HEMATOLOGIE
AFWIJKINGEN VAN DE RODE BLOEDCELLEN
ANEMIE
= bloedarmoede, toestand met een te laag hemoglobinegehalte zuurstofdesatuarie
Anemie zelf is geen ziekte maar is een symptoom van een onderliggende aandoening
SYMPTOMEN
Afhankelijk van:
Ernst van de anemie
Snelheid waarmee anemie zich instelt
Vermogen compensatie beenmerg, hart- en vaatstelsel, longen
Mogelijke symptomen:
Bleekheid
Moeheid, zwakte
Duizeligheid
Ijlhoofdigheid, hoofdpijn
Tachycardie, hartkloppingen
Benauwdheid
Kortademigheid bij inspanningen
Syncopale neigingen
OORZAKEN
Verminderde aanmaak van rode bloedcellen kan verschillende oorzaken hebben:
- Tekort aan ijzer, vit b12 en/of foliumzuur
- Kwaadaardige aandoeningen van of in het beenmerg die aanmaak bloedcellen afremmen (voorbeeld:
leukemie)
- Aplasie: geen tot onvoldoende aanmaak RBC in beenmerg door vernietiging stamcellen beenmerg
(gevolg intoxicatie, overgevoeligheidreactie, …)
- Chronische nierinsufficiëntie
Toegenomen afbraak rode bloedcellen = hemolytische anemie kan verschillende oorzaken hebben:
- Erfelijke vormen: erfelijke sferocytose, sikkelcelanemie, thalassemie, erfelijke enzymedeficiëntie
- Verworven vormen: infecties, auto immuunprocessen, ABO incompatibiliteit, Rhesus antagonisme,
mechanische traumate
Bloedverlies (voorbeeld: gevolg stoornissen in bloedstolling)
,DEFICIËNTIE ANEMIEËN
ANEMIE DOOR EEN TEKORT AAN IJZER
= ferriprieve anemie
VOORKOMEN
1) Verhoogd ijzerverlies door overmatig bloedverlies (acuut/chronisch)
- Gastro intestinaal: uclus, poliepen, darmkanker, aambeien, diverticulose
- Gynecologisch: overvloedige menstruatie, na bevalling, aanwezigheid fibroom
- Urinair: lithiase, kanker
2) verhoogde ijzerbehoeften (tijdens zwangerschap, groeiperiode)
2) onvoldoende aanvoer ijzer
- Verminderde ijzerresorptie: ziekte crohn, coeliakie
- Te weinig inname van ijzer via voeding (ijzer dierlijke wordt meestal beter opgenomen dan
plantaardige, !verganisme)
SYMPTOMEN
Door anemie:
Moeheid, bleekheid, hartkloppingen, kortademigheid inspanning, …
Door ijzertekort: (ijzer nodig vorming epitheel, lange termijn aanleiding tot slijmvliesatrofie en
epitheelafwijkingen)
- Atrofie van het slijmvlies van de tong glossitis (pijnlijke rodde gladde tong waar papillen zijn
verdwenen)
- Kloofvorming bij mondhoeken
- Brokkelige, broze haren en nagels
BEHANDELING
Oorzaak opsporen en behandelen
Daarnaast: orale toediening ijzersupplementen, behandeling lang voortzetten (2a3 maanden)
Opname ijzer verbeteren ijzer nuchter nemen samen met vitamine C
Overdosis? kleine kans want ijzerresorptie van de darmen pas zich aan de ijzerbehoeften aan, zal naarmate
aanvulling gaan afnemen
Bijwerkingen perorale ijzerbehandeling:
- Nausea
- Maagklachten
- Buikpijn
- Constipatie
- Zwarte verkleuring stoelgang
, Parenterale enkel bij malabsorptie en gebeurd meestal intramusculair (intraveneus, opletten shock),
bijwerkingen:
- Lokale bruine verkleuring huid
- Allergische symptomen
- Metaalsmaak
- Hemosiderose (afzetten ijzer organen) bij overdosis
ANEMIE DOOR TEKORT VITAMINE B12
VOORKOMEN
Vooral op een oudere leeftijd, meestal boven de 50 jaar
OORZAKEN
1) onvoldoende aanvoer vitamine B12 via voeding (enkel voor in dierlijke producten, een tekort kan bij
veganisme, ondervoeding en ook bij alcoholisme)
2) gestoorde resorptie van vitamine B12 darmen
Tekort intrinsieke factor = eiwit aangemaakt wandcellen maagslijmvlies en nodig opname B12 bij
iluem, tekorten kan door:
- Onvoldoende aanmaak als gevolg auto immuunproces – pernicieuze anemie
- Gastrectomie
Door malabsorptie bij ileum (ziekte van Chrohn)
SYMPTOMEN
Langzaam instellende anemie
Spijsverteringsstoornissen:
- Atrofie tonglijmvlies (glossitis)
- Atrofie van maagslijmvlies (atrofische gastritis) kan ontaarden in maagkanker
Neurologische verschijnselen:
- Verminderde spierkracht
- Gangstoornissen
- Mentale stoornissen (lichte prikkelbaarheid tot dementie)
- Paresthesieën ledematen
BEHANDELING
Parenteraal Vitamine B12 – intramusculair
ANEMIE DOOR TEKORT FOLIUMZUUR
Foliumzuur = onmisbaar behorend tot de groep vitamines B foliumzuur voornamelijk in bloedgroenten en
asperges
OORZAKEN
Onvoldoende aanvoer via voeding (alcoholisme, bejaarden)
Gestoorde opname dunne darm malabsorptie (ZCH) of medicatie (contraceptiva/anti epilepticum)
Gestegen behoeften: zwangerschap
