Resume
Samenvatting immunologie, BCBT (bach 2, )
- Cours
- Immunologie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
samenvatting immunologie (voor goedkopere prijs stuur via messenger)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
IMMUNOLOGIE:SAMENVATTING
[Ondertitel van document]
Abstract
[Trek de aandacht van uw lezer met een interessante samenvatting. Dit is
meestal een kort overzicht van het document.
Wanneer u uw inhoud wilt toevoegen, klikt u hier en begint u te typen.]
Jarne Winderickx
[E-mailadres]
,1. INTRODUCTIE.............................................................................................3
1.1 HISTORIE + CONCEPTEN.................................................................................................. 3
1.2 HET IMMUUNSYSTEEM BESTAAT UIT TWEE TAKKEN.................................................................3
1.3 VERSCHILLENDE IMMUUN CELLEN.......................................................................................3
1.3.1 myeloïde cellen................................................................................................... 4
1.3.2 Lymfoïde cellen................................................................................................... 4
1.3.2.1 T-cellen....................................................................................................................... 5
2. FIRST LINE OF DEFENSE..............................................................................7
2.1 ANATOMIE IS BELANGRIJK.................................................................................................7
2.1.1 Anatomie van de lymfeknoop.............................................................................7
2.2 VERSCHILLENDE BARRIÈRES.............................................................................................. 7
2.2.1 Epithelia.............................................................................................................. 7
2.3 ALGEMENE KENMERKEN VAN INFECTIE.................................................................................7
2.4 FACTOREN GEPRODUCEERD DOOR IMMUUN CELLEN...............................................................8
2.4.1 Inflamatorische cytokines...................................................................................8
2.5 PATHOGENEN HERKENNEN.............................................................................................. 10
2.5.1 TLR................................................................................................................... 10
2.5.2 NOD eiwitten.................................................................................................... 11
2.5.3 herkenning viraal RNA......................................................................................12
2.5.4 DAMPs / damage associated moleculaire patterns...........................................13
2.5.5 Receptoren: wat kunnen ze aanschakelen (zie dia 80).....................................13
3. FACTOREN GEPRODUCEERD DOOR INNATE IMMUUN CELLEN........................13
3.1 COMPLEMENT SYSTEEM................................................................................................. 13
3.1.1 Output van complement systeem.....................................................................14
3.1.1.1 Inflammatie.............................................................................................................. 14
3.1.1.2 Fagocytose............................................................................................................... 14
3.1.1.3 Membraan aanval..................................................................................................... 14
3.1.2 Aanschakeling van complement systeem.........................................................14
3.1.2.1 Klassieke pathway.................................................................................................... 14
3.1.2.2 Lectine pathway....................................................................................................... 15
3.1.2.3 Alternatieve pathway................................................................................................ 16
3.1.2.4 Vorming van convertase tegengaan.........................................................................17
3.1.2.5 Samenvatting: zie dia 34-39..................................................................................... 18
3.1.3 AL en complement............................................................................................ 18
