In dit document vindt je een samenvatting van hoofdstuk 3 en 4 in het 4de jaar secundair onderwijs uit het boek genie biologie 4de jaar). Hier zijn thema's zoals: invloeden van interacties op soortgenoten en geen soortgenoten, communicatie en gedrag die de overlevingskans beïnvloeden, wat is een e...
H3.1
Welke invloeden hebben interacties tussen soortgenoten op hun overlevingskans?
● Hoe beïnvloeden organismen van eenzelfde soort elkaar positief?
→ Paarvorming: interactie die nodig is om zich geslachtelijk voort te planten. Een
gezamenlijke zorg voor de nakomelingen doet de overlevingskans stijgen en heeft als
gevolg dat soorten blijven bestaan.
→ Groepsvorming: voordelig omdat de leden van de groep gemakkelijker voedsel kunnen
bemachtigen of zichzelf beter kunnen beschermen.
→ Samenwerking: samen werken zowel bij dieren als bij planten om de kans op overleving
en voortplanting te verhogen. Dit doen de soortgenoten om concurrenten te verdrijven en
elkaar te steunen.
● Hoe beïnvloeden organismen van eenzelfde soort elkaar negatief?
Hulpbron → alles wat organismen nodig hebben om te overleven en zich voort te planten.
(natuur meestal gelimiteerd) bv. voedselaanbod, aantal slaap en schuilplaatsen of partners
in een gebied.
Hoe meer individuen kunnen overleven en voortplanten, hoe groter de draagkracht van dat
gebied. Overschrijdt → overbevolking → concurrentie (naar andere gebieden of sterven)
Concurrentie → overlevingskansen en kans op voortplanting afnemen.
Aantal organismen in gebied niet constant, dynamisch evenwicht
Aantal individuen van soort stijgt → afstand
verkleint en verhoogt het aantal contacten tussen
individuen. Ziekteverwekkers makkelijker van
ene naar andere individu overgebracht worden,
overlevingskansen dalen. Overbevolking →
ziekte-uitbraken en epidemieën.
H3.2
Welke invloeden hebben interacties tussen organismen van verschillende soorten op hun
overlevingskans?
● Hoe beïnvloeden organismen van een verschillende soort elkaar positief?
→ Mutualisme: interactie tussen verschillende soorten die voor beide partijen voordelig is.
Hierdoor verhoogt de overlevingskans van beide partijen.
, Bv.
- Mieren en bladluizen, bladluizen produceren honingdauw wanneer mieren ze
aanraken met hun antennen, mieren beschermen bladluizen tegen rovers.
- Planten en insecten: nectar (voeding) voor insecten met suikerrijke nectar en planten
worden bestuifd door die insecten (voortplanting)
→ Commensalisme: interactie die voor een van de soorten voordelig is, zonder dat de
andere soort een voordeel of nadeel ondervindt.
Bv.
- Koereigers en kwikstaarten voeden zich met insecten die opspringen uit de vegetatie
als de runderen of paarden grazen.
- Planten zoals klis maken gebruik van zoogdieren om hun zaden te verspreiden. De
zaden of vruchten zijn van weerhakken voorzien en blijven zo kleven aan de vacht.
● Hoe beïnvloeden organismen van een verschillende soort elkaar negatief?
→ Predatie: een soort doodt een andere soort om te eten. Hierbij heeft de aanwezigheid van
een predator (jager) een invloed op de overlevingskans van de prooi, maar de aanwezigheid
van het aantal prooien beïnvloedt de overlevingskans van de predator. Dat kan leiden tot
een afwisseling van hoge en lage aantallen van zowel de prooi als de predator.
Bv.
- Hermelijnen en lemmingen
- Torenvalken en muizen
dierlijk organisme consumeert een plant → herbivorie
→ Parasitisme: langdurige samenlevingsvorm waarbij een organisme leeft ten nadele van
een gastheer. In meeste gevallen sterft de gastheer niet als gevolg. Voordeel voor parasiet
en nadeel voor gastheer.
Bv.
- Vlooien en honden
- Larven Sluipwesp en rups
- Lintworm en mens
Speciale soorten parasitisme:
- Halfparasitisme
→ Amensalisme: ene partner ondervindt van de interactie geen voordeel of nadeel, maar de
andere partner ondervindt wel een nadeel. Als daarbij stoffen worden afgescheiden die de
groei of overleving verhinderen, spreekt men van antibiose.
Bv.
- Onder walnotenbomen groeien heel wat planten slecht, omdat de boom een stof
afscheidt die de groei van andere planten afremt.
→ Interspecifieke competitie of concurrentie: als 2 of meer soorten die in een gebied
eenzelfde hulpbron nodig hebben in competitie gaan. Dat is voor beide negatief. Competitie
kan leiden tot zowel het samenleven als het verdwijnen van een soort.
Bv. Verschillende soorten koraal leven naast elkaar maar hebben competitie voor licht,ruimte
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Geensindira. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,96. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
