Hoofdstuk 7 Vetzuur- en cholesterolsynthese
https://www.youtube.com/watch?v=9fxzKp4DxTU vanaf 3:40
1. Inleiding
Twee elementen nodig voor opbouw vetzuren en cholesterol:
1) Geactiveerde bouwstenen (Malonyl-CoA en IPPP isopentenylpyrofosfaat)
2) NADPH als reducerend vermogen, geleverd door pentosefosfaatweg + werking malic enzym
Acetyl-CoA nodig als vertrekpunt. Dit kost ATP. Synthese van vetzuren en cholesterol is:
1) Polymerisatie geactiveerde bouwstenen
2) Reductie van NADPH
Dit gebeurt in cytoplasma, mitochondriën en ER.
Acetyl-CoA → gecarboxyleerd → Malonyl-CoA (door acetylCoA-carboxylase ACC)
Malonyl-CoA → verbruikt door vetzuursynthese (door vetzuursynthase = megasynthase)
Regeling van synthese door malonyl-CoA (= allosterische remmer van vetzuuroxidatie) en door
Acetyl-CoA dat gecondenseerd wordt tot HMG-CoA (dit kan gereduceerd worden tot mevalonaat
door HMG-CoA reductase). Hier kunnen medicijnen op inwerken.
2. Vetzuursynthese
a. Inleiding
Functie vetzuren:
- Lipidendubbellaag (verestering aan glycerol / sfingosine)
Worden voortdurend vervangen/bijgemaakt
- Basis voor prostaglandinen, leukotriënen, plasmalogenen
- Opslag als triglyceriden (energie), vetdruppeltjes in vetcellen
Er is een regelmechanisme door malonyl-CoA = allosterische inhibitor van vetzuuroxidatie.
Aanmaak gebeurt in 2 (algemene) stappen:
1. Gemaakt als palmitaat (C16 verzadigd) door vetzuursynthase
2. Elongatie / desaturatie (cis-dubbele bindingen) in SER
b. Vetzuursynthese vs bèta-oxidatie
Niet het omgekeerde! Er zijn gescheiden enzymsystemen en in gescheiden celcompartimenten.
→ Voordeel: reciproke regeling. Dit is nodig zodat er geen onnodige energie verloren gaat.
Bèta oxidatie Vetzuursynthese
Mitochondriale matrix Cytoplasma en SER
Losse enzymen, losse genen Megasynthase, genen samen
Metabolieten diffunderen in matrix Keten is gekoppeld aan enzym
FADH2, NADH vorming NADPH verbruik
Lange en korte ketens Stopt bij palmitaat, niet langer
c. 3 fasen van vetzuursynthese
Vetzuren kunnen gemaakt worden vanuit glucose via glycolyse en oxidatieve decarboxylering →
acetyl-CoA. ATP wordt geleverd (oxidatieve decarboxylering) en reducerend vermogen is nodig door
hexosemonofosfaatshunt (pentosefosfaatweg) en via pyruvaat-citraat shuttle.
1) Acetyl-CoA moet geactiveerd worden tot malonyl-CoA in een fluxgenererend proces.
Malonyl-CoA is fluxcontrole van vetzuursynthese en vetzuuroxidatie.
2) Geactiveerde bouwsteen wordt omgezet tot palmitaat door repetitieve condensatie van
acetyleenheden op groeiende keten, en reductie van bèta-C-atoom
3) Waaier van vetzuren door elongatie of desaturatie.
, FASE 1: actieve bouwsteen in cytoplasma
1 Export van acetyl-CoA naar cytoplasma
Er moet genoeg geactiveerde bouwsteen in het cytoplasma zijn. Oxidatieve decarboxylatie is in
mitochondriale matrix → transport nodig → citraat-pyruvaat-shuttle.
1) Citraat wordt gevormd (acetyl-CoA + oxaloacetaat)
Citraat diffundeert via citraattransporter naar cytoplasma
ATP-citraatcyclase ACLY splitst terug in acetyl-CoA en oxaloacetaat
2) Reconversie tot oxaloacetaat in mitochondriale matrix via een omweg:
• Reductie van oxaloacetaat tot malaat via malaatdehydrogenase MDH1
• Oxidatieve decarboxylering van malaat tot pyruvaat via malic enzyme ME1
• Pyruvaat naar mitochondriale matrix
• Pyruvaat naar oxaloacetaat via pyruvaatcarboxylase PC
Doel: Acetyl-CoA kom in het cytoplasma en NADH wordt NADPH (2ATP nodig/ Acetyl-CoA)
2 Activering van de bouwsteen
Acetyl-CoA-carboxylase katalyseert de ATP-afhankelijke carboxylatie van acetyl-CoA naar malonyl-
CoA, met biotine als co-enzym. Gecodeerd door ACACA en ACACB. Dit is een fluxgenererende stap →
onderhevig aan allosterische en fosforyleringsafhankelijke metabole fluxcontrole.
- Fosforylering: PKA fosforyleert en inactiveert enzym (bij stijging AMP, gedaalde energy
charge, want vetzuursynthese kost veel energie). Proteïnefosfatase 2A zorgt voor
defosforylering. Geactiveerd door insuline, geremd door adrenaline.
- Allosterisch: activerend citraat doet ACAC-monomeren polymeriseren. Hoog cytoplasmatisch
citraatgehalte is bij gestegen citraat-pyruvaatschuttle systeem.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur liesvanhulle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
