Samenvatting Mens & gezondheid van Isabeau
1
Mens en gezondheid les 1
Reader laten afdrukken, de teksten vervangen de cursus
Inleiding
Wanneer voel je je gezond?: zonlicht, zomer, veel beweging, gezond eten, lang genoeg slapen
Leerdoelen voor het examen:
- we vormen een advies, hoe pakken we een begeleiding aan bij een cliënt psycho-educatie,
preventie => casus + open vragen (70%)
- Theorie (modellen + kennis ) (30%)
Zie dia 14, richtinggevend voor het examen
! Dia 13 => een structuur die steeds terugkomt, we gebruiken het aan de hand van casussen
De hoe en wat vragen •Wat verstaan we onder deze problemen?
•Wat zijn de belangrijkste symptomen?
•Hoe vaak komen ze voor?
•Welke factoren beïnvloeden het ontstaan en het verloop van deze problemen?
•Hoe kunnen we preventief omgaan met deze problemen?
•Hoe kunnen we mensen begeleiden die met deze problemen te maken krijgen?
1. Introductie van de concepten
Bio-pyscho-sociaal-model:
Een kernmodel dat gelinkt is aan het klinisch werkveld: een psychologische/medische
problematiek beïnvloed elkaar in het ontstaan, de verloop en de behandeling/begeleiding
(3 facetten: biologisch, sociaal, psychologisch)
, Samenvatting Mens & gezondheid van Isabeau
2
Casus dia 18 => oefening op het psycho-sociaal-model (moe zijn)
Biologisch: gewicht en leeftijd van de client, vermoeidheid, kenmerken die gelijkaardig zijn: moe
zijn net zoals opa
Sociaal: liever me-time, minder sociaal gericht, goede vrienden, moeite met te beginnen sporten
Psychologisch: stress die er ervaren wordt ivm de studie, werk, … , nood aan rust
Diagnostische cyclus!!!:
1 aanmelding: cliënten melden zich aan, we luisteren eerst grondig naar de cliënt, is de
aanmelding hier op zijn plaats? (Soort proces: ontvankelijkheid controleren)
2 inventariseren klachten: wat is het probleem, waar hebben de cliënten last van? we lijsten de
klachten op en brengen het in kaart, heel veel open vragen stellen! (Soort proces: verhelderen)
3 hulpvragen vaststellen: ’als ik het goed begrijp…’ en wat verwacht de cliënt van mij? (soort
proces: structureren)
4 probleemstelling: hoe komt dit? Wat is er aan de hand? (Soort proces: onderkennen)
5 verklaring zoeken: waarom is dit aan de hand? (Soort proces: verklaren)
6 advies bedenken/de mogelijkheden: Hoe kan dit worden aangepakt? (Soort proces: indiceren)
7 adviesgesprek: een advies geven pas NA de hele exploratiefase!, kunnen de cliënten een keuze
maken? (Soort proces: motiveren en activeren)
8 Advies geven: op basis van dit en dit denken wij dat het goed zou zijn/helpend zou zijn om
(meerdere opties te geven!!) wat denk jij hier van (feedback vragen)
, Samenvatting Mens & gezondheid van Isabeau
3
Klachten => doelen => hulpvragen
Verschillende soorten hulpvragen (dia 24)
Onderkennend: wat is er aan de hand?
Vb:
lijd ik aan een burn-out?
Is mijn verdriet abnormaal?
Is mijn alcoholgebruik recreatief of een verslaving?
Heeft mijn kind een eetstoornis?
Verklarend: Waarom is dit aan de hand?
Vb:
Waarom is mijn zelfvertrouwen zo laag?
Waarom kan ik geen stabiele relatie onderhouden?
Hoe komt het dat ik mijn leven zinloos en betekenisloos ervaar?
Waarom ervaar ik op bepaalde dagen meer pijn dan op andere dagen?
Indicerend: hoe kan dit worden opgelost?
Vb:
Hoe kom ik van mijn slaapprobleem af?
Hoe lossen wij onze relatieproblemen op?
Hoe kan ik omgaan met mijn zieke partner?
Casus hulpvraag:
Welke hulpvraag: verklarend => dia 27 casus: Emma
Belangrijke concepten
1. Psychosociale problemen => psychische problemen: gevoelens en gedachten en sociale
problemen: anderen, instanties, …
=> een combinatie van beiden
Voorbeelden psychosociale problemen: stress, slaapproblemen, verslaving, rouw en relationele
problemen
2. Gezondheidsproblemen: kunnen ontstaan door leefstijl/gedrag, omgevingsfactoren,
aangeboren (genetische aanleg)
Voorbeelden gezondheidsproblemen: roken, drinken, drugsgebruik, overgewicht, obesitas, te
weinig bewegen, ongezonde voeding, virale infecties
, Samenvatting Mens & gezondheid van Isabeau
4
Chronische ziekten de nitie: “een langdurige ziekte die niet spontaan verdwijnt en zelden
volledig genezen”
Voorbeelden: hart- en vaatziekten, kanker, chronische luchtwegaandoeningen, diabetes, gevolgen
van verwondingen, leverziekten, nierziekten, artrose, …
Wat is gezondheid?
Modellen en benaderingen:
1. Biomedisch ziektemodel, Flexner 1910
Gezondheid = als je niet ziek bent, als je lichaam functioneert
(Een heel eenvoudige de nitie)
Oorzaak van de ziekte: externe ziekteverwekkers (bacteriën/mutaties)
De patiënt heeft geen verantwoordelijkheid!!! (gezondheid wordt niet gelinkt aan levensstijl (niet
genoeg slapen, ongezond eten, … )
Reductionistisch => alles word naar 1 zaak herleid
Dit is een basis benadering die voor behandelingen als vaccins wel succesvol is
De nitie world health organisation (te kennen ex)
: Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de
afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.
Kan jij je volgens deze de nitie als gezond beschouwen?: neen, deze de nitie is te streng.
2. Biopsychosociaal ziektemodel, Engel 1977
3 factoren: biologisch, sociale, psychologisch
Gezondheid is een combinatie van 3 factoren: ziekte en symptomen worden verklaard door een
combinatie van lichamelijke, sociale, culturele en psychologische factoren.
Of je je ziek voelt wordt ook bepaald door sociale en culture factoren (eenzaam voelen)
Behandeling wordt toegespitst op het individu in
samenspraak met hulpverlener en patiënt
Gedeelde verantwoordelijkheid => ook die van de patiënt!
De patiënt kan worden aangespoord op bepaald gedrag
fi
fififi fi
