Samenvatting van alle slides, colleges & aansluitende notities van Hanne Eeredekens (samenvatting ).
Deze bevat alle te kennen informatie zoals genoemd door professor Geert Claassens.
NEDERLANDSE LETTERKUNDE II
MIDDELEEUWEN
SAMENVATTING
Inleiding
Middelnederlandse literatuur 1150 – ca 1500
= begonnen met ‘hebban olla vogala’
Problemen met Middelnederlandse
Middelnederlands geen gestandardiseerde taal
literatuur = verzameling van dialecten van het
Nederlands
o.a. Vlaams, Brabants, Limburgs,
Hollands, Oost-Middelnederlands
Oostgrens geen vloeiende
grens gezien
Duits en Nederlands
verwant zijn
zuiderse taalgrens
(Romaanse Frans tov
Germaanse Nederlands)
Niet veel overgebleven geschreven
boeken
(boekdrukkunst toen enkel in Aalst met
Aalsters accent ≠ overal te verstaan)
< heel langzaam proces
< veel fouten dialectologisch
overgenomen
< autografen niet bewaard
< heel duur
< lage alfabetiseringsgraad
Proces van schrijven 1. perkamentmaker adhv dierenhuid
2. gelooid (fijnschuren en op maat snijden)
3. aflijnen en liniëren
4. kopiëren in scriptorium
5. illumineren
Hoe meer kopieën van een werk, hoe
belangrijker
= gesponsord door mecenaten
Tekstvorm = orale doorgave adhv voorlezingen
Profane literatuur Geestelijke literatuur
Rijm Proza
≠ waarheid = ‘de waarheid’
= middelen om tekst te onthouden: ≠ rijm of speciale vorm
rijm, herhalingen, epitheta, formules (rommelt met waarheid)
= ongeletterd publiek
Originaliteit ≠ wenselijk, aangezien waarheid al bekend is (Bijbel)
+ fictie is liegen en dan ga je naar de hel
Chrétien de Troyes: ‘uitvinder’ van de fictie: verhalen zonder
historische waarheid, maar wel morele waarheid – rechtvaardigt
leugens
Conventionalitei Wél ideeën op basis van wat al bekend is
t Herkenbaarheid met verrassingen
Bv. patronen in de Arthurromans (zelfde structuur, andere
personages/boodschap/avontuur)
1
,Geertje Hutsebaut
Vertalingen = ‘uiteenzetten van betekenis dmv een andere taal’
Waarbij de inhoud belangrijker is dan de exacte verwoording
Versredundantie: aanpassen/weglaten van zinnen om rijm te
doen kloppen
Vormvereisten grote invloed
BEHALVE bij gewijde teksten waar de vorm bijdraagt tot de
betekenis: zo min mogelijk aanpassing
Auteur = aanvankelijk clerus < monopolie op onderwijs (in Latijn)
= veel minder dan Invloed op auteurs en literatuur blijft
nu Schrijven in volkstaal als “tweede,
vreemde taal”
MAAR vanaf 13de eeuw opkomst stadsschool
1) Niet meer uitsluitend clericale
loopbaan: ook handel
2) Alfabetisering met wereldlijke
oriëntatie: zakelijk schriftgebruik
3) Wel nog invloed clerus als
leerkrachten
= veel anonimiteit < ideaal van nederigheid/humilitas (werk >
auteur)
= in opdracht van Mecenas = een beschermheer van
mecenaat kunstenaars, verzoekt het schrijven van
bepaalde teksten en biedt de financiële
middelen daarvoor
= kloosters, hof & adel en stedelijke elite
< literaire interesse
< statussymbool
Invloed op objectiviteit van werken
Literatuurconsumptie als belegering
(moraliserend) of entertainment?
Moraal als cover-up voor juicy story?
Sensus - Letterlijke interpretatie
litteralis - Uitleg over wat precies in de tekst staat
Sensus - Allegorische interpretatie
allegoricus - Gebeurtenissen (meestal uit OT) begrepen als
voorafspiegeling (van NT)
Sensus moralis - Morele interpretatie
/ tropologicus - Uitleg van bijbelplaats zoals die
consequenties heeft voor de mens
Sensus - Eschatologische interpretatie
anagogicus - Concentratie op uiterste bestemming van de
mens
Middeleeuwse literatuur symbolisch georiënteerd: tussen de
regeltjes lezen
Conclusies Middeleeuwse samenleving = doordrenkt van het religieuze
- Belegering > amusement
- Functionaliteit staat voorop aka pragmatische werken
- Thema’s God, de liefde en de strijd > innerlijke wereld van de
auteur
Heinric van Veldeke, hagiograaf en hofprofeet
Heinric van Veldeke < Hasselt, Limburg = Maasland: oudste literaire werken
Bv. Limburgse Aiol of Trierer Floyris
< ?? – vóór 1210 1210: verwijzing naar Heinric in Godfried
van Strassburgs Tristan in o.v.t.
< lagere adel = trivium
Oeuvr = altijd in het Limburgs met bewerkingen in het Thürings ≠ duidelijke
e (Z-Duits) taalgrenzen
Beroemd in Duitse taalgebied
Minnelyriek = hoofs spel
= 25 liederen in clusters (interne samenhang)
= cylische samenhang: liederen interreageren
= onzekere datering
= gebroken rijmparen: invloed Limburgs
= invloed Franse lyriek: troubadours, trouvères
en Latijnse vagantenlyriek
Invloedrijk werk: doorgeefluik Franse
hoofse lyriek naar Germaans taalgebied
Eneïde/eneasroman = 1e literaire diefstal: manuscript werd gestolen
op bruiloft, later teruggegeven met verzoek om
tekst af te maken
= ridderroman met klassieke elementen
= deel 1 geschreven voor 1174, voltooid tussen
1183 en 1190
= benadrukt hoofse ideologie en introduceert in
Germaans gebied
= = Anglonormandische roman (1160):
geba redelijk snelle vertaling en circulering van
seer de tekst
d op ≠ letterlijke vertaling, bewerking met
Rom versredundantie
an - Personages weggelaten
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur geertjehutsebaut. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
