Resume
Samenvatting - verdieping in de theoretische orthopedagogiek - volledig met cursus
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
volledige samenvatting met aanvullingen vanuit de cursus en de lessen (notities)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
SAMENVATTING VERDIEPING IN DEORTHOPEDAGOGISCHE PEDAGOGIE
DE MENS ALS VERHAAL – EXISTENTIEEL- FENOMENOLOGISCH KADER (LES 1)
LEERSTOF EXAMEN.
- Cursus: aanvullend bij de powerpoint
- Powerpoint van de les: heel goed kennen.
- Artikel P. Walleghem is leerstof en de kern is opgenomen in de ppt van deze les.
- Artikel N. Vliegen & P. Luyten is achtergrond
- Artikel E. De Belie is leerstof en de kern is opgenomen in de ppt van deze les.
- Leerpad
(Vooral de PowerPoint op focussen
Art p walleghem kern zit in de ppt
Art vliegen niet kennen
De belie art de kern zit in de ppt
Leerpad oefeningen gelijkaardig als in de les en wat herhaling van de les in video)
VIER PARADIGMA’S.
- Mens als kennis: empirisch-analytisch model
- Mens als verhaal: existentieel-fenomenologisch model
- Mens als rechtvaardigheid: postmodern-kritisch model
- Mens als totaliteit: holistisch-integratief model
(Mens als verhaal -> focus op de mens en zijn verhaal, achter de diagnose kijken, de persoon en wat heeft die al
meegemaakt)
EXISTENTIEEL.
DOELEN
– Je kan het existentieel-fenomenologisch paradigma situeren tegenover de 3 andere
paradigma’s.
– Je kent de kernconcepten, eigen aan het existentieel-fenomenologisch paradigma en de
voornaamste kritieken erop en kan deze duiden en toepassen op een casus.
– Je kan duiden op welke vlakken de psychoanalyse en psychodynamisch kader passen binnen
het existentieel-fenomenologisch paradigma.
– Je kan het psychoanalytisch en psychodynamisch kader en zijn toepassingen in de
orthopedagogische praktijk duiden, genuanceerd bespreken en toepassen op actuele
thema’s of praktijkvoorbeelden.
– Je kan de belangrijkste begrippen en principes duiden, linken aan het beroep van een
begeleider (en illustreren met voorbeelden) en toepassen op een casus.
EXISTENTIEEL FENOMENOLOGISCH PARADIGMA
- Existentie = het leven, het bestaan
- Grote levensvragen
- Wie ben ik? Waarom ben ik hier?
- Mens met wat hij voelt en werkelijk verlangt
, - Model focust minder op verklaren maar wel op begrijpen, men tracht het levensverhaal van de mens
te begrijpen
Existentieel= de bestaansregel het leven het bestaan. We gaan ervan uit dat we er allemaal mee bezig
zijn met de reden van ons bestaan, aandacht voor de mens zelf, alle emoties en wat die werkelijk verlangt
Iedereen is hier mee bezig, Mensen beginnen met deze vragen wel eens te worstelen Gedrag stellen om
met deze levensvragen om te kunnen gaan
FENOMENOLOGISCH.
- Fenomenen = wat zich voordoet
- Ervaring en betekenis die mens eraan geeft als belangrijkste fenomeen
- Waarnemen, zonder oordeel
Fenomenologisch= je kijkt naar een fenomeen is meer dan wat zich voordoet, kijken naar & waarnemen van
wat er zich voordoet. Waarnemen zonder oordeel.
We ervaren de werkelijkheid op onze eigen manier een ervaring is nooit voor 2 mensen hetzelfde
Je kan niet veel anders doen dan waarnemen je weet niet wat anderen op dit moment aan het ervaren zijn.
QUOTE JP SARTRE
“Het leven heeft a priori geen zin… Het is aan jou om het betekenis te geven en waarde is niets anders dan de
betekenis die jij kiest.”
= De bestaansreden bestaat niet het is aan elke mens om zelf te vinden wat de betekenis is = moeilijke taak
PSYCHOANALYSE.
Sigmund Freud.
- Kijken naar de mens mens als verhaal zien
- Freud is de eerste geweest die de theorie had door naar
- mensen te luisteren ze hen kon helpen = was revolutionair
- Door naar mensen te luisteren te weten komen wat er vanbinnen speelt.
FREUDS VISIE.
Analyse van het menselijk zijn met aandacht voor het onderbewuste. Beschrijving van de driften.
- Driften: levensdrift – doodsdrift – liefdesdrift (libido)
- Es – Ich - Uber-ich
- Oedipuscomplex: losmaken van verlangens van de ouders
- Verdedigingsmechanismen
Verdringen
Regressie
(Vlucht, escapisme)
(Rationalisatie)
(projectie), (sublimatie), (introjectie), (reactievorming), …
- Behandeling met vrije associatie en droomverheldering
Onderbewuste ze vrij te laten associëren mensen helpen zichzelf zich beter te begrijpen
,Driften wat men werkelijk verlangde
Innerlijke conflicten gaan we gaan verdringen door verdedigingsmechanismen
VERTEGENWOORDIGERS VAN PSYCHOANALYSE.
Voornamelijk in Europa. Aandacht voor vroege levenservaringen, voor het eigen levensverhaal. Praten met,
ontmoeten, speltherapie. Ruimte voor emoties, voor driften en verlangens, voor conflict.
