Psychopathologie
Verschillende termen:
Psychiatrie: een gebied in de geneeskunde dat zich bezighoudt met de studie,
de diagnostiek, de behandeling en de preventie van ziektetoestanden en
processen waarin geestelijke of psychische stoornissen, of stoornissen in het
gedrag in ruimere zin op de voorgrond staan.
Psychiatrie onderzoekt dus ziektebeelden zoals psychosen, neurosen, …
Psychopathologie is een deelgebied van psychiatrie en van de psychologie. Het
bestudeert de ziekelijke verschijnselen, zoals stoornissen in de waarneming, het
denken.
Psychiatrie vs. psychopathologie => onderzoeken vs. bestuderen.
Een psychiater geeft geneeskunde gestudeerd en daarna gespecialiseerd in de
psychiatrie. Hij mag diagnoses stellen en medicatie voorschrijven en behandelt
daarom vaak mensen met meer complexe of zware psychiatrische stoornissen.
Psycholoog master psychologie, kan een diagnose stellen maar geen medicatie
voorschrijven.
Een psychotherapeut is een hulpverlener die zich toespitst op het begeleiden
van mensen op emotioneel of geestelijk vlak.
Pathologisch: extreem storend abnormaal gedrag in relatie zichzelf, ander en
omgeving.
Werkvelden binnen psychiatrie:
Sociale psychiatrie Extramurale (niet in instelling), tweedelijns (na
doorverwijzing) ambulante hulpverlening zoals
geestelijke gezondheidszorg, dagcentra, ….
Klinische psychiatrie Intramurale (zorg binnen de muren: instelling)
hulpverlening bv afdeling psychiatrie ziekenhuis
Gerontopsychiatrie of Psychische stoornissen bij bejaarden
psychogeriatrie.
Kinder- en Hulpverlening gericht op kinderen en jongeren.
jeugdpsychiatrie
Forensische psychiatrie Hulpverlening in de gerechtelijke wereld zoals
bijvoorbeeld het nagaan van de
toerekeningsvatbaarheid bij deliquenten.
, Liaisonpsychiatrie Psychiatrische hulpverlening die wordt verleerd op een
andere dienst in een algemeen ziekenhuis. Bv
postnatale depressie op een kraamafdeling.
De lijnen in de gezondheidszorg
De nulde lijn:
De nulde lijn is de basisgezondheidszorg. Het is zorg die er altijd is zonder dat je
er om hebt gevraagd. Het is vrijblijvend. Laagdrempelig zoals zelfhulpgroepen,
mantelzorg, crisiscentra, de zelfmoordlijn. En staat ook voor preventie.
De eerste lijn:
De eerstelijnszorg kun je rechtstreeks verkrijgen maar je moet wel om deze
zorg vragen.
Medisch als ondersteunende basiszorg die toegankelijk is voor iedereen zonder
doorverwijzing. Een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood kan dus
onmiddellijk beroep doen op zorg- en hulpverleners van de eerste lijn. Deze staan
het dichtst bij de burger en zijn daarmee het eerste aanspreekpunt binnen
gezondheidszorg. De zorg is algemeen, zorgverleners opgeleid maar niet
gespecialiseerd.
Eerstelijnswerkers: huisartsen, thuisverpleging, maatschappelijk werker, CAW,
eerstelijnspsyscholoog.
Eerstelijnsvoorzieningen: psychiatrische afdeling van algemeen ziekenhuis
(PAAZ), CLB, politie.
Hulpverleners eerste lijn kunnen je door verwijzen naar een specialist =>
tweedelijnszorg.
De tweede lijn:
Zorgverleners die gespecialiseerd zijn. Als je zorg wil, moet je daar zelf naar
vragen. Om in contact te komen moet je eerst bij een eerstelijnsverzorger zijn
geweest. Meestal de huisarts.
Zorgverleners tweede lijn zijn alle zorgverleners in het ziekenhuis, specialisten
bijvoorbeeld een orthodontist. Allemaal zorgverleners waar je een verwijzing voor
nodig hebt.
Tweedelijnsvoorzieningen: psychiatrische ziekenhuis (PZ), centra geestelijke
gezondheidszorg (CGG).
