Criminologische psychologie
DEEL I. EEN INLEIDING IN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
1. Een schets van de criminologische psychologie
1.1.De ontwikkeling van de criminologische psychologie
Belangrijke grondleggers
o William Stern (19de eeuw)
Psychologie toegepast Amerikaanse recht vooral in USA maar
eigenlijk vooral een Duitse afkomst in het onderzoek
Duitse academicus, naar USA omwille van de Jodenvervolging
Pijlbaarheid van het geheugen
Ooggetuige, wie, wanneer, … is het geheugen in zo een
situatie wel te vertrouwen (soms onthoud je niet alles)
Mopcrimes (staged crimes)
Gaf les aan universiteiten tijdens les een con conflict
laten gebeuren en dan vragen aan de studenten wat er
gebeurd is heel uiteenlopende verklaringen (hoeveel
mensen, hoe zagen die eruit, …)
Geheugen is niet foutloos tijdens het waarnemen van een
misdrijf
Getuige kan zich dus vergissen
o Hugo Munsterberg
Claimde dat hij de grondlegger was
Iedereen was fout, hij wist alles beter
Bouwde verder op de inzichten van Stern maar wou dat niet
bekennen
Hoe mensen verklaringen afleggen in de rechtbank
psychologie tegen de rechters: kritiek op u werk aanvaard je niet
snel dus geen samenwerking tussen beiden
o Frans van listz
Uniek: hij was bedenker van geïntegreerde
strafrechtswetenschap
Iedereen doet los van elkaar eigen interpretatie: hij ging die
samenbrengen
Criminaliteit kan puur juridisch, maar probleem is daarmee niet
helemaal opgelost, invloed in de maatschappij verschillende
factoren die bij een misdaad een rol spelen
o Hans Gross
, Strafjurist en een criminoloog
Criminologische psychologie: psychische werkzaamheid van
rechters
Impact op het geheugen
Enige in Europa
o Gustav Aschaffenburg
Grondlegger criminele psychologie
Daders en het plegen van criminaliteit
Wat maakt nu dat iemand criminaliteit pleegt of niet
o Hilde Kaufman Erich Wulfman
Onderzoek naar het mentale aspect van een crimineel
o Leuvense wortels
Louis Braffort
Oprichter Leuvense school voor criminologie een jurist
die het belang van de criminologie ervan inzag en dat het
in het leersysteem geïntegreerd moest worden
Tijdens WO weigerde te vluchten en trouw wou blijven
Etienne Degreeff
Opvolger van Louis: 2de voorzitter in de Leuvense school
Studeerde geneeskunde, was een psychiater gebruikte
dat ook voor onderzoek
Passionele moorden: criminogenese (persoonsrecht en
methoden, analyse van een misdrijf en dan helemaal
ontleden (voor, tijdens, na misdrijf) goeie basis
Rene Dellaert
Ook voorzitter van Leuvense school
Arts maar ook psychiater en opvoedkundige
Arts in gevangenis, medische en psychiatrische
combineren psychologisch pedagogische aspect van de
criminaliteit
Interdisciplinaire kijk breed mensbeeld, voorstander
klinische behandeling psychologisch behandelen
Steven de Batselier
Eigen invulling criminologische psychologie
Afstand van klinische benadering, puur psychologie,
voorstander kritische psychologie
Impact van de omgeving: criminaliteit als product van de
maatschappij
, Schuld van de maatschappij dat er criminelen bestaan
o School, ouders, omgeving van de persoon
Johan Goethals
Pleite voor geïntegreerde benadering (verder dan het
individu)
Deliquentie en psychologie
Waarom stoppen mensen al dan niet met criminaliteit
Onveiligheidsgevoelens
Geert vervaeke
Henri Ohtgaer
1.2.Verschillende vormen van binnen de criminologie toegepaste psychologie
Forensische psychologie, rechtspsychologen, criminologische
psychologie, …
Eigenheid van criminologische psychologie onderscheidt zich van de
rest
SCHEMA DIA 11 (vendiagram)
Rechtspsychologen (breedste)
o Focus onderzoek domein is heel breed
o Elk gedrag dat geregeld wordt door de wetten kan onder het
onderzoek domein behoren
o Dus niet alleen de misdrijf of de dader, maar ook slachtoffers, het
omgaan met het trauma, …
o Optreden van politionele activiteiten: verhoor, advocaat gedraagt
zich zo, gedrag politie, justitie, …
o Ook andere disciplines: asielprocedures (dus niet alleen
strafrecht), echtscheidingsprocedures, …
o Hoe beslissingen en bewijs worden verzamelt
o Advies in strafzaken, de dader interviewen en ondervragen,
werkelijkheid bekijken
o Observaties, zelfstudies, …
o Enkel justitiële autoriteiten, advocatuur, getuige
Forensische psychologie
o Individuele zaken; inzichten uit psychologie in concrete
rechtszaken, casussen
, o Iemand wordt veroordeeld voor een bepaalt misdrijf: wat is het
risico dat die opnieuw criminaliteit gaat plegen als we die
vrijlaten
o Welke straf wordt eraan gekoppeld, meest geschikt,
toerekeningsvatbaar`
Police psychology
o Human resources, psychologische inzichten om de juiste mensen
aan te nemen, beste trainen voor die job, motiverend zijn, niet
alleen fysiek maar ook communicatievaardigheden,
Profielanalyse: profiel van de persoonlijkheid van die persoon
Criminologische psychologie
o Gemeenschappelijke oorsprong, hoe overlapt met de andere
domeinen
o Kern: focussen op daders en verdachten en op strafrechtelijk
context
o Daders en verdachten, niet op de slachtoffers of de getuigen
o Geen vechtscheidingen we hebben het over mensen die de
strafwet overtreden
o C: groepsniveau: individueel of algemeen?
o D: politionele autoriteiten
1.3.Wat is criminologische psychologie?
Zuivere focus op crimineelgedrag van de pleger of van de verdachte
Focus op verklaringen van het plegen van crimineel gedrag;
psychologische verklaringen
Hoe moet je daar mee omgaan: straf en in de maatschappij; hoe krijg je
daar informatie over; hoe vind je de dader (daderprofiliering)
Welke factoren dragen bij aan crimineel gedrag
Hoe minder feiten laten plegen of crimineel gedrag stoppen
Waarom zijn er verschillen tussen mensen, waarom iemand wel en
ander niet, waarom in dat land wel en dat land niet, waarom die leeftijd
wel en die leeftijd niet
Als je ene bepaald gen hebt dat meer agressief: vanaf welk punt kan je
op voorhand ingrijpen
Wat is het gedrag dat we slecht vinden? Of alleen verboden gedrag?
1.4.Criminaliteit, afwijkend gedrag en de strafbaarstelling ervan als
referentiekader voor de criminologische psychologie