3.1.4 Antilichamen..................................................................................................... 18
3.2 ANTIGEN HERKENNING DOOR B EN T LYMFOCYTEN..............................................................19
3.2.1 BCR................................................................................................................... 19
3.2.1.1 Hoe gebeurt herschikking (zie video dia 76) / recombinatie.....................................20
3.2.1.2 2de modificatie: alternatieve mRNA splicing..............................................................20
3.1.2.3 3de modificatie: verandering in primaire AL repertoire..............................................20
Isotoop switchen / class switch......................................................................................... 21
3.1.2.4 De 4 processen van diversiteit (samenvatting).........................................................21
3.1.2.5 Enkele AL.................................................................................................................. 21
3.2.2 TCR................................................................................................................... 22
4. SELECTIE VAN B EN T-LYMFOCYT RECEPTOREN............................................23
4.1 B-CEL ONTWIKKELING.................................................................................................... 23
4.1.1 Allelische exclusie.............................................................................................24
4.1.2 Kwaliteit controleren.........................................................................................25
4.1.2.1 Checkpoint 1............................................................................................................ 25
4.1.2.2 Checkpoint 2............................................................................................................ 25
4.2 T-CEL ONTWIKKELING.................................................................................................... 26
4.2.1 Belangrijke eiwitten..........................................................................................27
4.2.2 2 soorten selecties............................................................................................27
1
, 4.2.3 Checkpoints...................................................................................................... 28
4.2.4 Allelische exclusie.............................................................................................28
4.2.5 Transgene muizen maken.................................................................................29
4.2.6 Eigen-antigen tonen aan TCR...........................................................................30
5. ANTIGEN PRESENTATIE..............................................................................31
5.1 INLEIDING................................................................................................................... 31
5.2 ANTIGEN PRESENTATIE AAN T-LYMFOCYTEN........................................................................31
5.2.1 Peptide verwerving door MHCI..........................................................................32
5.2.2 Peptide verwerving door MHCII.........................................................................33
5.2.3 Dendrietcellen activeren verhoogde levenstijd van MHC op celoppervlak........35
5.2.4 MHC diversiteit................................................................................................. 35
5.2.5 Superantigenen................................................................................................35
5.3 TCR SIGNALERINGEN.................................................................................................... 35
5.3.1 Algemene principes van signaal transductie.....................................................36
5.3.2 TCR signalisering..............................................................................................37
5.3.2.1 Nood aan co-stimulatie............................................................................................. 38
5.3.2.2 PLC-.......................................................................................................................... 39
5.3.3 Toepassing: CAR (chimeric antigen receptor) T cellen......................................41
6. DE ADAPTIEVE IMMUUN RESPONS - INITIATIE VAN DE T CEL RESPONS.........42
6.1 ENKELE ALGEMENE EIGENSCHAPPEN.................................................................................42
