Supply chain management
Hoorcollege 1: Introduction to SCM
SUPPLY CHAIN (= toeleveringsketen): A supply chain is …?
Supply Chain = een reeks of keten (of netwerk) van activiteiten (of processen) van meerdere actoren
die nodig zijn om de goederen of diensten naar de klant te brengen of te verplaatsen (om afgewerkte
producten aan klanten te leveren).
Een keten met meerdere partijen, niet enkel het bedrijf zelf: leverancier → bedrijf → klant
- Typische actoren in de supply chain:
o Leveranciers leveren grondstoffen, componenten, verpakkingsmaterialen, ...
o Fabrikanten (& assembleurs) transformeren de materialen in half- of eindproducten
o Logistieke dienstverleners transport & opslag van de producten
o Producten via distributiecentra en/of groothandelaren distribueren naar detailhandelaren
→ distribueren en verkopen van de afgewerkte goederen aan de eindconsument
o Detailhandelaar verkoopt afgewerkte producten aan de eindklant
o Klant (customers) = kopen het product
▪ distributeurs, groothandelaren, detailhandelaren distribueren en verkopen de
eindproducten aan de eindklant die de producten koopt
Materiaal en informatie flow management
- De term supply chain management (SCM) is ontwikkeld om uitdrukking te geven aan de
noodzaak om de productstroom te integreren en het product via oorspronkelijke leveranciers
naar de eindgebruiker te brengen
o Een keten van activiteiten/ processen die de doorvoer van producten naar de klanten omvat.
o De supply chain kenmerkt zich door het fysieke goed dat doorheen de keten stroomt.
o De term supply chain management (SCM) was ontwikkeld om de nood om de productflow te
integreren te uiten, door het product naar de eindgebruiker te brengen door orginiele
leveranciers.
- Het basisidee achter SCM is dat bedrijven zich in een toeleveringsketen engageren door
informatie uit te wisselen over de marktvraag, distributiecapaciteit en productiemogelijkheden.
o Bedrijven betrekken zichzelf in een supply chain door informatie uit te wisselen over
marktvraag, distributie, capaciteit en productiecapaciteit
Supply chain lengte
Verwarring van waar tot waar de keten loopt:
Basic (direct) Beperkt tot
supply chain directe leverancier + bedrijf + directe klant
Transactioneel verband de keten tussen jou, je leverancier en je klant
1
,Uitgebreide Inclusief leveranciers van de directe leverancier (2) en klanten van de directe klant
(extended) Extended : klant van je klant en supplier van je supplier → geen transactionele relatie
toeleveringsketen
Ultieme Alle bedrijven die betrokken zijn bij de levering van het product of de dienst van de
(ultimate) supply uiteindelijke leverancier (basisgrondstof (upstream) aan de uiteindelijke klant
chain (downstream)
Ultimate supply chain: Van zand tot klant (de volledige supply chain bv. unilever wil
groen zijn, daarom moeten hun leveranciers ook groen zijn. Ook de leveranciers van
die leveranciers, .. daar hebben ze niet zo veel grip op.
Voorbeeld: beer supply chain
Toelevering van hop, mout en gist maar ook de verpakking. Nadien heb je het volledige
distributieverhaal, dit gaat naar de groothandel. Materiaalstroom naar de klant maar ook een
teruggaande flow van de te recycleren flesjes en fondsen en informatie.
Voorbeeld: Nike
Schoenen worden gemaakt in China , logistieke dienstverlener , schoenen in een container vervoeren
(linkerschoenen in de ene container , rechterschoenen in de andere → voorkomen dat ze kunnen
gestolen worden) naar haven , vervoerd naar het Europese distributiecentrum in Laakdal, Juist buiten
de havens, want in de havens heb je hoge kosten (o.a. arbeid) → value added logistiek (schoenen
linker en rechter in 1 doos steken) vanaf dat centrum wordt het naar de retailer
(franchiseonderneming) vervoerd.Van wat is Nike eigenaar? Nike is geen eigenaar van de fabriek in
China. Nike selecteert de strategische partner die de schoenen maakt. Nike zit op het einde van de
keten bij de klant (die moet bekijken wat de
smaken zijn van de consument, die doen R&D,
hebben relatie met de klant , creëren het
protoype (bv. programma’s om schoenen te
personaliseren), dit vergt een geïntegreerde
keten. die moet gaan integreren zodanig dat
dat geproduceerd wordt door die fabrieken.
Hun geld zit niet geïnvesteerd in zware activa
zoals fabrieken. Ze hebben de fabrieken niet in
hun bezit maar moeten wel een nauwe relatie
onderhouden. Hun geld zit in kennis r&d en de
relatie met de klant, daar mag niemand
tussenkomen
Voorbeeld automotive supply chain: hoeveel automodellen worden door Porsche zelf gemaakt?
Porsche: onderzoek en ontwikkeling integreren → value chain
2
,Als het niet enkel over productdoorstroom gaat maar ook over de doorstroom van r&d etc spreken
we van een value chain.
Slechts 25% van de componenten van een Porsche worden door Porsche zelf gemaakt. Het zijn
complexe producten, waarbij het design van het product is ontwikkeld met componenten van zeer
belangrijke toeleveranciers, ze worden op maat gemaakt van het design van die wagen. Is dit een SCH
of een VCH? → valuechainintegratie, er is niet enkel productdoorstroom maar ook heel wat andere
activiteiten.
Conceptuele tekening Automotive industrie : gekenmerkt door tier 1 suppliers die direct toeleveren
aan de assemblyplant. Bv. zetels en ruiten leveren → JIT delivery → bevinden zich op dezelfde site of
zeer nabij→(je ziet dan ook de tier 2, de leveranciers van de leveranciers)
je kan moeilijk spreken over een keten, je ziet meer een netwerkverhaal → niet meer supply
chain maar een supply netwerk.
- 25%, de meeste producten die we vandaag hebben zijn colplexe producten waarbij het design en
product is ontwikkeld maar waarbij en belangrijke componenten zijn die op maat worden
gemaakt → zitten we dan nog in een supply chain of ene value chain?
o Meer naar value chain, niet enkel productdoorstroom maar ook heel wat andere activiteiten
die in de organisaties plaatsvinden
- Tier 1 suppliers moeten just in time deliveren → je kan moeilijk spreken over een keten, meer een
network → meer spreken over een supply netwerk
Verschil met value chain? :
Je hebt r&d dat geïntegreerd kan worden, maar value chain van porter → strategisch management,
waarom is het ene bedrijf beter dan het andere in het creëren van winstmarge (profit), hoe zitten de
activiteiten in elkaar → primaire activiteiten
- (stroom waarin je de supply chain kan in herkennen)met daarbovenop de supporting activiteiten
zoals HR. Het is een heel ander concept dan de supply chain, bovendien is het geen supply chain,
want dit heeft betrekking op 1 bedrijf, 1 actor.
Value chain
3
, - Porter: Hoe creëer je winstmarge? Value chain, onderste kant is de supply chain, die wordt
ondersteund door de supporting activiteiten: HR, finance, strategisch management … de value
chain gaat over 1 bedrijf, terwijl de supply chain over andere bedrijven gaat.
- 5 forces model → rivals, suppliers en consumenten : eigenlijk een exacte kopie van de supply
chain (met toevoeging van substituten & nieuwe toetreders) → geleidelijke evolutie
Supply chain VS value chain:
- Value chain (Porter): Waardeketen is een reeks activiteiten die een bedrijf dat in een specifieke
sector opereert, uitvoert om een waardevol product (dwz goed en/of dienst) aan de eindklant te
leveren
o Probeerde te begrijpen waarom het ene bedrijf beter is dan het andere om winst te maken
o Geen supply chain wat één actor, allemaal binnen het bedrijf
- De supply chain concentreert zich op het 'aanbod' van het product of de dienst aan de klant
o = toeleveringsketen, doorvoer product
- Supply chains verbinden waardeketens => collaborative value chains (samenwerkende
waardeketens)
o Five forces model: kopie van supply chain
In vele analyses wil je te weten komen hoe die in elkaar zitten, wie het meeste winst maakt (value
pull). De profitverdeling zit vooral bij Nike, want die zitten het dichtst bij de klant en nemen de
grootste winstmarges. De bedrijven die de veters produceren nemen minder winst.
- Bij collabortative value chains ga je nakijken hoe sterk de keten is, en hoe er meer waarde
gecreëerd kan worden naast de basisactiviteiten rond materiaalstroom → ook in ondersteunende
diensten
Supply chain VS logistics:
Logistiek = het plaatsen van goederen in tijd en ruimte (militair concept)
Klantinformatie is waardevolle informatie om de gehele toeleveringsketen te coördineren door:
- het terugbrengen van de behoeften van de klant in de toeleveringsketen - het gezamenlijk
voorspellen en plannen van de vraag
- het delen van gegevens voor continue bevoorrading
- het verkorten van de ordercyclustijd
- het verlagen van de kosten in de keten
- het stellen van gezamenlijke doelen en scorekaarten (KPI's) op supply chain-prestaties
Logistieke dienstverlener → container met goederen transporteren → via vrachtwagen of
binnenvaart naar bestemming. Deze dienstverlener weet niets over de eindklant. Integratie met
klantenbehoefte , downstream dan spreek je van supply chain → bv. winkelrekken zijn leeg, moet
gevuld worden, de keten moet hierop gesynchroniseerd zijn (idealiter). De bedoeling is om de
competitviteit van de keten te versterken, want we concurreren met andere ketens (niet enkel als
bedrijf).
Keten van IKEA is anders dan de keten van WEBA → ketens zijn verschillend in sterktes en zwaktes →
proberen te concurreren met elkaar, op het einde van de rit wil je die ketenperformantie zo groot
mogelijk krijgen → 3 elementen:
➔ Verbeter de 'keten'-prestaties:
o Klantgedreven: Vergroot de klantresponsiviteit
▪ Wat wil (op de opname lijkt het wint) de klant? = gelukkige klant is interessant → hoge
prijs kunnen vragen, goed voor financiële situatie→ customer responsiveness
verhogen/ optimaliseren
4
