcontact,&naalden&(eventueel&voorraad&meenemen)&
!! wondinfecties&
!! reisbijstandsverzekering&
!! thuismedicatie,&brochure&meenemen&
!! extra:&www.itg.be&&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
,Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
&
DIAR R EE&IN &DE&TR OPEN&
!! hygiënische&maatregelen!!!&
ontsmetten&drinkwater:&koken,&chloordruppels,&chloortabletten,&Micropur&Forte&tabletten&
(zilverhout&+&chloor)&
!! LET&OP:&gevaar&voor&uitdroging&
!! hinderlijke&diarree&& & & & W>&loperamide&
!! ernstige&diarree&(etter,&bloed,&koorts)& W>&CI&loperamide,&azithromycine&
!! aanslepende&diarree&na&tropen&W>&CI&zelfbehandeling,&MEDISCH&ONDERZOEK&NOODZAKELIJK&
epidemiologie&
&
!! hoog&risico&(25W50%):&ontwikkelingslanden&van&Afrika,&Azië,&LatijnsWAmerika&
!! middelmatig&(10W20%):&Middellandse&Zee,&Caraïben,&Stille&Oceaan&eilanden,&ZuidWAfrika,&
Israël,&Japan&
!! laag&risico&(5%):&CentraalWEuropa,&USA,&Canada,&Australië&
&
!! AB&W>&gevaar&op&kolonisatie&met&multiresistente&enterobacteriaceae&
&
symptomen&
&
!! vroeg,&meestal&mild,&spontane&genezing&
!! soms&ernstiger,&koorts&en&braken&
&
types&
!! secretoir&
!! dysenterisch&(10W20%):&prominentere&koorts&en&krampen,&tenesmen,&valse&stoelgangsnood,&
bloedW&of&slijmbijmenging&
&
deshydratatie&
!! mild&
!! matig&
!! ernstig&
&
geassocieerde&malnutritie&
!! marasmus:&calorie&malnutritie&
!! kwashiorkor:&proteinen&malnutritie&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
&
, Silke&Hemeryck& 1e&master&GNK& tropische&ziektenleer&2018&
&
etiologie&
&
vnl&faecoWorale&besmetting&
&
bacterieel& ETEC&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&20&W&40%& !! secretoir&type:&ST&en<&toxine&
!! korte&incubatietijd&
!! hoog&inoculum&
& Salmonella&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&5&W&10%& !! secretoir&of&invasief&
!! korte&incubatietijd&
!! hoog&inoculum&
!! langdurig&asympt&dragerschap&
!! toenemende&R&
& Shigella&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&5&W&10%& !! invasief&&
!! korte&incubatietijd&
!! laag&inoculum&
!! toenemende&R&
& andere&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&5%& &
oa&vibrio&cholerae& !! mild&tot&ernstig&
!! epidemisch&
!! V.&cholerae&El&Tor:&Azië,&Afrika,&
LatijnsWAmerika&
!! V.&cholerae&0139&
!! prognose&afhankelijk&van&snelheid&en&graad&
viraal& Norovirus,&enterovirussen&&&5%& !! &
protozoa&&&&&&&&&&
Giardia&lamblia&& !! langdurig,&recidieven&
5%& !! geen&bloed,&slijm,&koorts&
!! laag&inoculum&
Entamoeba&histolytica& !! laag&inoculum&
Cryptosporidium,&Isospora,& !! langdurige&(1&W&2&w),&waterige&diarree&
Cyclospora& !! malabsorptie&bij&immuuncompressie&
!! inoculum&?&
wormen& &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&<5%& &
&
&
diagnose&
&
!! klinisch&
!! coproculturen&(epidemie,&dysenterie,&zwaar&ziek,&na&terugkeer)&
!! parasitologisch&(langdurig,&na&terugkeer)&
!! zelden&specialistische&onderzoeken&
!! dikdruppel&bij&koorts&
!! postinfectieus&prikkelbare&darmsyndroom&bij&aanslepende&klachten&
&
&
behandeling&
&
rehydratatie&
&
!! ORTWG/C&