6.2 INITIATIE VAN T-LYMFOCYT RESPONSEN..............................................................................43
6.2.1 Stap 1 + stap 2: circulatie T-cellen + cel-cel interactie APC en T-cel.................44
6.2.1.1 2 type dendrietcellen (DC)........................................................................................ 45
6.2.2 stap 3: T-cel activatie........................................................................................46
6.2.3 stap 4: T-cel expansie en expressie Il-2 receptor (IL2R)....................................47
6.2.4 Stap 5: inhibitie T-cel expansie.........................................................................47
6.2.5 Stap 6: differentiatie tot effector cellen............................................................48
6.2.5.1 Differentiatie tot CD8 / CTL....................................................................................... 48
6.2.5.2 Differentiatie tot CD4................................................................................................ 48
6.2.6 Stap 7: veranderde eigenschappen..................................................................49
6.3 B-CEL ANTIGEN PRESENTATIE.......................................................................................... 50
6.3.1 B-cel activatie................................................................................................... 51
7. INNATE LYMFOID CELLEN...........................................................................52
7.1 EFFECT VAN LYMFOID CYTOKINES OP INNATE CELLEN............................................................54
7.1.1 Th1 cytokines................................................................................................... 54
7.1.2 Th2 cytokines................................................................................................... 54
7.1.3 Th17 cytokines................................................................................................. 54
7.2 DC-T CEL RELATIE........................................................................................................ 54
7.3 ILC VERSUS T-CELLEN................................................................................................... 55
7.4 CYTOKINES EN STUREN VAN IG ISOTYPE SWITCHING.............................................................55
8. ZIEKTES................................................................................................... 57
8.1 ZIEKTE VAN CROHN...................................................................................................... 57
8.2 COLITIS EN HET NUT VAN SYMBIOTISCHE BACTERIËN (GOED VOOR MENS).................................57
8.3 BELANG VAN TH1/TH2 BALANS......................................................................................58
8.4 KANKER..................................................................................................................... 58
2
,1. INTRODUCTIE
1.1 HISTORIE + CONCEPTEN
Immuunsysteem pathogene bestrijden (immuniteit infecties zonder
ziekten)
o Immuunsysteem = suboptimaal (bv: immuun gedreven ziektes waar
immuunsysteem op overreageren)
SCID, HIV AIDS door CT4 cellen,…
Mutaties zijn hiervan de oorzaak
ALLERGIËN reactie op onschuldige antigenen (= stoffen
die lichaamsvreemd zijn, waar AL op binden) (bv: kattenhaar
in huid, pollen in longen,…) gevolg van te weinig stimulatie
van immuunsysteem
Antilichaam gemedieerd: asma
Cel gemedieerd: contact allergieën (door T-
lymfocyten)
Anafylactische schok
Auto-immuunziekten reactie op eigen antigenen (bv:
arthritis)
Bv: darm flora = bacteriën daar niet op reageren
o MAAR kankers = lichaams eigen cellen geen immuunreactie
Oplossing: verwijderen van T-cel remmers alle cellen
aanvallen (werkt beter dan chirurgisch kankercellen
verwijderen)
Vaccinatie = innoculatie van gezonde individuen met verzwakte stammen
van een pathogeen immuun te worden
Pathogenen passen aan immuunsysteem resistentie tegen macrofagen,
…
o Bv: tuberculose bacterie leeft in macrofagen vrijkomen bij stress /
verzwakking van immuunsysteem
1.2 HET IMMUUNSYSTEEM BESTAAT UIT TWEE TAKKEN
Innate immuunsysteem: snelle reactie, lokale leukocyten / WBC, niet-
specifiek, algemeen en aangeboren
o Overmatige activatie weefselschade + schokken (septische,
anafylactische en traumatische)
o Kan hulp vragen van adaptive
o = macrofagen, neutrofielen
Adaptive immuunsysteem: trage reactie, circulerende T-lymfocyten en
AL, zeer specifiek, T-geheugencellen
o Allergieën en auto-immuun inflammatoire ziekten verkeerde
reactie
o Kan dus rechtsreeks pathogeen bestrijden of gewoon innate helpen
