Private veiligheidszorg:
Inleiding tot de cursus
Les 16/02/2024 11u
Teksten reader
• 1. Shearing, C.D. & Stenning, P.C. (1983). Private security: implications for social control.
Social Problems, 30(5), 493-506.
• Shearing & Stenning ~ grondvaders van deze tak van de criminologie!
• Geven cijfers uit begin ’80 mee.
• Tonen aan dat in Noord-Amerika deze sector groter bleek te zijn dan de publieke sector.
Je zit in een wereld waar men zich gaat blind staren inzake dit veiligheidsthema op de
publieke sector.
• 2. Ponsaers, P. (2015). De opkomst van de private veiligheidssector in België? Panopticon,
36(5), 480-488.
(1) Inleiding: veiligheidszorg in een wereld in beweging
Tot voorheen vooral gefocust op publieke sector.
Gaat om ontwikkeling die bijzonder ingrijpend is. Groeiende tendens om veiligheidstaken uit te
besteden en er dus ook private actoren in gaat betrekken. Straks zien we dit adhv cijfers maar het is
dus groeiende sector. Deze sector neemt belangrijk deel van de veiligheidsregeling op zich.
+ Welke vragen brengt dit met zich mee? Want het gaat om een commerciële insteek; waar winst een
rol gaat spelen en hierdoor komen er ook normatieve vragen aan de oppervlakte.
➔ Veiligheidsvraagstuk:
Hoe wordt veiligheid gegarandeerd?
Hoe poogt een samenleving een antwoord te bieden op de veiligheidsvraagstukken?
Safety first: in series, films gaat het vaak over politie. Betekenisvol dat ook de private veiligheidszorg
onderdeel wordt van de fictie. Het is dus minder en minder een verwaarloosbare sector aan het
worden.
Illustraties:
We worden enerzijds geconfronteerd met een vluchtenlingencrisis.
Eén van de belangrijke spelers inzake private veiligheid nl. securitas haalt ook
profijt uit deze crisissen.
Achter deze immense bedragen gaat er ook veel schuil van middelen,.. Die op
poten worden gezet maar die dus niet publiek zijn.
Waarbij men dus ook winst, profijt maakt bij deze ontwikkelingen. -> Als we
het hebben over veiligheid maar winst ~ ethisch dilemma!
Koppeling met terreur ontwikkelingen.
1
,Eerste verkiezing van Trump (2016) waarbij werd vastgesteld dat de verkiezing
van Trump ook een duw in de rug geeft van de private gevangenissen in de VS.
Je ziet hier de koppeling tussen ideologie, politiek <-> uitvoering van straffen
en de private sector hierbij.
2016, federale overheid (toen nog Obama) gaf signaal dat ze private inbreng in
federale gevangenissen wouden terugdringen en zelfs afschaffen. Ze vonden
het niet gepast dat de uitvoering van straffen dat dit niet in privaat
commerciële actoren mocht zijn.
➢ Maakt ons gevoelig dat dergelijke vragen ook verband houden met
politiek en ideologie. Houdt verband met hoe samenleving kijkt naar
de relatie tussen publiek en privaat.
= migratie vraagstuk. Was ook heel sterk in de Amerikaanse politiek aanwezig.
Industrie heeft baat bij bepaalde beslissingen van Trump. Die industrie zal dan
ook gewilliger zijn om bepaalde politieke figuren te volgen/kiezen.
Ook hij stort zich op het private gevangenis vraagstuk. Hij staat achter
standpunt van Obama, heeft ook gevolgen voor private sector.
Is nog voor hervorming, de wet Tobback werd vervangen door de wet Jambon
(over private veiligheid). IN de aanloop van die wetgevende hervorming waren
er ook vragen over de kerntaken van politie en de overheid.
Hier; uitbesteden van niet-kerntaken = al opgenomen in fed regeerakkoord &
beleidsnota.
Veiligheidsinstituut (VIAS) doet ook voorstellen over inschakelen van private
actoren, dus niet vanuit overheid of bewakingssector zelf. Maar een
veiligheidsinstituut dat zich af vraagt of bepaalde taken ook aan een private
actor uit besteed kan worden.
Bv: inning van trajectcontrole boetes > private actor houdt dan stukje voor
zichzelf.
= interessante discussie want de private sector vraagt om dan ook geen
verkeersblokken,.. plaatst.
-> zorgt voor vragen over kern van trajectcontroles; veiligheid verhogen OF
om vast inkomen voor private actor te voorzien?
De sector kent een bijzondere groei.
= over ET, om mensen te controleren in de samenleving. Dit stuk technologie
wordt aangeboden aan afnemers tegen betaling. Het zijn bedrijven die deze
technologie ontwikkelen.
Ze willen systematisch fouilleringen kunnen uitvoeren. -> er zijn dus ook
discussies over bevoegdheden; wat is eerder een politietaak en wat niet? Hier
wordt gesuggereerd dat het nuttig zou zijn als ook bewakingsagenten
fouilleringen kunnen uitvoeren.
2
,Was in het kader van onrust in de VS rond BLM,.. Ook de vraag aan de orde of
bodycams ook meer aandacht moesten krijgen.
Ook uit beurscijfers bleek dat er meer vraag was naar bodycams. Hier zie
koppeling tussen crisis, veiligheidsvraagstuk en de economische weerslag die
het heeft op een bedrijf dat zich daarmee bezig houdt.
Voorheen = over de groei van de sector. <-> Komende artikels => gaan zich
eerder vragen stellen bij de ontwikkelingen. Gaan eerder om de rem staan.
Arbeidsvw interessanter zouden zijn in private sector dan bij publieke sector.
In competitieve markt zouden de arbeidsvw kunnen verslechteren als men de
sprong maakt van publiek naar private sector. Dus vakbonden niet altijd even
blij met deze ontwikkelingen.
De ontwikkelingen zijn niet vrij van discussie.
Asielcentrum dat door private bewakingscentra werd uitgebaat kwam in
media omwille van mishandeling. Zijn private bewakingsagenten wel
voldoende ethisch gewapend?
Toenmalige directeur van een hervormingsorganisatie (ngo) die in Engeland
rapporten publiceert over gevangenissen, gemeenschapssancties,.. Kaart
wantoestanden,.. aan.
G4S had haar uitgenodigd om bepaalde gevangenissen te bezoeken maar de
overheidsdienst die toezicht houdt op gevangenissen vindt het niet gepast dat
ze gaat kijken in de gevangenissen. Zo krijg je gevoel dat er iets verborgen
moet blijven. Er is zekere gevoeligheid.
Wantoestand op vlak van enkelbanden. Het bedrijf had systematisch teveel
aangerekend voor de aangeboden diensten.
Het hoofd van de belangenvereniging van de private sector die positie wordt
ingenomen door het hoofd van de private veiligheid van de FOD biza. De
dienst private veiligheid die kijkt toe, controleert de sector.
De sector heeft zelf ook belang om als een ethisch betrouwbare partner
aanzien wordt. Anders wordt de legitimiteit van hun in vraag gesteld.
3
, Veiligheidszorg: niet enkel zaak van de overheid
Reeds aangetoond, zal ook duidelijk worden obv cijfermateriaal.
Bv: eigen slachtofferervaring prof; geld van rekening gegaan maar geen bestelling geplaatst.
Adviseren om contact op te nemen met bank. Geld teruggekregen van bank.
= efficiënte manier van afhandelen. -> stelt alle partijen gelukkig maar toch iemand die schoenen
besteld heeft met ander persoon zijn kaart.
~ soort private justice
Lange tijd zag je bij onderwijskiezer bij ‘criminoloog’ openbare/publieke sector. <-> vandaag de dag is
dit anders. Steeds meer criminologen komen terecht in private sector (bv: bankensector,..).
(2) Waarom aandacht voor private veiligheidszorg?
• Tekst reader: Shearing, C.D. & Stenning, P.C. (1983). Private security: implications for social
control. Social Problems, 30(5), 493-506.
• Klassiek artikel uit de criminologische literatuur over private veiligheidszorg
• Beschrijving en analyse van ontwikkelingen in Noord-Amerika sinds 1960
• Snelle aangroei van private veiligheidszorg in Noord-Amerika sinds 1960
~ beschrijvende component. MAAR niet enkel beschrijvende insteek ook…
• Wat betekent dit voor sociale controle?
• Waarom de opmars van de private veiligheidssector?
• Welke kenmerken vertoont de private veiligheidssector?
• Private veiligheidszorg is in zekere zin van alle tijden, maar toch:
Private inbreng is er altijd geweest MAAR nieuwe: het gaat om een inbreng die meer
‘pervasive’ is. Private inbreng gaat ook de publieke ruimte inpalmen.
• ‘What is new about modern private security is its pervasiveness and the extent to
which its activities have expanded into public, rather than purely private, places’
(Shearing & Stenning 1983: 493)
Omvang en groei van de private veiligheidszorg in Noord-Amerika
Artikel is van 1983 dus is ook al 40 jaar oud! Gaat vooral
over de kanteling in de moderne samenleving (Canada,
VS) die ze in kaart brengen.
Onderscheid bij security:
- In-house security
= ondernemingen, bedrijven,.. die hun eigen
beveiliging gaan organiseren.
bv: bedrijf richt eigen beveiligingsdienst om
binnen eigen bedrijf de veiligheid te garanderen.
- Contract security
= bedrijven die hun bewakingsdiensten op de
markt aanbieden aan externe partners. Bedrijven die als core-business bewakingsactiviteiten
aanbieden aan andere.
• Vooral deze is in opmars!
4
