politieke kaart van eur komt tot stand met nog een aantal conflict gebieden (bv elsas lotharingen)
ook geen eenheid in de duitse gebieden
in centraal eur ook nog veel rommel met habsbursgers
HOOFDSTUK 14: HET EUROPA VAN DE VIJF MOGENDHEDEN (1713 - 1789)
14.1. De Pentarchie
na successieoorlog ontstaat nieuwe machtsbalans in Europa: Pentarchie
- Frankrijk
- Engeland
- Oostenrijk
- Pruisen
- Rusland
- Oostenrijk, pruisen rusland: opgang van de staten in Centraal- en Oost-Europa na
Vrede Westfalen (1648)
Spanje vooral op overzeese gebieden,
nauwelijks rol in eur politiek
a. Frankrijk: de ‘oude dame’ van Europa
Lodewijk XIV (heel lang geleefd)wordt opgevolgd door zijn achterkleinzoon Lodewijk XV (1715 -
1774)
→ omv minderjarigheid koning wordt Filips II van Orléans (1715 - 1723) aangesteld als regent
- Orléans gedwongen om aantal aspecten terug te schroeven: afbraak absolutisme
- Neergang fr
- financieel in zeer zwaar , oorlogs campagnes zo duur, belastingsdruk hoog geworden
- komen nog zeer strenge winters bij, misoogsten, laatste regeringsjaren van
lodwijk 14 zijn rampzalig
- Parlementen herstellen METEEN hun remonstrantierecht
- Adel die buiten spel gezet was in versailles komt terug, dringt door in de regeringsraden
- adel toegelaten tot regeringsraden
in 1723 Lodewijk XV koning, maar weet geen stempel op beleid te drukken
- Lodewijk 15 houdt zich de facto niet bezig met een groot politiek beleid
- Houdt zich bezig met versailles (18e eeuwse hofcultuur)
- feitelijke macht bij ‘schaduwpremier’ André-Hercule, kardinaal van Fleury
- later bij koninklijke maîtresse Mme de Pompadour
een geagiteerd binnenland
- parlement krijgt steeds meer greep op monarchie > vorst moeite om autoriteit af te dwingen
- vooral na dood Fleury komt bewind Lodewijk XV sterk onder vuur te liggen
107
, - 18e eeuw= periode van interne onrust: jansenistische controverse en Verlichte kritiek op
gevestigde orde
- Verlichte filosofen die kritiek gaan uiten, vervolgd door de politie: kat en muis spel
internationale politiek na Spaanse successieoorlog
- Fr staat vanaf jaren 1720 aan de zijlijn toe te kijken: hoe engeland groot wordt
- Orléans en Fleury voeren pacifistische politiek, gericht op detente met Engeland en fiscaal-
militair beleid
- Fr’se inmenging in Europese politiek begint opnieuw nav Poolse successieoorlog
- aanvankelijk gunstige diplomatiek-militaire strategie, maar tij keert met rampzalige
Zevenjarige oorlog
b. Engeland: een vroegmoderne thalassocratie (politieke entiteit of een heerschappij die haar
macht en invloed uitoefent via de controle over de zeeën en oceanen)
sinds Glorious Revolution berust politieke macht en effectieve regeringswerk bij parlement
- tweepartijensysteem; Whigs (landmagnaten, commerciële middengroepen) en Tories (rurale
adel, royalistisch)
- politiek niet langer geleid door koninklijke raad (privy council) maar door whig-gedomineerd
ministerieel kabinet
- ommekeer in politiek bestel; vroeger legde vorst verantwoording af aan God, nu Prime
Minister aan parlement
Opkomende grootmacht
Soort machtsevenwicht tussen rechtelijke, vorst en parlement: de macht is verschoven in engeland, het maken van de
wetten en het laten stemmen van de wetten (voordien samenspel vorst legt voor aan parlement) VERSHCUIFt
beslissend naar het parlement zelf
daar worden ook de wetten gemaakt door een regering (ministers die in naam van de worst wetten gaan maken)
maar vallen eigelijk terug op een parlemantaire meerderheid (zoals het nu is)
Georgian England:
- kinderloze William III opgevolgd door schoonzus Anna Stuart
- na dood Queen Anne, Britse kroon naar keurvorsten in Hannover
- onder George I en George II ontstaat personele unie Groot-Brittannië - Hannover (paars)
In die zin w de monarchie een eerder relatief gegeven
Monarchie is opzijgezet: w spektakel
NUL politieke macht (nog een beetje onder Queen Anne)
is zich goed bewust van haar mogelijkheden en politieke macht die engeland
gaandeweg in handen heeft
ontwikkelt goede relatie met haar ministers en had eigelijk kunnen
uitgroeien tot een katharina de grote, maar overleed (in het decenia dat ze wel regeerde
probeerde ze monarchie en parlement SAMEN)
108
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannedegeetere. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.