Notes de cours
deel filosofie van vak "filosofie en rechtsfilosofie" 2e bachelor rechten
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
onderdeel filosofie colleges lesnotities
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
16 – 02 – 2023Les 1 Filosofie – Inleiding tot de Westerse filosofie
Overzicht van cursus
- 2 onderdelen
o Rsfilosofie
o Filosofie
Kennis + vaardigheid worden getoetst
o Maar wel 1 examen
o 4 vragen in totaal /2 per
- Historische benadering filosofie
o Vnl. historische ontwikkeling/logica kunnen volgen
- In principe = cursus voldoende
- Geschiedenis van de filosofie Hans Joachim Störig = overzicht van filosofie zonder te
simplificeren
- 11 lessen = 11 hoofdstukken
o Ideaal = H lezen voor les
o Kaders in cursus NIET te kennen (eerder ter inspiratie)
- Extra les : voorbereiding examen op maandag 17/04
o Soort contactmoment
- Examen
o Vraag 1: 5/20
3 concepten uit les 1/11, max. 100 woorden per concept
o Vraag 2: 5/20
3 verschillen uit les 1/11, max. 100 woorden per verschil
o Vraag 3: 5/20
Onderwerpen besproken in les 2-8, essay-vraag max. 500 woorden
o Vraag 4: 5/20
Kritische reflectie m.b.t. onderwerpen les 9-11, essay-vraag max. 700
woorden
o Alle mogelijke vragen staan opgelijst aan het begin van elke hoofdstuk in syllabus
Vragen 1-3: voorbeelden in syllabus zoals nu al op BB, rest volgt na paasreces
Vraag 4: vragen in syllabus op BB na paasreces, inzichtsvragen dus geen vast
antwoord-formaat!
o Jullie worden aangemoedigd om onderling antwoorden uit te wisselen
Maar iedereen zingt zoals ze gebekt zijn, pure reproductie wordt dus niet
aangemoedigd (& is valkuil!)
o Maandag 17/4: extra sessie voorbereiding examen
Ik geef aantal vragen door voor paasreces zodat jullie (al dan niet samen)
kunnen voorbereiden
We zullen voorbeeldantwoorden overlopen zoals door jullie voorgesteld
Ik zal enkele voorbeeldantwoorden geven plus verbetersleutel
Jullie mogen me vragen stellen over de vragen
o Voor diegenen die niet aanwezig zijn: samenvatting interactie 17/4 in FAQ (p.9
syllabus)
o Voor vraag 4 kunnen jullie op BB Forum terecht vanaf les 9 op 4/5 (examen gepland
20/6 en 27/6)
1
,16 – 02 – 2023
Inleiding van de cursus
Cursus opgebouwd uit 3 delen
- Pre-moderne filosofie
o Homerus als startpunt (eig tem ME)
o Alles tem begin van Verlichting (Thomas van Aquino)
o Vorm van gemeenschappelijke spiritualiteit
Als sacraal aanvaard, met allerlei taboes rond
o Geloof als soort betovering
Via wat je connectie kon houden met wereld en god
Zeer sterk binnen Griekse cultuur (met Athene of Sparta verbonden)
o -> identificatie met bepaalde cultuur
- Moderne filosofie
o Kant als filosofisch zwaartepunt (naar moderne filosofie)
o Descartes,…
o Einde (historisch) = WOII
o Wereld als mechanisme
Newtoniaans beeld: alles is vastgelegd en werkt (redelijk simpel)
o Absolute individualiteit
o Geloof hoort in privésfeer
o Voor en na moderniteit
Dus niet zomaar een lineair verhaal
- Post-modern
o Donna Harraway (feministische filosofe)
Heel kritisch en bepalend voor filosofische discours
o Relationaliteit
Planeet als dusdanig = ook maar een organisme we kunnen niet zomaar
doen wat we willen
o Universele verbondenheid
Mensen kunnen nooit volledig autonoom zijn
o Wereld als voortdurend creatief
Niet alles is als zodanig gedetermineerd, we onderzoek wat we moeten
onderzoeken en hierdoor krijgen we antwoorden/waarheden die we zochten
(maar niet per se antwoorden op vragen die we ons niet stellen)
Wetenschappelijke + filosofische vragen die we ons stellen = eigenlijk
werkmiddelen om te evolueren naar nieuwe wereld en oplossing
Feit dat in wetenschap ook meer en meer ontdekt en geapprecieerd
wordt
Leerdoelen
- 3 klassieke periodes in de Westerse filosofie onderscheiden
- Westerse filosofie beschrijven in haar historische gesitueerdheid en universele aanspraak
- Kantelpunten in de Westerse filosofie aangeven met betrekking tot cosmologie, theologie en
antropologie
Westerse fi losofi e
Methode van de fi losofi egeschiedenis
2
,16 – 02 – 2023
Historische indeling: pre-modern, modern, post-modern
Rode draad: cosmologie, antropologie en theologie
Universeel én gesitueerd
Westerse filosofie
- Westerse filosofie = dus niet alle filosofie!
o Niet omwille van beter, groter, mooier, ....
o Sommige andere opvattingen komen wel terug (vooral na WOII) als
inspiratiebronnen voor westerse filosofie
- Wat NIET
o Ubuntu, Desmond Tutu
Verschillend van het idee van moderne filosofie WANT start vanuit
gemeenschapsgevoel (VS westen vanuit individu)
Afrikaans
Meer rationeel
o Oosterse filosofie
Nooit volledig buiten de wereld
Gemeenschapsvisie met individuele visie steeds verbonden
o Latijns-Amerikaanse filosofie
Steeds verbonden met natuur visie
Bv. Buen vivir
- MAAR omwille van:
o Onze plaatselijke Grieks-Joods-Christelijke traditie
o Haar bepalendheid voor het wereldwijde ‘moderne’ denken
Wetenschap, mensenrechten, kapitalisme, communisme, ...
Ook al niet alle landen aanvaarden toch ‘universele’ mensenRen
K en C komen ook wereldwijd voor
o Ook Marx zit binnen moderne denken (gewoon andere
manier) maar nog steeds modern!
Voor de moderniteit
Wereldwijd overheersend denken
o Haar typisch universele waarheidsaanspraken
Bestaan ook filosofieën die dit niet hebben (bv. Buen vivir: jij in relatie tot
jouw specifieke omgeving)
o Haar specifieke historische gesitueerdheid (Grieks-Joods-Christelijk)
heel erg in die GJC traditie thuishoren en heel erg bepalend
o Haar voortdurend zichzelf bevragen
bv. over haar eigen gesitueerdheid
misschien niet specifiek voor WF maar wel boeiend
naar vorige filosofieën teruggrijpen en terug meenemen MAAR ook
buiten eigen cultuur stappen: anderen denken er op een andere
manier over na
- In lessen 9-11 zullen we zien hoe de Westerse filosofie zichzelf in vraag stelt
o Filosofen die kritisch zijn voor de moderne consensus
Methode van de filosofiegeschiedenis
- Zie Scruton, hoofdstuk 1 (redelijk conservatief filosoof)
3
, 16 – 02 – 2023
o Welke actieve vragen? en waarom zijn die actief in filosofie
o Handboek Prof. Lemmens Moderne Wijsbegeerte in Ba1 Filosofie
- Filosofiegeschiedenis vs. ideeëngeschiedenis: (gemaakt door Scruton)
o Ideeëngeschiedenis: historisch ontstaan van ideeën en hun impact op geschiedenis
Bv. industrialisatie en Marx, fascisme en WOII, ...
Bekijken we niet
o Filosofiegeschiedenis: filosofische ideeën die hier en nu nog altijd relevant zijn en
hun interrelaties
Bv. Willem van Ockham en de ontwikkeling van de “moderne” experimentele
wetenschappen of Friedrich Nietzsche ’s kritiek op de eenzijdige focus in de
Westerse filosofie op rationaliteit
Ockhams idee: wetenschappelijke theorie moest zo weinig mogelijk
bevatten
o Bv. een theorie kon worden verklaard met god en zonder
dan moet god worden weggelaten
o Hoe minder concepten hoe beter (in wetenschappelijke zin)
Heel erg belangrijk in ontwikkeling van de moderne
wetenschap
Nietzsche: 1 vd eersten van post-moderne filosofie
o WANT sterke aanval op ideeën van moderne filosofie
o Bv. God dood verklaart
o Idee van rationaliteit = keuze (maar wil niet per se zeggen
goede keuze, toch niet per se voor iedereen)
o Moderne ideeën waren vooral heel sterk keuzes
We bekijken wel adhv geschiedenis de filosofie
Ongeacht hun historiek/ontstaan, enkel focussen op de filosofie ->
mogelijkheid om terug te grijpen naar oudere filosofieën
Wat is filosofie? (niet)
- Niet rond vraag “wat is filosofie?”
o Zou leiden tot definities van filosofische disciplines
Zoals metafysica, ethiek, esthetiek (ontologie, epistemologie, meta-ethiek,...)
Komen wel voor in cursus maar niet zo belangrijk
o Gelijkaardige beschrijvingen en verschillend gebruik en
debatten van filosofen wat termen nu inhouden, niet
motiverend omdat weinig consensus over de termen
Geen algemeen aanvaarde definities, veel terminologische discussies
Ofwel heel abstract ofwel heel gesimplificeerd
Abstract = saai
Gesimplificeerd = meestal fout
o RISICO = door de bomen het bos niet meer zien
o DAAROM Filosofiegeschiedenis: hoe is het bos gegroeid?
- Wat is filosofie niet!
o Wetenschap: voorspellingen-waarnemingen
Zoals we het nu kennen: theorie opstellen die voorspellingen doet die
overeenkomen met waarnemingen
Juist-fout systeem
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur katoluyckx21. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans