Vak: Ortho en myofunctionele stoornissen samenvatting
Leerpad A- myofunctionele stoornissen
Thema 1 myofunctionele stoornissen
Inleiding
Terminologie
- Orofaciale myofunctionele stoornissen
- Oromyofunctionele stoornissen (OMS)
- Afwijkende mondgewoonten (AMG)
- Schadelijke mondgewoonten (SMG)
Afwijkende mondgewoonten
- Wat zijn afwijkende mondgewoonten
o Gewoonten die negatieve invloed hebben op orofaciale ontwikkeling
o Dit is ontwikkeling van bot, schedel, gebit, spierevenwicht)
- Welke zijn de belangrijkste AMG
o Vb: Duimzuigen, mondademhaling, infantiel slikken, flesvoeding
- Waarom belangrijk deze te bestuderen
o Invloed op gebit, spierfunctie, articulatie en gehoor
- Wie is er allemaal betrokken bij behandeling van AMG
o Multidisciplinair werk: logopedist, NKO arts, tandarts, ortho, soms
mka of plastisch chirurg, school
- Afwijkend mondgedrag wordt genormaliseerd
Fysiologie
- In normale omstandigheden zijn er
4 krachten in evenwicht
o Eruptie kracht= constant en
licht
o Tongdruk= niet constant en
sterk
o Kracht van occlusie= niet
constant en erg sterk
o Faciale druk= constant en
licht
- Onevenwicht bij 1 vd 4 zorgt voor problemen
- De lip en tong kunnen de positie vd tanden
verplaasten (zie foto)
- Om incisieven te verplaatsen is 1,7 gram nodig
Gevolgen van amg
- Open beten
- Kaak en verhemeltestructuur afwijkingen
Myofunctionele stoornissen
Definitie
- Orofaciale myofunctionele stoornis is elk oraal en orofaciaal musculair
patroon dat enerzijds interfereert met de normale groei, de ontwikkeling of
de functie vd structuren of dat anderzijds op zichzelf afwijkend is.
,Oorzaken van AMG
- Centrale stoornissen
o Hersenverlamming
o Centrale zenuwaandoeningen
o Traumatisch opgelopen letsel
- Ontwikkelingsstoornissen
o Gering, gebrekkig of vertraagd functioneren vd hersenen
o Verkeerde ontwikkeling vd gewoontevorming door stimulering vd
verkeerde gewoonte
Aard vd speen bij flessenvoeding
Langdurig gebruik van vloeibaar of zacht voedsel:
onderontwikkelde kauwspieren
- Somatische factoren
o Allergiën
o Tonsilitis, adenoïtiis
o Septumdeviatie
o Spierziekten
o Functionele spierzwakte
o Bouw en vorm vd organen
Tong: macro/microglossie, aglossie, vastliggend tongriempje
(=ankyglossie)
Lippen: te korte bovenlip
Kaken: progrenie, prognatie
- Psychische factoren
o Fixatie aan orale fase
o Gebrek aan motivering
o Bedreigde existentie
o Reacties vanuit milieu
- Erfelijkheid
o Bij progenie/ prognatie
o Bij allergiën
o Gotisch verhemelte
o Macroglossie
o Klasse I, II of III
- Orthodontische behandeling
- Andere amg
o Gap filling tendens
o Slaapgewoonte
o Oraal sensorische afwijkingen
Types van myofunctionele stoornissen
Aangeleerde mondgewoontes die vaak schadelijk kunnen zijn voor tandenstelsel
en gehele orofaciale gebied
- Zuiggewoonten
o Lip tong en wangzuigen
o Fopspeenzuigen/drinkfles met speen
o Zuigen op voorwerpen
o Duimzuigen
, o Vingerzuigen
- Bijtgewoonten
o Morsicatio
Buccarum (wangbijten)
Laborium (lipbijten)
Linguarum (tongbijten)
o Bijten op voorwerpen
o Trichodaganomania: haarbijten
o Onchofagie: nagelbijten, velletjes
o Bruxisme: klemmen en knarsen
- Lipgewoonten
o Lippositie
Lipinterpositie in rust
o Lipbijten
o Lipincompetentie
Korte bovenlip en hypotone onderlip
o Liplikken
Uitgedroogde lippen
Bevochtigen met tong
o Lipzuigen
Gevorderd stadium van liplikken
- mondademen
o Open modngedrag of lipincompetentie
o Obstructief mondademen
Genoodzaakt om door mond te ademen door verstopte neus,
septum deviatie, vergroting neusamandelen etc
o Habitueel modnademen
= gewoonte om in rust door de mond ipv door de neus te
ademen terwjil neus voldoende doorgankelijk is
- Tongpersen
o Addentale tongpers
Laag en hoog
Tongdruk is verplaatsende factor
o Interdentale tongpers
Tussen boven en onderfront
Tongdruk is belemmerende factor
o Laterale tongpers
Unilateraal of bilateraal
o Volledige tongpers
o Mandibulaire tongpers
o Bimaxillaire tongpers
- Flesvoeding of borstvoeding
zuiggewoonten- duimzuigen
- Achterhalen wat de factoren zijn van duimzuigen
o 1 jaar: 50%
o 2,5 jaar: 33%
o 12 jaar: 2%
o In afrika en azie bijna geen duimzuigers
,- Ontstaan
o Duimen ontstaat uit instinctieve handeling
o Reflexmatig gedrag moet verdwenen zijn tegen +- 18m tot 2j
o 1e fase, 0-2 jaar: reflexmatig gedrag, geen therapie maar preventief
te werk met bv fopspeen
o 2e fase, 2-7 jaar: gewoontevorming, pretherapeutisch starten
o 3e fase, >7 jaar: ongewenst gedrag, therapie starten met evt
psycholoog
- Wat is duimen
o Duim wordt tussen tanden gedrukt waardoor onder incisieven in
linguale richting gaan en bovenincisieven in labiale richting
- Klinisch beeld bij duimen
o In stand houden verbinding vestibulum/cavum oris
o Continue lage ligging tong
o Ontstaan tongpers met open beet tot gevolg
o Hypotonie lipspieren < open mond < mondademen
- Waarom duimen
o Ontspannend/rustgevend
o Aangenaam gevoel
o Aandacht
o Gevoel van veiligheid/geborgenheid
o Verwerken van gevoelens
o Verveling
o Stress
- Wanneer duimt het kind
o Bij doorbreken melkgebit
o Bij inslapen
o Tijdens slapen
o Bij vermoeidheid
o Bij verveling
o Tv kijken
o Ziekte
o Knuffel/doekje
- Gevolgen van duimen
o Afwijkende faciale ontwikkeling
o Verstoord evenwicht krachten faciale spieren
o Protrusie bovensnijtanden-> retrusie ondersnijtanden
o Open beet
o Gotisch verhemelte
o Ontstaan andere AMG
o Open mond gedrag
o Tongpersen
o Lage tonghouding in rust
o Vervangen door bijtgewoonten
o Foutieve articulatiepatronen
o Gehoorproblemen
o Negatieve gevolgen op duim
o Psychische gevolgen
, Zuiggewoonten- tongzuigen
- Hardnekkige gewoonte
- Indien niet aangepakt: kans op verbeteren vh slikgedrag is zeer klein
Bijtgewoonten- nagelbijten
- = uiting van psychische gespannenheid
- Kan als vervanging zuiggewoonten
- Nauwelijks bij kinderen onder de 3 jaar
o 30% bij kinderen vanaf 6j
o 20% bij 16 jarigen
o 10% bij volwassenen
- Wat is nagelbijten
o Nagel wordt op specifieke plaats tussen tanden geplaatst
o Tong zoekt onmiddellijk contact
o Ok schuift vooruit
- Gevolgen
o Beschadigen gebit
o Beinvloeden tandstand
o Ontsteking weefsels/nagels
o Infecties
o Kaakgewrichtsklachten
o Tongpersgewonte
- Hoe aanpakken
o Nagels kort knippen of kunstnagels
o Afleiden
o Slechtsmakende producten
o Pleisters/handschoenen
o Oorzaak aanpakken
Bijtgewoonten- vreemde voorwerpen
- Open beten tgv blaasinstrumenten
- Laterale open beten bij pijproken, penzuigen etc
Bijtgewoonten- bruxisme
- Wat is het
o Knarsen: overdag of nachtelijk
o Klemmen
- Gevolgen
o Gebitsslijtage
o Kaakspierhypertrofie
o Temporomandibulaire dysfuncties
o snurken
mondademen
- oorzaken
o opgezette neuspoliepen/ keelamandelen
o op de rug slapen zonder kussen
o tijdelijke vernauwing nasofarynx/neus
o slappe liptonus
o te korte bovenlip