De derde lijn:
In de derde lijn heb je academische ziekenhuizen en specialistische centra. Het
zijn ondersteuners van de tweede lijn zorgverleners. We denken dan ook aan de
revalidatiecentra, psychiatrische verzorgingstehuis (PVT).
,Gedwongen opname of internering zie ppt
Mensen met psychische problemen kunnen ontregeld geraken waardoor het thuis
niet meer gaat en er een crisissituatie ontstaat. Dan kan ervoor gekozen worden
om iemand vrijwillig of gedwongen te laten opnemen.
Maakt iemand zelf de keuze voor opname dan noemen we dit een vrijwillige
opname.
Als het nodig is dat de beslissing wordt genomen, tegen eigen wil in =>
gedwongen opname
Het kan gebeuren dat de rechter een behandeling of opname oplegt. Dan zijn er
twee mogelijkheden
1) Gedwongen opname of collocatie=> 40 dagen => geen misdrijf.
2) Internering => geen einddatum => misdrijf (strafbare feiten als
aanleiding tot maatregel)
Beide maatregelen zijn bedoeld als bescherming.
Gedwongen opname of collocatie
Beschermingsmaatregel. Wie een gevaar vormt voor zichzelf of voor anderen kan
tot opname in psychiatrische afdeling gedwongen worden. Is in eerste instantie
mogelijk voor max 40 dagen. Daarna kan vrederechter of procureur beslissen tot
verlening. Evaluatie na 10 dagen, geen geestesziek? => vrijlating. Persoon heeft
recht op advocaat.
Het collocatiebesluit kan alleen nog door de VREDERECHTER genomen worden,
op grond
van een dubbele voorwaarde:
1) Attest van een geneesheer
2) Verzoekschrift door ‘belanghebbende’ t.a.v. de Vrederechter
Voorwaarden:
- Iemand gedraagt zich zo agressief dat er ernstig gevaar is voor anderen in de
omgeving
- Iemand brengt zijn eigen gezondheid en veiligheid zeer ernstig in gevaar.
- Er is sprake van geestesziek, een medisch expert bepaald of iemand
geestesziek is.
, Procedures:
1) Gewone procedure
Indienen van verzoekschrift bij de vrederechter met medisch verslag. Binnen de
24 uur bepaalt de vrederechter wanneer hij op bezoek komt.
2) Spoedprocedure
Er kan een spoedprocedure opgestart worden als er sprake is van een acute
situatie of hoogdringendheid. De politie neemt in dat geval contact op met de
procureur des konings.
Internering
Sommige mensen met een psychische kwetsbaarheid en of verstandelijke
beperking plegen onbewust een misdrijf, omdat ze hun dagen niet altijd onder
controle hebben. De rechter kan dan beslissen die persoon op te sluiten of te
interneren. Het beschermt niet alleen de maatschappij maar zorgt ervoor dat de
geïnterneerde begeleiding krijgt. De internering eindigt wanneer de persoon een
nieuw evenwicht gevonden heeft en het risico op nieuwe feiten is gedaald.
Een nieuwe interneringswet:
Sinds 2016 nieuwe interneringswet => koppeling bescherming maatschappij aan
recht op zorg. Wie geïnterneerd wordt heeft recht op individueel aangepaste zorg
die in het teken staat van behandeling en re-integratie zonder de veiligheid van
de maatschappij uit het oog te verliezen.
Praktisch verloop:
Wanneer men vermoed dat er een link is tussen feiten en psychische
problematiek wordt een forensisch psychiater ingeschakeld. Die een
psychiatrische diagnose stelt. Hij doet een uitspraak over het verband tussen
feit en problematiek en mogelijkheid van herhaling. Op basis daarvan
ontoerekeningsvatbaar verklaren. Persoon krijgt geen straf maar
beschermingsmaatregel: internering. Hij/zij kan enkel met begeleiding terug
naar maatschappij. De kamer voor bescherming van de maatschappij
(KBM) verwijst de persoon naar de meest geschikte zorg. Keuze hangt af van
aard problematiek.
Ontoerekeningsvatbaar
- Niet schuld bekwaam
- Niet verantwoordelijk voor zijn daden
Zonder definitieve einddatum:
