Economische geschiedenis
INLEIDING. THE GREAT DIVERGENCE
1. Inleiding
2. Hoe groot was/is de kloof
3. Een intern proces
4. Grote gelijkenissen
5. Groeiende interconnectie
DEEL 1. DE INTERNATIONALE ECONOMIE, 1820-1913
Hoofdstuk 1. Oorzaken groei
1. Technologische vooruitgang
2. Demografie
3. Grondstoffen
4. Wereldhandel
5. Vraag Vrijhandel
Hoofdstuk 2. Internationale kapitaalbewegingen, 1820-1913
1. Inleiding
2. Groei buitenlandse investeringen
3. Stromen
4. Oorzaken buitenlandse investeringen
5. Investeringsmogelijkheden
6. Economische effecten
Hoofdstuk 3. Internationale migratie 1820-1913
1. Europese migratie
2. Oorzaken
3. Economische effecten
4. Intracontinentale migratie
Hoofdstuk 4. Handelsbeleid, 19de eeuw
DEEL 2. WERELDOORLOG 1 EN INTERBELLUM
Hoofdstuk 1. Internationale economie, 1914-1939
1. Eerste wereldoorlog
2. Internationale economie
1
,Hoofdstuk 2. Monetaire ontwikkelingen
1. Schulden en muntontwaarding
2. Duitse herstelbetalingen
3. Misleidende monetaire stabiliteit
4. De Grote Depressie
Hoofdstuk 3. Aanpak Grote Depressie
1. Algemene strategieën
2. Duitsland
3. Verenigde Staten
4. Japan
5. Evaluatie crisisjaren 1930
DEEL 3. NAAR HET POST-INDUSTRIËLE TIJDPERK 1945-1980
1. Van oorlogs- naar vredeseconomie, 1945-1950
2. Snelle economische groei, 1950-1973
2
, Inleiding. The Great Divergence
Les 1: 14 feb
Het verleden bestaat niet, wij creëren het verleden, daarom zijn er verschillende visies, kan
niet objectief gebeuren, beïnvloedt door eigen en ook door activiteit.
1. Inleiding
Centrale vraag: hoe komt het dat het westen (de westerse wereld) “the global north”
welvarender is dan “the global south”
- Hoe komt dat
- Vanaf wanneer was dat
- Is dat altijd zo geweest
- Gaat dat zo blijven
Euraziatische en Afrikaanse handelssysteem, 15de eeuw (Amerika nog niet ontdekt)
Eerste kaart: het handelssysteem/economisch systeem
- Kern wereldeconomie: Europa, India, China, Egypte, grote handelsposten & steden
Grootste welvaartscreatie
- Periferie wereldeconomie:
Mindere landen
Voortdurend een strijd tussen beide
Tweede kaart: reizen van zeng He
Chinese admiraal, regio verkennen, horizon verruimen en handelscontacten aan te knopen
om handel te verdrijven. Hele kust afreizen, geen veroveringen, kennissen uitbreiden, reis
stopt in 1935, moesten van Chinese keizerrijk, als dit niet zo was, misschien spraken we dan
allemaal Chinees…
15de eeuw keerpunt in de wereldgeschiedenis
• 1433: Chinezen staken overzeese verkenningstochten
• 1492: Columbus ‘ontdekt’ Amerika
Wat ging colombus eigenlijk doen? Naar India, voor kruiden, dure
luxueze producten
3
, o Grote rijken (Islam, India, China, Europa) vele gelijkenissen
Vanaf 1500 meer contacten op wereldschaal – Globalisering
Versneld vanaf 19de eeuw = Industriële Revolutie
‘The Rise of the West’ & ‘The Great Divergence’ (Huntington)
o Wanneer: 1750, 1800? Of vroeger?
o Oorzaken? Verklaringen?
2. Hoe groot was/is de kloof
Grote verschillen tussen arm en rijk
• 1800 = 1/5e wereldbevolking bezit 60% rijkdom
• 2010 = is dat 85%
Rijkdom vooral geconcentreerd in het Westen – vooral na 1800
• Hoe meten?
o Data weinig betrouwbaar, bijvoorbeeld BNP
o BNP goede indicator?
Heeft gebreken, foutenmarge…
o Grote verschuivingen sinds 1800
Regionale verdeling mondiaal GDP, 1000-2003
Meer dan helft gecreerd in China
Europa gelijdelijk aan ook aandeel uitbouwen vanaf 1500, omslag in de loop van de 19 de
eeuw
Vraag: waar staan we binnen 50 jaar? Westerse welvaart? Economische groei, economische
macht militaire macht…
BNP per capita, in 1990 Dollars, 1500-1950
Hier zien we nog beter de verschillen, Japan ook aan bod, welvaart daar nauwlijks verbetert
4
