Hoofdstuk 9 Aminozuurmetabolisme
1) Inleiding
Eerste prioriteit cel: voorraad van 20 az moet er zeker zijn want:
- eiwitsynthese vlot laten verlopen (eiwitten staan centraal voor heel veel functies)
- DNA en RNA bijmaken
- Potentiële brandstof, heeft 2 implicaties:
o Koolstofskelet moet omgebouwd worden (glucogene en ketogene az)
o Stikstofafval ontstaat (ammoniak) dat via ureum naar buiten moet
- Bouwstenen van heem
Er zijn ook ander metabole paden waarin afgeleide moleculen opgebouwd worden vanuit bepaalde
aminozuren. Enkele voorbeelden:
- Communicatie via hormonen en NT→ zijn afgeleiden van az of ongewijzigde az.
o Acetylcholine, noradrenaline, dopamine, serotonine, GABA
o Glutamaat, glycine
o Histamine, NO, schildklierhormoon
o Ook veel oligopeptiden en polypeptiden zijn neuropeptiden, hormonen of GF.
- Melanine komt van tyrosine (pigment)
Er is een evenwichtig mengsel nodig, heel belangrijk voor communicatie tussen organen en cellen. Er
zijn 2 soorten aminozuren: essentiële en niet-essentiële.
2) Essentiële en niet-essentiële aminozuren
a. Inleiding
Versleten eiwitten moeten steeds vervangen worden en aminozuurbouwstenen zijn nodig de
voorraad wordt aangelegd via 3 mechanismen:
1. Recycleren van aminozuren: door afbraak van eiwitten die versleten/onnodig zijn in
lysosomale proteasen of via proteasoom → aminozuren komen vrij
2. Opname van vrije aminozuren: opname via aztransporters door plasmamembraan. Deze zijn
specifiek. Sommigen kunnen voor een stofwisselingsziekte zorgen (bv ziekte van Hartnup)
3. Opname van eiwitten: door LDL of transferrine (receptorgemedieerde endocytose). Eens
opgenomen wordt het eiwit afgebroken net als in 1.
Bijzonder: skeletspier van een vastende persoon. Az verlaten de cellen via de transporters.
Bijzonder: Nier-en darmepitheel nemen az uit lumen en geven het af aan bloedbaan.
Bijzonder: eliminatie van overtollige az door lever en detoxificatie van vrijgemaakte stikstof als
ureum → dit gaan we nog verder bespreken.
4. De novo synthese van niet-essentiële az.
, b. De novo synthese van niet-essentiële aminozuren
AZ 1: glutamaat en glutamine
1. GLUD1 glutamaatdehydrogenase: kan in beide richtingen
2. GLUL glutaminesynthetase: gebruikt om glutamine te maken en om ammoniak op te ruimen
in hersenen. Zo kan ook asparagine gemaakt worden uit aspartaat en ATP.
3. Transaminasen/aminotransferasen: overdracht van een alfa-aminogroep naar een alfa-
ketozuur zodat er een nieuw aminozuur en een nieuw-alfa ketozuur ontstaat.
- Pyridoxaalgroep (vitB6) nodig
- In 1 stap kunnen ze alanine en aspartaat vormen uit pyruvaat en oxaloacetaat
- Glutmaat-pyruvaattransaminase GPT = alaninetransaminase ALT
glutmaat-oxaloacetaattransaminase GOT1-2 = aspartaattransaminase AST
- Omgekeerde richting is mogelijk
- Enzymen komen in hoge mate tot expressie in de lever
→ leverschade, deze enzymen worden in bloed gevonden.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur liesvanhulle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
