➔ 1897: Wiener Secession (Wagner, Hoffmann, Loos, Olbrich)
➔ 1903-1932: Wiener Werkstätten (WW) opgericht door J. Hoffmann & Moser
Vernieuwend ontwerpcollectief
Hele rechte lijnen, weer met vierkantjes
Werkte samen met kunstenaars zoals Klimt, Kokoschka, Floge & Schiele
Stimuleerde verkoop van decoratiekunst via verkooppunten
Hadden eigen productiewerkplaatsen, produceerde kleine hoeveelheden (ook externe
producenten voor glas, keramiek,..)
Selectieve markt = enkel degene die het kunnen betalen, dus minder sociaal
Minimale decoratie & rechtlijnige stijl
Vorm van protomodernisme
Hoffmann zetel = aanpasbaar, vierkantjes zijn ook functioneel
Palais Stoclet, Brussel, 1905-1911
- Stoclet familie was even in Wenen, vragen een opdracht aan van Hoffmann
- O.a. Gustav Klimt werkt ook mee aan het interieur
- Duidelijk gesamtkunstwerk, alle kamers vol kunst
- Dambordpatroon, strakke geometrie, rijkelijk (overdaad aan goud & marmer)
- Grote invloed op de Art Deco
Les 8: Masters & Doctors @Work: PhD onderzoek @ThIS-UGent: B.
Nuytinck, A. Malevez & E. Stoop
Gastles 1: Een Frans salon en renaissance eetkamer. Stijlontwikkeling in het Belgische
burgerlijk interieur (1850-1914) – Bart Nuytinck
Lesnotities:
De nieuwe ‘burgerwoning’ → nieuwe soort woning binnen en rond het stadscentrum, verkopen en
verhuren vaak, vaak in dezelfde typologie waar ook wel kritiek op komt (te middelmatig en allemaal
hetzelfde)
Interieur → vullen het helemaal op bv tapijt, dierenhuiden, bij-meubel, bloemen
➔ Salon altijd aan de straatkant aan het licht
Onderzoeksvragen: Wat zijn de motieven voor het toepassen van historisch geïnspireerde
stijlkamers? En in welke maten worden deze toegepast? Is er een evolutie?
Onderzoekspakketten: adviesboeken, productie & toepassingen
1) Motieven
1.1) Functionaliteit & Gender
➔ Franse stijl ideaal voor het salon, vaak gelinkt aan de vrouw, meer vrouwelijkere stijl
aangezien het verfijnde, lichtere silhouetten zijn
➔ Bij de eetkamer → minder prikkelbaarheid, opleiding, gelinkt met mannelijkheid, de man als
broodwinner, simpele tafel
1.2) Historische motieven
➔ Referentie van het historische
➔ Geschiedenis als middel van smaakcultivering
➔ In musea ook collecties hiervoor opgericht, ook privé musea met hun eigen erfgoed
➔ Retrospectieve tentoonstelling
, ➔ Platenalbums → laat hun in rijke privé interieurs in te kijken, zie voorbeeld Louis XV salon
die heel authentiek lijken
➔ Voorbeeld: spinwiel die op tentoonstellingen staan die door de burgerij in hun interieur
opgenomen worden als decoratief element
1.3) Schilderachtige motieven
➔ Een schilderachtige/picturale inrichting, alsof het een schilderij was
➔ Esthetische beleving werd als heel belangrijk gezien door het huiselijkheidsideaal: ‘Licht is
de ziel van de kamer’ Lutmer
➔ Schilders zoals bv Ensor & Demanet die burgerlijke interieurs schilderen waarbij licht en
kleur centraal staan
1.4) Artistieke motieven
➔ Kunstenaars als referentie van smaal → zoals bv instrumenten, statuettes etc die ook in het
burgerlijke interieur terecht kwam
➔ Soort pittoresk interieur aangezien alle objecten oud waren, kwam ook kritiek op de liefde
voor oude objecten, niet altijd goed samen geplaatst
➔ Ook bv schildersezels in het interieurs, bv gebruikt voor foto’s op te hangen
1.5) Persoonlijke bezielde motieven
➔ Verinnerlijking
➔ Opvulling van het interieur gebaseerd op je eigen karakter
‘petits riens’
- Opvulling van de woning
- Handwerkjes
- Onbelangrijke zaken belangrijk maken
- Banale zaken individualiseren
‘exotisme’
- Goedkoop en ‘authentiek’
- Appropriatie → geen kennis over functie of betekenis, gewoon gebruikt om te decoreren
- Vele gespecialiseerde zaken in Brussel, Gent & Antwerpen
- Au Bon Marché verkoop catalogus → alle stijlen naast elkaar bv neogotiek naast Japonisme
2) Commercialisering
➔ Alle stijlen naast elkaar te verkrijgen
➔ Oude en nieuwe stijlen in 1 winkel: moderne en antieke meubelen
➔ Stijlkamers als totaalconcept/ontwerp, stukken die samen gepresenteerd worden
Kleinhandel:
Zie postkaartjes
Acajoumeubelen blijven verschijnen ook al zijn deze al wat verouderd
Oude objecten geliefd
Meubelproducten
Zeer Franse salons
Ook in hotels en stadshuizen zijn de Franse salons nog lang geliefd
Scholen en zorginstellingen → vaak nog ouderwetse stijlkamers, zeer huiselijk ingericht,
maar meer voor de rijken
Ook fotostudio’s hadden het Franse interieur
Zelfs op toneelhuizen en poppenkasten staat het Frans interieur centraal
