Lessen in de Psychologie voor de Samenleving
Les 1: Diversiteit en inclusie - van abstracte ideologie tot 'wijze' interventie
Cijfers
- 30 mensen per minuut, 1800 binnen een uur, 16 200 000 per jaar migreren
- 3.8% van de wereldbevolking leeft in een ander land dan waar ze opgegroeid zijn
- 1/10 van BE bevolking heeft een buitenlands paspoort
- 1/3 van de BE bevolking heeft een migratieachtergrond
- 1/2 van de BE jongeren heeft een migratieachtergrond
- Diversiteit is een realiteit, maar diversiteit is niet gelijk aan inclusie
Inclusie
- Inclusie (individueel): ergens mogen bijhoren als je zelf, je thuis, gerespecteerd en gewaardeerd voelen omwille
van wie je bent
Noodzakelijke voorwaarde om te leren, presteren en welzijn te komen
Basis psychologische nood (belonging)
. Niet alleen individueel niveau, ook niveau van de context
. Vanuit individu bekijken hoe inclusie functioneren in context kan verbeteren
- Inclusie (context): gelijke uitkomsten, respect en waardering voor diversiteit, present at the party + having a say in
the music
Sleutel tot fysieke en mentaal gezonde populatie, vwde voor optimale benutting van talent
Basis van democratie, welvaart, kenniseconomie
- Sustainable development goals: inclusie verhogen, zeker in scholen
Kansen en structurele ongelijkheden in BE
Kansen
- Migratie heeft een positief effect op ons bruto-binnenlands product
Impact op productiviteit en welvaart in het land
Biedt kansen
- Bedrijven die meer etnisch cultureel divers zijn halen meer winst
36% verschil
- Mensen met verschillende achtergronden hebben verschillende perspectieven – innovatie
Papers met een nieuw idee & nieuwe bijdrage -> meer bij vrouwen & niet-witten
Kans dat mensen met iets nieuws komen is hoger bij mensen met diverse achtergrond
0.77 correlatie tussen diverse samenstelling van een team & novelty van een paper
- Fairness & business case voor diversiteit aan te moedigen
Structurele ongelijkheid
- Impact op carrière van fantastische paper is minder groot voor vrouwen & diversen
- Armoede: 5% van de kinderen zonder vs 30% met migratie gaat met lege brooddoos naar school
- Hogere prevalentie van depressie & meer drop-out
Prestatiekloof in onderwijs
- Systematische structurele ongelijkheid obv achtergrond op schoolprestaties
- Sociale klasse
Ouders werkeloos/arbeiders scoren minder hoog op
wiskunde dan ouders die kaderleden/vrije beroepen zijn
- Minderheden
BE meerderheid scoort hoger dan andere minderheidsgroepen
Middelbare school: lekkende pijplijn
. In eerste graad
84.5% zonder migratie
67.5% met migratie
. Later verloop: sterkere daling bij migratie
71% zonder migratie
1
, 36.5% met migratie
. Drop-out
7.5% verlaat middelbaar zonder diploma
43% verlaat middelbaar zonder diploma
Verschillend in verschillende landen
. Verschil tussen migratie en niet-migratie: Vlaanderen een van de hoogste kloven
. Ongeveer 2 jaar achterstallig voor mensen met migratie
Hoger onderwijs
. Ongelijke instroom in hoger onderwijs
. Sociale klasse
45% van de jongeren neemt deel aan hoger onderwijs
Grote kloof tussen armste (20%) en rijkste gezinnen (80%)
. Ongelijke doorstroom hoger onderwijs
Per extra diversiteitskenmerk– lagere slaagkans en diplomakans
Studenten met migratieachtergrond hebben hogere drop-out, langere studieduur,
lagere slaagkansen
Op arbeidsmarkt
. Hebben vaker die niet gewaardeerde jobs
. Hebben een minder hoog loon
- Probleem is structureel, want los van capaciteit
Hoeveel mensen werken onder hun niveau
Roze: opleiding is hoger dan werk
Migranten kunnen hun potentieel niet optimaal benutten
Obv achtergrond dat er verschillen zijn, niet door capaciteit
Staat los van intelligentie
. Migranten met het hoogste IQ scoren maar even goed als meerderheid met IQ dat onder
gemiddelde ligt
Staat los van taal
. Of je thuis Nederlands spreekt of niet – maakt niet uit voor prestaties
- Structurele ongelijkheden zorgen ervoor dat jongeren en mensen met migratieachtergrond hun potentieel niet
optimaal kunnen benutten
- Etnische kloof in inclusie/thuisvoelen (niveau van individu)
Meerderheid (blauw) voelt zich beter thuis
Thuisvoelen is heel erg belangrijk
. Scores van jongeren die zich niet thuisvoelen
liggen 10% lager dan jongeren die zich wel thuisvoelen
Rad van ongelijkheid: impliciete en expliciete signalen van uitsluiting
- Rad van ongelijkheid: het systeem van racisme als motor van verschillende uitsluitingsmechanismen
die ongelijke schoolprestaties en arbeidsmarktposities teweeg brengen
- Samenspel tussen alle mechanismen zorgen ervoor dat er ongelijke uitkomsten zijn
- Verschillende uitsluitingsmechanismes houden het systeem van racisme in stand
Als je deze processen kan tegen gaan kan je systemische racisme tegengaan
Expliciet signaal: Discriminatie
- Discriminatie: ongelijk behandelen van personen of groepen obv kenmerken die niet relevant zijn in de situatie
Geworteld in vooroordelen
Verregaande maatschappelijke gevolgen
- Jongeren met zelfde rapport voorgelegd aan leerkrachten -> zou je deze student een A-attest geven
Hangt af van wie het rapport is
Buitenlandse afkomst: kans op A-attest 20% lager dan voor een meerderheid
- Zelfde bij uitnodiging voor kans op gesprek met hetzelfde cv
Westerse migrant 20% minder kans om uitgenodigd te worden op een gesprek dan witte meerderheid
Niet westerse migratie: 40% minder kans om uitgenodigd te worden op een gesprek
2
,Discriminatie en thuisvoelen
- Migranten die niet veel discriminatie ervaren: voelen zich bijna even veel thuis als meerderheid
- Migranten die veel discriminatie ervaren: voelen zich veel minder thuis dan de meerderheid
- Discriminatie – thuisvoelen – prestatie
Mate waarin jongeren percipiëren of leerkrachten een bepaalde groep discrimineren
Niveau van jongere – discriminerend klimaat
. Meer waarnemen van discriminatie -> minder thuisvoelen -> minder prestaties
. Meer waarnemen van discriminatie -> minder waarde hechten aan school
Voor migranten en meerderheid beide
- Verschil tussen jogneren die nooit vs soms discriminatie waarnamen -> 1 jaar schoolse prestaties
Nooit vs altijd -> 2j schoolse prestaties
- 3e variabele zou dit niet kunnen verklaren
Exact zelfde werd gevonden bij witte meerderheid die zelf geen slachtoffer zijn van discriminatie
Zelfde voor niveau discriminatie leerkracht vs discriminatie schoolklimaat
Impliciete signalen: verwachtingen, stereotype, micro-agressies
- Lage verwachtingen worden zelf-vervullende voorspellingen
- Stereotype bedreiging: stereotype activeren, ookal spreek je het niet uit, zorgt voor onderprestatie
Zijn bang om aan steroetype te voldoen
Willen niet onderpresteren -> veel mentale energie gaat naar dit onderdrukken
. Kan je niet meer goed concentreren op de test
Bij positieve verwachtingen, proesteer je beter
- Micro-agressies/kwetsingen: dagelijkse (onbedoelde) kwetsende uitspraken
Bv: amai je spreekt goed Nederlands, ook al ben je hier geboren
- Impliciete signalen in de context
Rad van ongelijkheid altijd ingebed in een context
Context verkennen door te kijken hoe wordt omgegaan met diversiteit
. Assimilatie: je moet je aanpassen, zo zijn we gelijk, Vlaamse cultuur is de enige
Straf voor spreken thuistaal, geen religieuze symbolen bijten christendom, druk om
Vlaams te zijn, Witte middenklasse als rolmodellen en voorbeelden
. Kleurenblind: culturele achtergrond speelt geen rol, iedereen uniek en gelijk
Geen taalbeleid, neutraal/geen religie, cultuur heeft geen plaats, alle kennis,
praktijken en rolmodellen zijn neutraal
Neutraliteit bestaat niet
. Pluralisme/multiculturalisme: verschillende achtergronden zijn een meerwaarde, erkennen &
omarmen dan pas inclusie en gelijkheid
Thuistaal als meerwaarde, alle religies welkom, diverse bronnen van kennis,
rolmodellen en voorbeelden
- Scholen en ideologie: kleurenblindheid vs pluralisme
Lager onderwijs
. Meer kleurenblind -> minder prestaties van minderheid, meerderheid niet beïnvloed
. Meer pluralisme -> kloof dicht, migranten prestaties naar boven, meerderheid niet beïnvloed
Meer recent onderzoek
. Racisme besproken in de klas?