Francoise Dolto
o Praten met kinderen ipv over
o Kinderen begeleiden op hun weg naar autonomie met respect voor hun particulier verlangen
o (praten met mensen dan alleen er over.)
Melanie Klein
o Speltherapie
o Observatie vrij van ethische en morele kritiek
o (observeren wat kinderen doen vrij van kritiek)
Donald Woods Winnicott.
o Good enough parenting
o Holding
o (ouders en kinderen proberen zich op elkaar af te stemmen = soms mis begrijpen ouders hun
kinderen dat is logisch)
o (holding= emotioneel vasthouden, individuele verlangens van het kind)
John Bowlby
o Hechtingstheorie
o (je hechting wordt al gevormd in vroege levensjaren en heft invloed op de toekomst)
WE HEBBEN FREUD NOG ELKE DAG NODIG – JEROEN DONCKERS
“Veel van Freuds theorieën mogen dan achterhaald zijn, hij was wel de eerste om te luisteren naar wie niet
gehoord werd, schrijft Jeroen Donckers. Dat ontbreekt soms in de psychische zorg.”
KRITIEKEN
“Psychoanalyse als pseudowetenschap”
Johan Braeckman
De Standaard – 20 januari 2024
Kritiek:
weinig gevalsstudies en geen wetenschappelijk onderzoek.
Eerlijkheid?
Omgevingsfactoren?
Lange en dure trajecten. “praatkuur die mensen teveel tijd en geld kost”
Alle oorzaken zoeken in het verleden/seksualiteit.
Niet theoretisch onderbouwd (hersenmodel/wat werkt er net?).
Weerwoord:
Mens die worstelt met existentiële zaken, niet alleen een ontregeld brein;
Zonder oordeel luisteren
Psychodynamische therapie wel wetenschappelijk onderbouwd.
Van vele behandelingen/medicatie weet men niet hoe ze juist werken.
- Hij had weinig gevalsstudies te weinig om het wetenschappelijk onderbouwd te kunnen noemen
- Ze houden te weinig rekening met de omgevingsfactoren
, WE HEBBEN FREUD NOG ELKE DAG NODIG – JEROEN DONCKERS
Elke school, elke crèche, elke voorziening uit de jeugdzorg, elk psychiatrisch ziekenhuis, elke instelling voor
mensen met een handicap, elk woonzorgcentrum zou zelfs baat hebben bij zo’n Freud. Iemand die voortdurend
zijn oor te luisteren legt bij wat er niet gehoord wordt in de instelling. Iemand die hoort wat er allemaal
uitgesloten wordt door de status quo, door de moraal, door de wetenschappelijke praktijken, door de
behoeders van de bestaande orde
ARTIKEL PETER VAN WALLEGHEM.
PSYCHOANALYSE IN DE DAGDAGELIJKS INSTITUTIONELE PRAKTIJK OVERDRACHT, LIEFDE EN
VERLANGEN
Peter Van Walleghem
Toegepaste psychoanalyse. Opvoedkundige interventies, spreken, handelen en reflecteren over zichzelf
vanuit een psychoanalytisch denkkader.
Hoe kan men in een voorziening de inzichten van de psychoanalyse integreren en wat is de meerwaarde?
Er bestaan geen psychoanalytische voorzieningen maar wel mensen die psychoanalytisch georiënteerd
zijn.
Regels en afspraken: moeten er zijn. Maar hij vraagt zich af: zijn ze er voor ons eigen comfort of
creëren de regels een kader dat jongeren helpt om zichzelf te ontwikkelen?
Belangrijk is ook de ‘verwondering’ en het vermogen om zich te laten verrassen. Zonder die
verwondering dreigen automatismen en routine waar niemand beter van wordt.
Het psychoanalytisch denkkader kan ons helpen op twee manieren. Enerzijds als theoretisch
ankerpunt rond opvoedingstheorie en anderzijds kan het ons helpen onze eigen subjectieve positie te
bepalen als opvoeder tegenover cliënten en tegenover teamleden.
EIGEN SUBJECTIEVE POSITIE.
Belangrijkste werkinstrument zijn je oren: kan je iets horen voorbij wat er wordt gezegd? Echt luisteren naar de
verhalen van mensen?
Waarom heb je voor dit werk gekozen? In welke zin speelt jouw verleden mee bij jouw keuze?
- Infantiel geworteld.
Het verlangen van de begeleider is ‘infantiel geworteld’. Het is niet toevallig dat je het beroep koos.
Het is niet toevallig dat je bij deze doelgroep terechtkomt. Lang voordat je het weet, timmer je
onbewust gestaag aan de weg die je jaren later plots -als vanuit het niets- bewandelt.
- Particulier verlangen.
Hiermee bedoelt hij: vanwaaruit word je opvoeder? Welke elementen spelen mee in je keuze?
EIGEN SUBJECTIEVE POSITIE.
Kunnen we ogenschijnlijk onschuldige voorvallen diepzinnig lezen?
- Overdracht:
Cliënten reageren soms innerlijke spanningen of emoties af op jou als begeleider terwijl jij er
rechtstreeks niets mee te maken hebt. Ook de overdrachtrelaties tussen teamleden
onderling kunnen invloed hebben op jou als begeleider maar ook op de jongeren waarmee je
werkt.
Vb: discussie over de regels tussen gestructureerde begeleider en hysterische begeleider, je
verstikt voelen door ‘moederkloek-opvoedster’
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur celinetaelman55. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans