het rijk van Karel V (genese van een imperium)
samengestelde staat → eigen bewind (met aan W-flank: Frankrijk en Engeland)
Karel V: 19j toen hij heerser werd over rijk
begon in Oostenrijk (eigenlijk in Zwitserland, maar die liegen gewoon alles)
⇒ Hausmacht
2.1. Ontstaan van een grootmacht
a. Oostenrijkse erflanden
vonden oorsprong in Aargau (N-Zwitserland) vanaf 11e E
13-14e E: territoria verworven in ZO-HRR:
- Aartshertogdom Oostenrijk als kerngebied
- Hertogdommen Stiermarken, Karinthië, Carniola, Tirol
⇒ Erblande
Erblande = basis voor verdere Habsburgse macht binnen het HRR
een teken van dominantie: 1438 - 1806 bijna zonder onderbreking een
Habsburgse keizer van HRR
gingen heersen uit stamslot (burcht)
voor-Oostenrijk = eigenlijk Zwitserland
naar W en O → geconsolideerde macht
nadien ook Nederlanden en Franche-Comté
Bourgondische gebieden (Filips de Goede en Karel de Stoute)
b. De Bourgondische erfenis
1477: huwelijk Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië
→ hiermee alle Bourgondische erflanden bij Oostenrijk
voorgeschiedenis Bourgondische erflanden:
- Margaretha van Male en Filips de Stoute gehuwd: graafschap Vlaanderen en hertogdom
Bourgondië verenigd
- gebieden in Lage Landen uitbreiden door Filips de Goede
- Karel de Stoute zet politiek verder (territoriale en staatkundige eenmaking)
verovering Lotharingen als verbindingsstuk tussen landen in bezit
in slag bij Nancy: Lotharingen erbij gekregen → Karel de Stoute dood
politieke crisis
- Hertogdom Geire en prinsbisdom Luik scheuren zich los
- Franse invasie in Bourgondië en in zuiden van Nederlanden
- opstand van Vlaamse steden die autonomie willen terugwinnen
⇒ crisis bespoedigt huwelijksalliantie Maria en Maximiliaan
Vrede van Senlis: verdrag tussen Maximiliaan en Karel VIII van Frankrijk
13
, → territorium werd onderverdeeld onder twee vorsten
Maximiliaan bezweert crisis:
- interne opstand onderdrukt (1492) door militair machtsvertoon, onderhandelingen en politieke
toegevingen
- franse invallers teruggedrongen, al wordt hertogdom Bourgondië bij vrede van Senlis
definitief bij frankrijk gevoegd, Bourgondië (Franche Compte) blijft wel bij nederlanden
Ondertussen Maria v. Bourgondie dood (1482) → Maximiliaan neemt regentschap over Nederlanden
in naam van minderjarige zoon Filips de Schone
1493: Maximiliaan = keizer HRR → Filips meerderjarig verklaart (wettig als landsheer Nederlanden
besturen)
1506: Filips de Schone dood → Maximiliaan geeft regering aan Margaretha van Oostenrijk tot Karel
meerderjarig is
1515: Karel meerderjarig verklaard → zelf landsheer van Nederlanden en Franche Compté
c. Kronen van Castilië en Aragon (belangrijkste gebieden)
Iberisch schiereiland had geen politieke eenheid in LM
verschillende kronen, divers territorium:
- Kroon van Castilië → Castilië, León
- Kroon van Aragon → Aragon, Catalonië, Valencia (met Balearen) + Malta, Sardinië, Sicilië,
Napels
- Portugal: succesvol daarvan losgemaakt, al van einde 13e eeuw in volle expantie met eigen
dynastie (goeie ligging aan de zee)
- Navarra
- Moors Granada: stukje islamitisch spanje, islamitisch emiraat
⇒ financiële machten die onverbonden waren met elkaar, was een lappendeken van staten
Castillie en aragon zijn gebieden met een heel verschillend profiel
• Aragon: gericht naar de zee, economisch, beheerst eilanden in de Middellandse zee,
de steden hebben daar impact op het politieke bestuur: vorsten hadden niet de
handen vrij in de vroegmoderne tijd (later wel meer door vaste inkomsten voor de
staat)
• Castillie: bron van inkomsten: schapenwol (heel uitgestrekte domeinen van de adel)
de adel heeft het dus voor het zeggen hier: castillie groter en rijker
1469: Ferdinand van Aragon X Isabella van Castilië → blijvende dynastieke band tussen Aragon en
Castilië: zal hele koers bepalen van europese continent: zullen Hispania tot stand brengen samen,
zijn de verdedigers van het christendom
1492: Ronden Reconquista af met de verovering van Granada = laatste moslimbolwerk in Spanje
1512: Navarra binnengevallen en ingelijfd
⇒ streven naar een eenheid van het grondgebied
• herovering van Spanje op de Moren levert Ferndinand en Isabella totel van ‘Katholieke
koningen’ (paus Alexander VI gaf die titel)
• Katholicisme was als enige officiële godsdienst belangrijk ideologisch fundament voor
groeiende Spaanse staat → zorgde voor samenhang (cohesie) en gemeenschappelijke
identiteit
14
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannedegeetere. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.