. Met of zonder migratie: prestaties hoger op rekentoets wanner racisme wel besproken wordt
Middelbaar onderwijs
. Meer kleurenblind: prestatiekloof NL 1 jaar later
. Pluralistisch: geen kloof
. Verschil van 10% op eindrapport
. Negatieve effecten van keurenblindheid en positieve effecten zijn ook zichtbaar bij het
bevragen van thuisvoelen
- Rad van ongelijkheid heeft e xpliciete en impliciete uitsluiting en maken een groot verschil
3
, Interventies om het Rad te stoppen en inclusie te bevorderen
Niveau van individu
- Zaadje planten en verzorgen
- WISE interventions: kleine interventies die ‘Lay theory’ gaan veranderen
Lekentheorie over vaardigheden, intelligentie, zelf, context
Psychologisch proces: ik mag hier zijn, ik pas + empowerment (ik zit op mijn plaats en kan voorzieningen
die er zijn gebruiken)
- Wordt hier in dit stukje gesproken over ‘migranten’ ~ maar gaat hier eig over ‘studenten die de eerste in hun
familie zijn die verder studeren’ VS ‘studenten die niet de eersten zijn’ maar is moeilijk te verwoorden
- 1. Modellen van diversiteit
Kleurenblinde vs pluralistische diversiteitsboodschap van universiteit
Kijken naar prestaties
Resultaten
. Geen boodschap gekregen: prestatiekloof – witten/Aziaten beter dan andere
. Kleurenblinde boodschap: kloof blijft bestaan
. Pluralisme: prestatiekloof verdwijnt
. Allemaal binnen zelfde universiteit – is dus het gevoel dat telt
- 2. Model van zelf
Welkombrieven van universiteit
. Onafhankelijk model van zelf: autonomie, dankjewel, jij gaat het goed doen
. Afhankelijk model van zelf: verbondenheid, dankje aan familie, jij en anderen doen het goed
Resultaten: doorzetten bij anagram
. Onafhankelijke boodschap & migratie presteert lager dan onafhankelijke & geen migratie
. Kloof verdwijnt als migranten de afhankelijke brief krijgen
Gap verdwijnt als ze voelen dat ze passen
Afhankelijke brief past bij hun model van zelf
- 3. Waarden affirmatie
Lln moeten 2 waarden kiezen – waarom belangrijk – koppelen aan schoolse context
Controlegroep: migranten scoren lager
Waarden: prestatiekloof verdwijnt
Laat leerlingen weten dat hun waarden wel passen op school
GPA einde semester & biologie cursus
- 4. Theorie van verschil
Contextuele theorie van verschil benadrukken is goed!
. 1. Verschillen zijn normale gevolgen van verschillende levenservaringen en achtergronden
. 2. Verschil moet geen negatieve of isolerende ervaring zijn, maar kan ook psotief zijn en
meerwaarde bieden
Krijgen te horen dat verschillen er zijn en positief kunnen zijn
. Laat mensen weten dat achtergrond er toe doet -> verdwijnen kloof
- 5. The right mindset
Groei mindset of fixed mindset
Is intelligentie aangeboren of kan je dit trainen als een spier
Groei mindset: veel betere schoolprestaties
Niveau van context
- Vruchtbare bodem waarin het zaadje kan groeien
- De nieuwe mindset (WISE) fungeert als een hypothese en moet resoneren met context anders backfiring
Je moet je nieuwe hypothese en zaadjes nog zien in de echte wereld zelf
Ervaren of dit klopt of niet klopt
- Culturele mismatch theorie – universiteitscontext
1. VS cultuur op school reflecteert de witte middenklasse norm van independence
4