Resume
Samenvatting HOOFDSTUK 10: verlichting: religie, wetenschap en politiek
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
HOOFDSTUK 10: verlichting: religie, wetenschap en politiek
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Beweging van de hemellichamen gaan zelfde bewegingen hebben als de voorwerpenop aardoppervlak
daardoor w de idee dat het bovenmaanse (hemel) en ondermaanse (op aarde)
VERSCHILLEND zijn van elkaar DEFINITIEF WEGGEBLAZEN
9.7. Een onttoverde wereld
wetenschappelijke revolutie brengt in 18e E diepgaande transformatie van wereldbeeld
- wereld niet langer uitdrukking goddelijke harmonie, maar wetmatig en wiskundig geordend
- wiskunde en mechanica sleutels tot begrip wereld ipv traditie en Schrift
onttovering wereld: wat is rol God nog in universum?
→ centrale bekommernis van debat over wetenschap en religie tijdens Verlichting
Toegankelijk maken voor degene die in andere talen actief zijn
Tegen einde 17e eeuw worden er steeds meer vragen gesteld bij het idee van het christendom dat zogezegd alles kan
verklaren in de wereld
HOOFDSTUK 10: VERLICHTING: RELIGIE, WETENSCHAP EN POLITIEK
10.1. Inleiding: redelijke burgers
Verlichting: alles moet kunnen uitgelegd worden aan iedereen
Beeld van appel op zijn hoofd: om hem bekend te maken
Wetensch inzichten worden een motor voor de samenleving
Immanuel Kant (1724 - 1804) : ‘durf te denken’
Verlichting: Europes en N-Amerikaans fenomeen (eind 17e en vooral 18e E)
- zoektoch naar bevrijding met rede als leidsman
- zelfstandig en kritisch denken ipv autoriteit, traditieen openbaring
- normen, waarden en wetten niet langer ‘van bovenaf’ opgedrongen, maar ruimte voor
burgerparticipatie
- ontstaan van publieke sfeer (J¨rgen Habermans): autonome en rationele maatschappelijke
inbreng van burgers
Durf te denken los van autoriteiten, tis nie om dat de prof zegt zo is het dat je niet moet denken
Hoe organiseer je dat?
verlichting legt de nadruk: dit is een gemeenschappelijke inspanning, praten met anderen, argument en tegen
argument
10.2. Wetenschap en religie
Inzicht: newton bracht ons een manier van denken en dat heeft ons de verlichting gegeven
Newtoniaanse fysica enorme impact op wetenschap Verlichting
● basis wetenschappelijke vooruitgang, maar ook bredere sociale, intellectuele, religieuze…
toepassing
● idee dat comlexe fysische realiteit in aantal wetten te vatten is, inspireert filosofen om ook
andere maatschappelijke vraagstukken te herleiden tot aantal principes
→ hergebruik van newtoniaanse wetenschap in debat rond religie: apologie en
religiekritiek
Die principes gaat men toepassen op allerlei tereinen en heeft heel wat
implicaties
natuurlijk naar christelijke wereldsopvatting
74
, a. Apologie van het geloof
(1) natuurlijke theologie in Engeland
- fysico-theologie: wetenschap in dienst van religie
- idee dat gods activiteit in wereld openbaart via natuurwetten
- natuurkunidge lezing van theologische kwesties; schepping, zondvloed, Godsvraag,
mirakels…
- God toont zich niet in eenmalige, ‘tegen-natuurlijke’ gebeurtenissen (bv mirakels) maar in
perfecte continute functioneren van schepping
- Tot dan toe werd god gezien als mirakel man, en verricht wonderen
- Fysico- theologie: Hier doen ze het andere, god is niet iemand die plots tussenbijde komt, god
heeft alles in gang gezet en is de uitvinder van al deze systemen (bv zonvloed perfecte
illustratie van mechanische wetten)
vertegenwoordiging door William Derham (1657 - 1735)
(2) Natuurlijke historie in Frankrijk
- Georges-Louis Leclerc, graaf de Buffon: Fr’se newtoniaan, verzet zich tegen natuurlijke
theologie
- geen goddelijke interventie in natuur: religie en natuurkunde scheiden om religieuze zuiver te
houden
- historicisering van natuur: natuurkunidge geschiedenis van aarde en ontstaan van leven in 7
fasen
→ geeft historische dimensie aan Newtons kosmologie
Buffon: natuurverschijnselen probeert te ordenen en zegt god is eigelijk de uitvinder van de gesch en de
natuurversc hebben een eigen geschiedenis, er is een chronologische evolutie
Bv schelpen, vormen zich, versteningen die uitgehold w door water, proces van miljoenen jaren
stelt een chronologie voor van allerlei evolutie
- theologische geschiedenis van schepping ingeruild voor natuurlijke geschiedenis: wijkt af van
scheppingsverhaal, introduceert historische dimensie…
- niettemin ook binnen raamwerk bijbelse scheppingsverhaal; symbolische lectuur Genesis,
verwerpt idee evolutie (degeneratie) van soorten
- Is alles wel waardevol wat er gecreeerd wordt?
- Een ezel is een ezel, geen ge degenereerd paard
- Idee van een natuurlijke geschiedenis
- Haalt scheppingsverhaal totaal onderuit
- maar zegt ja je mag de bijbel niet letterlijk nemen
- begrijpen in een andere tijdsdimensie
- Alternatief voor christelijk wereldbeeld
b. Religiekritiek
wetenschap ook gerecupereerd voor kritiek op geïnstitutionaliseerde religie (rooms-katholicisme)
1. Deïsme
● rationeel godsbegrip: Dieu Horloger - Voltaire
● universum werkt volgens onveranderlijke natuurwetten
● God als eerste oorzaak, geen immante aanwezigheid
● impliceert kritiek op katholieke vertrouwen op gebeden, mirakels… die interveniërende God
veronderstellen
● rol wetenschap in deïsme: studie natuurwetten om tot mysterie van schepping door te dringen
● bijbel bevat ethische boodschap, geen wetenschappelijek waarheid over het universum
→ waarheid komt via wetenschap, niet via openbaring of autoriteit van schrift
75
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannedegeetere. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79650 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans