WAT? OORZAAK KLINISCH BEELD LOCATIE BEHANDELING
ERYTHEMATEUZE DERMATOSEN (wegdrukbare roodheid)
Exantheem is een huiduitslag die zich op het oppervlak van de huid bevindt, terwijl enantheem een uitslag is die zich aan de binnenkant van de mond, keel of andere slijmvliezen bevindt.
Gelokaliseerde erythemen
Erythema palmare ▪ Leveraandoeningen Enkel handpalmen Onderliggende oorzaak
▪ Cardiovasculaire aandoeningen onderzoeken
▪ Zwangerschap
▪ Lupus
▪ Reumatoide arthritis
Erythema faciei VLUCHTIG: In het gelaat Bijkomende bloedonderzoeken
Blozen, voeding, farmaca Lasertherapie
Feochromocytoom1 of
carcinoïedsyndroom2
NIET VLUCHTIG:
Diabets
Mitraalklepstenose
Erythema perstans Coupures, geneesmiddeleneruptie, rosacea, Niet geheel wegdrukbaar (lichte Overal op lichaam
(blijft weken tot lupus erythmetodes, sarcoïdose, lepra, vasculitis)
maanden bestaan) lymphoma cutis, granuloma faciale,
dermatomyositis, cutaan lymfoom
Periones & periosis = paarsrode verkleuringen thv. de acra, die Vrij scherp begrensde Handen, voeten, neus … • Warm houden acra
= winterhanden/ verergeren onder invloed van koude erythematolivide maculae, soms (uitstekende
oedemateuze plaques lichaamsdelen)
wintervoeten
Ontstaan door spasmen in de arteriolen en Vaak jeuk • Bloedtoevoer
kleine venetakken en pijn bevorderen bv. door
Zelden capsicumcreme
blaren of • Systemisch nifedipine
ulceraties of pentoxyfyllin
1
Zeldzame gezwellen uitgaande van paraganglia, ontstaan in bijnier , overmatige hoeveelheden van hormonen (adrenaline), invloed op bloedvaten
2
Groep symptomen die samen kunnen optreden wanneer NET (=neuro-endocriene tumoren) hormonen vrijgeven, zoals serotonine, histamine en bradykinine.
1
,Couperose ▪ Genetische voorbeschikking Wangen, neus, kin en CO2 laser
= uitzetting haarvaatjes ▪ Hyperreactiviteit bloedvaten gelaat voorhoofd
in huid ▪ Gestoorde reactie op BEHANDELING ROSACEA
temperatuurswisseling Acne rosacea: Metronidazole crème
= teleangiëctasieën
▪ (Onterecht) gebruik van ▪ Symmetrisch Benzoylperoxide gel
cortisonezalfjes ▪ Geen comedonen Ivermectine crème
▪ Vaak ook Azaleïnezuur
COMPLICATIES VAN COUPEROSE oogafwijkingen Perorale tetracyclines
(conjunctivitis, (indien onvoldoende effect)
• Flushes, blijvende roodheid keratitis …)
• Branderigheid, overgevoelige huid, ▪ 3e en 4e decade
“onverdraagzame” huid ▪ Vrouwen > mannen
• Gevoelige ogen
• Gespannen, gezwollen huid
• Ontstekingen:”acne rosacea”
• Verdikking van de huid
= rhinophyma (ernstige vorm)
“appelsienehuid”
Fixed drug eruption Treeds op 1 tot 2 dagen na inname Gelokaliseerd erytheem: Handen, gelaat & genitalia • Weglaten van het
medicament • Roodpaars verdacht
• Scherp omlijnd Vaak centraal donkerdere geneesmiddel →
Meest voorkomende medicatie die dit geven: • Soms bulleus kleur met errond lichter eventueel testen met
▪ Pyrazolon (NSAIDs) • Treedt steeds op dezelfde plaktest
▪ Phenolphtaleïne plaats op • Corticoïdencrème
▪ Barbituraten klasse 2-3, 2 keer per
▪ Tetracycline (antibiotica) dag
2
,Fenomeen van = een onderdeel van een ziektebeeld: • Warm houden acra bv.
raynaud Auto-immuunziekten (bv. 5 min in water 35°
systeemsclerodermie of systeemlupus), • Niet roken
neurovasculaire ziekten, obstructie arteriën, • Vaatverwijdende
verhoogde viscositeit bloed, medicatie, middelen bv.
beroep, roken nifedipine
• Cave medicatie als
→Men spreekt van de ziekte van Raynaud uitlokker (ergotamine
wanneer de oorzaak niet duidelijk is (= – migraine)
idiopathisch) • Doorverwijzen
Ontstaan door vasoconstrictie van acrale
arteriolen (door koude of emotie, dan
cyanose, dan warm
Annulaire/gegyreerde erythemen
Erythema chronicum Infectie door: Centrifugaal uitbreidende Doxycycline 100 mg x 2/dag 14
migrans • Borrelia burgdorferi erythemateuze macula met vaak Laattijdige dagen bij volwassenen
• Borrelia garinii centraal punctum thv. armen, benen, huidcomplicatie: →
• Borrelia afzelii via tekenbeet (Ixodes zitvlak acrodermatitis chronica Amoxycilline bij kinderen
ricinus) atrophicans: (verkleuren en
verdunnen huid)
→ Eerste stadium van Lyme’s disease: → via rood-oedemateuze
lymfeklieren, arthritis, aantasting fase evoluerend naar
zenuwstelsel, hart, ogen, nieren, leve atrofie+++
DIAGNOSTIEK: Jarisch-Herxheimer
Labo: reactie bij behandeling
ELISA van ziekte van Lyme met
Western Blot voor antistoffen tegen antibiotica:
Borrelia burgdorferi →inflammatoire reactie:
→ vaak vals negatief, en laat opkomend Koorts
Hoofdpijn
Malaise
Spierpijn
3
,DE LIVEDO GROEP Cutis marmorata = eerder onschuldig, Livedo racemosa Specialistisch
fysiologische reactie op de koude onderscheidt zich van
Livedo reticularis→ opletten voor: livedo reticularis doordat
• Arteriolaire bloedtoevoer het uitgebreider is, niet
• Vasculitis beperkt tot de benen (ook
• Hypervisceus bloed romp, billen), een ander
• Anticardiolipine antilichamen patroon heeft (geen
intacte cirkels maar
onregelmatige gebroken
segmenten. Het is
geassocieerd met
onderliggende
vasculopathieën
Veralgemeende erythemen / kinderziektes
Medicamenteuze oorzaak → begint doorgaans 7-14 dagen na inname van de medicatie (bij eerste blootstelling)
CAVE: bij ampicilline bij mononucleosa infectiosa ziet men vrijwel steeds een morbilliform erytheem
Scarlatiniform Streptococcus pyogenes infectie = groep A Hier de is de textuur van het erytheem Incubatie: 5-7 dagen
erytheem = roodvonk beta-haemolytische streptococci = GpA belangrijker dan de kleur: Duur exantheem: 3-5 dagen
2e ziekte BHS ▪ Zandpapier
▪ Aarbeitong • Koorts, keelpijn, tonsillitis, evt. braken
▪ Geel-rood • Gegeneraliseerd, vooral in flexuren
• Perinaso-orale gebied niet
• Eerst miliair, schuurpapier → conflueren
4
, Mazelen= morbilli Mazelenvirus • Witte stippen met rode hof Incubatie: 10-14 dagen
1ste ziekte • Rood-livide Duur exantheem: 3-5 dagen
• Lenticulair-nummulair, maculeus,
discreet, vooral romp en gelaat • Koorts, verkoudheid, stomatitis...
• 1st het gelaat → centrifugale uitbreiding
Morbilliform of Infecties, toxisch meer kleinvlekkig, aanvankelijk discreet en later • Schudmengsel op basis van zinkoxyde→bv.
rubeoliform confluerend Cytelium lotio
• Licht corticoïd lokaal
erytheem
• Antihistaminicum tegen de jeuk
Erythrodermie = een geheel of bijna geheel rode huid THERAPIE
met soms schilfering (pityriasiform of Klinisch = eiwitrijk dieet, voldoende
lamellair) CAVE: Vochttoevoer, gebalanceerde
• Vochtverlies → eiwitverlies omgevingstemperatuur,
• Warmteverlies→rillingen en Lokaal een vochtinbrengend preparaat
gloeiende huid (indifferent)
→ het is altijd een secundair proces Onderliggende oorzaak behandelen
OORZAKEN
▪ Cutaan lymfoom
▪ Eczeem
▪ Psoriasis
▪ Lichen ruber
▪ Pemphigus foliaceus
▪ Toxisch-allergische eruptie (Lyell
syndroom)
5
