Samenvatting: Recht van de intellectuele eigendom – Vanhees
Inleiding: Les 1 & Les 2
Enkel slides kennen, boek niet kennen.
Mondelinge test tijdens les van 21 mei.
o Casus dat aansluit bij hetgeen dat we gezien hebben (je mag alles gebruiken van
materiaal: slides, boek, nota’s maar geen internet)
o Zelf een casus zoeken dat aansluit bij hetgeen dat we zien in de colleges
(rechtsinbreuk), al op voorhand voorleggen; het juridische probleem identificeren +
een oplossing voorleggen; casus presenteren op 21 mei, geen paper over schrijven
maar gewoon uitleggen, wel de afbeeldingen meenemen
Er zijn twee grote categorieën van recht:
Objectief recht: het recht zoals het bestaat
Subjectief recht: het recht dat u ontleent
aan het bestaande recht
Publieke subjectieve rechten of politieke
rechten: rechten die u uitoefent ten
opzichte van de overheid
Private subjectieve rechten: rechten
waarmee u de doelstellingen hebt in uw
leven kunt realiseren
Extra-patrimoniale rechten: rechten die u bezit maar die maken geen deel uit van uw
vermogen, die rechten vererven niet en kan je ook niet verkopen, die hebben na uw dood
geen betekenis meer of hangen zo vast aan uw persoonlijkheid
o Familierechten: bv recht om te huwen of te scheiden
o Persoonlijkheidsrechten: rechten die aspecten van uw persoonlijkheid bv fysieke
integriteit (niemand mag u vastgrijpen zonder toestemming), recht op naam, recht op
afbeelding, recht op stemgeluid
Patrimoniale rechten: rechten maken deel uit van uw vermogen
o Zakelijke rechten: geeft u heerschappij over een zaak
o Vorderingsrechten: geeft heerschappij …
o Intellectuele rechten: geeft heerschappij over een creatie van de geest
Internationaal onderscheid tussen industriële eigendom
& auteursrecht in de ruime zin:
Merkenrecht: kan een woord, afbeelding, vorm, beweging
zijn (voor diensten of waren)
Octrooirecht: bescherming van uitvindingen (technische
zaken)
Kwekersrecht: bescherming van nieuwe rassen
Handelsnaam: naam die u geeft aan uw handelsinrichting,
kan hetzelfde zijn als het merk
1
, Auteursrecht in de enge zin van het woord: bescherming van muziek, film, … (kan heel veel
zijn, niet enkel kunst en cultuur)
! Bedrijfsgeheim is informatie die u probeert geheim te houden maar dat is GEEN intellectueel recht,
je kan enkel sanctie vragen voor de degene die uw bedrijfsgeheim openbaar heeft gemaakt
! Domeinnaam is ook GEEN intellectueel eigendom
Het zijn monopolies, je krijgt een exclusief recht, je bent
de enige die het mag gebruiken. Voor anderen is dat dus
een verbodsrecht. Die rechten zijn aan éénieder
tegenstelbaar: u moet die respecteren ook als je niet weet
dat het beschermd is. Het zijn begrensde rechten: wij
leven in een systeem van vrijheid van kopie en men
beperkt dat met intellectuele eigendomsrechten maar
daar worden grenzen aan gesteld:
1) Territorialiteit: in ieder land waar uw bescherming
wil hebben moet u die bescherming aanvragen
(voorbeeld vtm in Turkije), moet op voorhand
bepaald worden waar.
2) Duur: alle IER worden beperkt in tijd.
3) Beschermingsvoorwaarden: ieder intellectueel
recht heeft zijn eigen beschermingsvoorwaarden
Het zijn allemaal creaties van de geest, die hebben een grote economische waarde en het zijn ook
grondrechten. De intellectuele rechten worden gecreëerd door de wetgever, er komen voortdurend
IR bij.
Onderscheid wordt meer en meer vervaagd
Formaliteiten: krijg je het automatisch of moet je er
iets voor doen, voor industriële eigendomsrechten
moet je formaliteiten vervullen en auteursrechten
krijg je automatisch.
Duur: auteursrechten krijgt u veel langer dan
industriële eigendomsrechten (bv merken maar 10
jaar en octrooien maar 20 jaar)
Toegekende rechten: bij industriële
eigendomsrechten krijgt u enkel exploitatierechten,
bij auteursrechten krijgt u ook morele rechten
Beschermingsvoorwaarden: bij het auteursrecht zijn
die eerder subjectief (rechter heeft zekere
beoordelingsmarge) en bij de industriële
eigendomsrechten objectief (op basis van feiten)
Industriële eigendomsrechten heeft een grote
economische functie en auteursrecht een culturele
rol maar dat is niet meer zo, ook auteursrecht heeft
economische rol.
2
,Je moet kijken naar het meest aangewezen recht ofwel verschillende IR voor één creatie. Deze ene
creatie moet je beschermen door het modelrecht + octrooirecht (IR cumuleren). Bedrijven proberen
zoveel mogelijk rechten te vragen, maar dit is niet het geval. Industriële eigendomsrechten zijn
degene die je moet registreren (doen van een depot en verkrijgen ervan kost geld). Je moet hier
taksen betalen voor publicatie, onderzoek…
Je kan er wel voor kiezen om deze wereldwijd te beschermen. Maar dit wordt onbetaalbaar (men
zoekt in de praktijk wat het meest aangewezen recht). Één creatie door één IR te beschermen is al
moeilijk, in bepaalde landen een model aanvragen en in andere landen niet (auteursrecht krijgen
zonder dat je hier iets voor moet doen). Bv. Chips (Lays) of Lotus in ieder land een afzonderlijk
merk afzonderlijke aanvragen (daarom 1 merk in verschillende landen, bv. Biscoff)
IR krijg je enkel in die landen waar je
bescherming aanvraagt. Hoe
bescherming aanvragen?
1) In ieder land de nationale procedure
doorlopen (bv. Frans merk in Frankrijk, VS
merk in VS) meestal niet in de praktijk
door betalen van formaliteiten en
administratie in ieder land.
2) Internationale aanvragen indienen
(één internationaal formulier invullen,
dit kan online, hier zet je de landen op
waar je bescherming wil) formulier
wordt gestuurd naar een
internationale organisatie (WIPO in
Geneve) WIPO stuurt dit formulier naar alle landen waar u dit wilt aanvragen,
door 1 aanvraag de procedure starten om bescherming te krijgen dit betekent
niet dat je in al die landen effectief bescherming zal krijgen.
3) Communautaire I.E.-rechten ieder land van de EU heeft zijn eigen IR wetgeving
(nationale wetgeving werd geharmoniseerd, merkenwetgeving in de Benelux komt
overeen met deze in Frankrijk) + (recht gecreëerd waarbij u door 1 aanvraag ineens
bescherming krijgt in alle 27 lidstaten van de EU) boven de gewone wetgeving
wordt deze wetgeving gelegd.
4) Uniemerk aanvraag in Europees merkenbureau in Alicante in Spanje dit
merk zal gelden in alle lidstaten van de EU (1 aanvraag waardoor u bescherming
krijgt in alle lidstaten van de EU) Uniemerken worden beheerst door een
verordening (beschermining is volledig identiek MAAR als dit merk nietig wordt
verklaard, verliest u dit recht ineens voor alle 27 lidstaten van de EU). Uniemerk
is heel populair, Amerikaans bedrijf zal ineens een Uniemerk aanvragen ipv
nationaal merk.
5) Nationaal merk blijft altijd, merkenwetgeving is Benelux wetgeving Benelux
merk aanvragen bij Benelux merkenbureau in Den Haag Uniemerk kan
wegvallen, maar nationaal merk blijft wel bestaan dan.
6) Octrooi met eenheidswerking in 17 lidstaten
Via deze drie zaken overwint u de territorialiteit!
•Communautaire uitputting EER (= EU + Ijsland, Noorwegen, Lichtenstein)
systeem van vrij verkeer van goederen
3
, •IR geven u een monopolie bv. CD rom op Belgische en Poolse markt (koopkracht
verschil parallel import krijgen tss Polen en België) Obv. Belgisch
Auteursrecht verzet je jezelf hiertegen obv. opsplitsing van markten goederen
die in een andere lidstaat op de markt zijn gebracht kan je niet obv auteursrecht in
België tegenhouden (vrij verkeer van goederen + principe van communautaire
uitputting). Je kan wel namaak producten tegenhouden.
Internationale vedragen = overeenkomsten
gesloten tss landen (oudste verdrag over
auteursrecht van 1886 = basisvedrag in
auteursrecht)
De EU probeert wetgeving van alle
lidstaten uniform te maken.
Via internationale verdragen doet
men deze harmonisering ook op
national niveau.
Minimumniveau van bescherming
aanvragen, veel landen hadden IR,
maar niveau van bescherming was
laag. Amerikanen hebben IR
gebruikt voor hun handelspolitiek
Chinese producenten moeten
nu een min. niveau van bescherming.
Bescherming van buitenlanders. Bv. een Nederlander kan
in België voor een Belgische rechtbank illegale kopieën van zijn boek
aanklagen.
• EU Beginsel van non-discriminatie obv nationaliteit uw eigen inwoners dezelfde
rechten geven als andere EU inwoners.
• Probleem met niet-EU lidstaten beginsel van reciprociteit (= wederkerigheid)
buitenlander (niet EU-onderdaan beschermen) op voorwaarde dat wij als Belg
dezelfde bescherming krijgen in dit niet-EU land. Internationale overeenkomsten
sluiten (= beginsel van assimmilatie ertoe verplichten om aan onderdanen van
andere lidstaten dezelfde rechten te geven als eigen onderdanen.
• Voorbeeld van reciprociteit bv. Boliviaan maakt muziek dat succes wordt in België
(maar auteursrechten in Bolivia waren toen heel beperkt)
• EU gebaseerd op VWEU (= Verdrag inzake werking van de EU) hierin zit niet-
discriminatie obv nationaliteit
• WIPO/OMPI verdrag Word Intellectual
Property Organisation (Organisation
Modiale de la Propriéte Intellectuelle),
hoofdzetel in Zwitserland
• Congresruimte = ruimte om deze landen te
ontvangen en te onderhandelen.
• Functionele organisatie = bezig houden met
1 materie (IR)
• WIPO/OMPI is geen dochterorganisatie van
de VN, het heeft wel een band met VN.
4