(bv AL zodat macrofagen beter herkennen)
Bekijk eens dia 60 – 63 (voorbeeldje, maar alles komt terug)
1.3 VERSCHILLENDE IMMUUN CELLEN
HSC: precursor van alle elementen van bloed bevind in beenmerg + =
pluripotent (= ontstaan geven aan allerlei cellen)
3
, 2 grote cel-groepen: myeloïde cellen en lymfoïde cellen
1.3.1 MYELOÏDE CELLEN
Monocyten: 2 soorten: klassieke (precursors van inflammatoire
macrofagen) en ‘patrolling’ (zoeken naar schade in bloedvaten)
Macrofagen: fagocytose (= first line in defense) en activatie van
antibacteriële mechanismen, zorgen ook voor antigen presentatie +
inflammatie
o 2 vormen: monocyten (inactieve macrofagen uit beenmerg) en
residente (voor geboorte, blijven lokaal)
o Voor fagocytose receptoren nodig (binden microben +
componenten)
o Bevatten lysozymes + zure hydrolasen: celwand openbreken +
microben afbreken
Dendritische cellen: sturen signaal naar T-cellen (opname van vl of
stukje van pathogeen = macropinocytose) , migreren via lymfevaten
naar lymfeknopen (T-cellen) + zorgen voor antigen specifieke activatie
Neutrofielen: ook fagocytose( minder goed
in grote, wel goeie fagocytose van bacteriën
en reactieve oxigen species)
o Dood adhv netose = cel gaat dood +
laat DNA vrij wat dient als vangnet
voor bacteriën vast te houden
(opruimen door macrofagen)
o laten los: cytokines (IL1) + TNF
(activatie immuun cellen), ROS
(toxisch) en netten (zie boven)
o activatie door IL-17 (cytokine)
Eosinofielen: granulen: neurotoxines
(tegen wormen, zorgen voor allergieën),
peroxidases (om ROS te vormen) en IL-4
(later) (activeren mast cellen en basofielen)
Basofielen: granulen: histamine
(verwijderen kapotte bloedvaten) en
cytokines (IL4, IL13 belangrijk voor TH2
inductie (anti parasitaire T cel respons) )
Mast cellen: granulen: histamine, cytokines (minder dan basofielen) en
prostaglandines
o Vooral in huid + embryonaire origine
1.3.2 LYMFOÏDE CELLEN
Gebruiken andere cytokines en receptoren
B cellen: produceren AL, krijgen signaal van T-helper cellen
T cellen: krijgen signaal van dendritische cellen
NK cellen: herkennen stress ( = ++ metabolisch actieve cellen), tegen
viraal geïnfecteerde cellen
4
, o Secundaire functie: activatie macrofagen + adaptive immuun
respons productie van IFN- γ (instructive cytokine)
o Zorgen voor bestrijden tot T-cellen kunnen helpen (ongeveer 1
week)
ILC / innate lymfoïd cellen: voorlopers van T-cellen, hebben geen T cel
receptor (TCR) + helpt NK cellen
o ILC1: intramoleculair
o ILC2: parasitair
o ILC3: bacteriën (extracellulair)
3 belangrijke adaptive immuun cellen
o B-lymfocyten: productie van AL
o CD4 T-lymfocyten / helper T-cellen / Th cellen: hulp aan B-
lymfocyten + produceren cytokines
o CD8 T-lymfocyten / killer T-cellen: cytotoxische cellen (= CTL)
Enkele transcriptiefactoren:
o T-Bet productie van Th1 of ILC1 (tegen intracellulaire pathogenen)
+ activatie macrofagen
o GATA3 Th2 of ILC2 (tegen wormen en allergieën) + nood aan
eosinofielen, basofielen en mast cellen
o ROR γ t Th17 of ILC3 (tegen extracellulair pathogenen) + nood aan
neutrofielen
1.3.2.1 T-cellen
T cel receptor (TCR): herkent
lineaire peptide seq. met eiwit
antigen van dendrietcellen door
MHC moleculen
MHCI presenteren van
intracellulaire cytosol antigenen
(van virussen of bacteriën)
MHC II (+ antigen uit endosoom):
wordt herkent door Th1 cellen
macrofagen activeren
o Worden ook herkent door: T-folliculair helper cellen (TFH, helpen
voor AL productie)
5
,6
,2. FIRST LINE OF DEFENSE
2.1 ANATOMIE IS BELANGRIJK
Maw waar komt pathogeen binnen?
Lokale infecties activatie systemisch immuniteit + lokale lymphoid
weefsels: beenmerg, lymfeknopen, mild
2.1.1 ANATOMIE VAN DE LYMFEKNOOP
T-cel zone / paracorticale zone + B-cel zone / primair lymphoid
follikel + germinaal centrum
o Germinaal centrum: hier gaan B-cellen + Tfh (T-folliculaire
helpercellen) differentiëren en prolifereren / vermenigvuldigen +
plaats waar T en B cellen elkaar ontmoeten
o Signaal: binnen T-cel zone T-cel zoeken B-cel zone om AL te
zoeken van bepaald B-cel
2.2 VERSCHILLENDE BARRIÈRES
Mechanische: epithelia
o Huid en maag: stroming van lucht + vloeistoffen
o Longen: mucus beweging door cilia
Chemische: defensines / antimicrobiële peptiden + lysozymes /
antimicrobiële enzymen (in traanvocht)
Microbiële: normaal microbiota: zorgt voor competitie met pathogeen
pathogeen verdrijven
2.2.1 EPITHELIA
Bronchiaal epithelia: bevat ook cilia / haartjes op celwand
Maag: bevat paneth cellen productie cytokines en α -defensines
Hoe reageren op:
o Pathogenen op epithelium fagocyten, darm flora (indien darm) of
lokale chemische factoren
o Penetratie in epithelium: defensines + fagocyten + lysozymes
o Lokale infectie van epithelium: NK cellen, macrofagen,
dendrietcellen adaptieve immuunsysteem,… + bloedklontering
om infectie-verspreiding tegen te gaan
2.3 ALGEMENE KENMERKEN VAN INFECTIE
Tijdelijke infectie: bij infectie innate / voege respons adaptieve / late
respons memory respons (/ onthouden van antigen resistentie
ontwikkelen)
Amplificatie: pathogenen ontsnapt aan chemische barrières amplificeren
sterker signaal doorgeven aan immuunsysteem
o Limiterende affectors hebben hulp nodig van externe effectors: bij
start enkel tissue resident macrofagen (= lokale politie, reageert
niet agressief) neutrofielen en monocyten (= precursor van
agressieve macrofagen) uit bloed T-lymfocyten en AL om lokale
macrofagen te helpen (zorgen voor herkenning)
7
, Immuun receptoren: 2 soorten
o Innate: pattern recognition receptors (PRR)
Lage specificiteit voor antigen + weinig gemuteerd
o Adaptieve: TCR en BCR
++ specifiek en ++ variabel
Intercellulaire communicatie: pleiotrope functies vs functionele
redundantie
o Pleiotrope: 1 effector heeft meerdere functies
o Functionele: meerdere effectors voor zelfde functie
Dienen als safety mechanisme: mutaties in ene zorgt toch
dat functie behouden blijft
2.4 FACTOREN GEPRODUCEERD DOOR IMMUUN CELLEN
Chemokines: kleine eiwitten celmigratie +/ activatie van immuun
cellen
Cytokines: activatie van immuun cellen + geproduceerd door macrofagen
en neutrofielen
o Bv: TNF en IL-1
2.4.1 INFLAMATORISCHE CYTOKINES
Kunnen innate of adaptieve immuunsysteem steunen
Soorten cytokines:
o TNF: activatie van naburige macrofagen in endothelium
o IL-1 / interleukine 1: moleculaire mimicry van TLR signaal + werkt
samen met TNF
o IL-12: activatie macrofagen, neutrofielen en NK cellen + zorgen voor
antigen-onafhankelijke activatie van Th1 cellen promoten inductie
van IFN- γ macrofagen,… aansturen om NO te produceren
toxisch voor bacterie + GH
o IL-18: werkt samen met IL-12
o IL-6: ondersteunen B-cel groei / uitbreiding
Virus-geïnfecteerde cellen: secreteren type-I interferonen promoten
adaptieve en innate responsen + resistentie van geïnfecteerde cel (door
IFIT eiwitten: stoppen translatie viraal RNA) + resistentie naburige cellen
JAK-STAT pathway: hoe cytokines gen transcriptie beïnvloeden / activeren
o Cytokine receptor: 2 ketens (extracel + intracel) + gebonden
(intracel) aan JAK (kinasen)
o 1e stap: cytokine binding dimerisatie van receptoren + JAKs
activeren elkaar (fosforylatie)
o 2de stap: binding aan inactieve STAT (transcriptie factoren)
fosforylatie van STAT door geactiveerde JAKs
o 3de stap: geactiveerd STAT vormt dimeer nucleus initiatie
transcriptie
8
, Kenmerken van inflammatoire responsen: veranderen vasculair
endothelium + cellen rekruteren (lokale respons te amplificeren) +
systematische effecten
Hoe pathogeen verspreiding tegen gaan door inflammatie?
o 1) cytokines (door macrofagen) (voorzl TNF α ) kleine bloedvezels
verwijden
o 2) leukocyten (in bloedvezel) gaan naar periferie (door verhoogde
expressie van adhesie molc door endothelium sticky
endothelium)
o 3) vloeistof uit bloedvezel
o 4) Coagulation neoangiogenesis: bloedklontering stoppen
verspreiding pathogenen + vormen nieuwe bloedvezels
SIRS / systemische inflammatoire respons syndroom:
o Lokaal vs systemisch: lokaal = macrofagen die TNF-α secreteren in
doelweefsel
Systemisch = macrofaag gaat TNF-α secreteren in
bloedstroom inflammatie in ++ bloedvaten orgaan failure
o Verschillende soorten schokken:
Septische schok: reactie op pathogeen infectie
overdreven inflammatie
Anafylactische schok: allergische reactie op bepaalde
stoffen
Traumatische schok: reactie op ernstige letsels door
immuunsysteem
Effecten van IL-1, IL-6 en TNF-α :
o In lever: IL-6 molc maken voor pathogeen bestrijding (=
oposines: CRP / C-reactieve eiwitten + mannose-bindende
lectines / MBL) complement immuunsysteem activeren (zie
volgend hfd)
CRP: binden fosfocholine (= lipiden) op bacteriële celwand
bacterie krijgt eat-me signaal binden C1q activatie
klassieke complement systeem
MBL: binden mannose-residuen op bacteriële celwand
binden MBL-associeerde serine proteasen (MASP)
complement activeren
o Beenmerg + endothelium: neutrofielen mobiliseren + monocyten
aanmaken fagocytose
o Hypothalamus + spieren : lichaams temp vermindering bacteriële
↗
replicatie + vermeerdering van antigen processing + activatie
specifieke immuun respons
9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jarnewinderickx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans