Aardrijkskunde juni 2024
Thema 2: geologie
1 bouw van de aarde
1.1 Ontstaan van de aarde
4.6 miljard jaar ⟶ ontstaan aarde uit reusachtige accretieschijf van gas en
stof ⟶ die draaide om jonge zon & bestond uit overblijfselen van eerdere
sterrenexplosies.
Protoplaneten ⟶ door zwaartekracht beginnen in accretieschijf kleine deeltjes
samen te klonteren.
Aarde = protoplaneet ⟶ groeide door het aantrekken van
materie uit zijn omgeving.
Vele botsingen, sterkte radioactief verval, kernsplijting in
zwaardere elementen & aangroeien van de aarde = veel
energie bevat, kern = vloeibaar ⟶ Binnenin ⟶ zwaarste
elementen = ijzer & nikkel ⟶ centrum ⟶ vormden kern.
Korst = dunste, buitenste schil van aarde, bestaat uit
gesteente/mineralen. = gestolde buitenste lagen van de aarde.
Mantel = boven op korst, samengesteld uit vloeibare gesteenten uit binnenste
planeet.
Aarde koelde af ⟶ waterdamp condenseerde & regende ⟶ oceanen die lagere
delen van korst vulden.
Atmosfeer = gassen die werden vrijgegeven tijdens vulkanische activiteit &
uitgassen van het interieur.
Theia = botste tegen aarde ⟶stuk uit aarde = maan, aarde terug gesmolten en
bol geworden.
1.2 Onderzoeksmethode van de aarde
Boringen
Diepste mijnen = 4/5km (norm = 800m) ⟺ Olieboringen = 8km Aardstraal =
6371km ⟺ diepste gat geboren = 12,226 km diep
Boren ⟶olie, gas & steenkool
Technische problemen bij boren = hoger wordende druk, temperatuur in
binnenste aarde, harde steenlagen.
,Aardrijkskunde juni 2024
Kola ⟶ Sovjet-Unie, wouden tot binnenste
aarde boren.
Vulkanisme:
⟶ Magmatisch materiaal aan opp als lava.
= mantelmateriaal. ⟶ Geologen achterhalen hoe
binnenste aarde eruit ziet.
Seismologie:
= wetenschap, bestuderen van het binnenste van de aarde
via aardbevingen. Met seismografen (apparaat) & het seismogram (aflezen
van aardschokken)
Hypocentrum/focus = plaats waar aardbevingen
ontstaan
Epicentrum = plaats op korst waaronder aardbevingen
ontstaan
oppervlaktegolven = seismische golven = schade van aardbeving
veroorzaken.
P-golven = niet waargenomen in schaduwzone van epicentrum van een
aardbeving (103°-143°) door brekingen,
Sneller als s-golven.
S-golven ⟶niet door vloeibaar materiaal.
Seismische golven ≠ in rechte lijn maar
afgebogen door toenemende dichtheid.
Discontinuïteiten ⟶veranderingen in
binnenste aarde door scherpe overgangen
zoals versnellingen op hoekveranderingen in
traject golven.
Seismograaf ⟶ zware massa die opgehangen is aan een
veer, door de vertraging die de veer op de massa uitoefent,
,Aardrijkskunde juni 2024
zal de massa trager bewegen bij aardbevingen. Een pen op de zware massa
maakt dan het seismogram op papier, het beweegt mee met de aardbeving.
De magnitude = de sterkte uitgedrukt in eenheden op de schaal van Richter,
berekent adhv de grootte van de uitslagen op een seismogram.
Seismoloog ⟶ correcties toe op seismogram nadat hij de invloed van de
afstand tussen het epicentrum & seismisch station heeft verrekend.
⟶Door toenamen afgelegde afstand verliezen de trillingen door geometrische
spreiding & absorptie een deel van hun kracht
Schaal van Richter ⟶ indelen van aardbevingen volgens hoeveelheid
vrijgekomen energie. = logaritmische schaal ⟶ = 10X krachtiger bij elke graad.
Aardbevingen zwaarder dan 7 ⟶ seismische momentmagnitudeschaal =
rekening gehouden met hoeveelheid vrijgekomen energie, verschuiving
tektonische plaat & de grote van het verschoven deel.
Schaal van Mercalli ⟶ indeling in beschrijvende vorm van de gevolgen die
aan het aardopp. zijn opgetreden. ⟶ Effecten op mensen, voorwerpen,
gebouwen & landschap. ⟶ Verdeeld in 12 delen (Romeinse cijfers, I: niet
gevoeld ⟺ XII: buitengewoon catastrofaal. ⟶ Hoe dichter bij epicentrum hoe
intensiever.
De
aardkorst:
Indeling gebaseerd op: verschillen in druk, temp., dichtheid & fysische en
chemisch samenstelling
, Aardrijkskunde juni 2024
Aardkorst (2): want de moho(rovic)-discontinuïteit (plotse overgang in
snelheid tussen 2 korsten)
- Oceanische korst
- Continentale korst
Je ziet
Oceanische korst ligt dieper
Boven oceanische korst = oceaan
Boven continentale korst = zeeën
Continentale helling (overgang continentale & oceanische korst)
Troggen ⟶ oceanische botsen tegen oceanische of continentale korsten
Ritsen ⟶ openscheuring continentale korst
Slenken ⟶ openscheuring continentale korst
De mantel:
Onder de aardkorst (35-2900km diep)
3 lagen met verschillende aggregatietoestand
Buitenste laag = vast, tot 100km diep, samen met korst = lithosfeer
2de laag = plastische asthenosfeer, P & S-golven vertragen & buigen af
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femkevern. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.