Uitleg van de Apparatus-theorie van het vak 'Geschiedenis van het Medialandschap' van het eerste jaar van de bachelor Media & Cultuur aan de Universiteit Utrecht.
Het cinematografisch dispositief ofwel the apparatus is volgens de mediawetenschapper Jean-Louis
Baudry (jaren zeventig) op te delen in 3 onderdelen:
1. De film zelf en de filmapparatuur.
2. De omstandigheden waarin de film wordt waargenomen. Deze theorie komt oorspronkelijk uit
de jaren zeventig; met dit tweede punt wordt dan ook voornamelijk de bioscoop bedoeld.
3. De psychische mechanismen die werkzaam zijn in het hoofd van de toeschouwer.
Deze drie punten samen vormen het werkelijkheids-effect van de filmische illusie. Een voorbeeld
van de filmische illusie is de driedimensionaliteit van de op het (platte) filmdoek afgebeelde wereld.
Het was lange tijd kenmerkend voor de apparatus-theorie dat:
De klassieke cinema – oftewel de lange, verhalende films uit het midden van de twintigste eeuw
die vertoond werden in bioscopen – als richtpunt werd genomen.
De toeschouwer wordt benaderd als een theoretische constructie of model: de zogeheten
spectator. Men zag ze dus niet als ‘echte mensen’. Daarnaast gaan men ok uit van een standaard
functioneren van de samenleving. Deze was gebaseerd op het Marxisme en dan met name de
interpretatie van Althusser. Hij meende dat de bestaande machtsverhoudingen (volgens Marx: het
kapitalisme staat boven de armere arbeiders) zich in elke culturele vorm worden gereproduceerd
en dat deze nooit veranderen. Daarmee is het idee van de spectator dus niet gehistoriseerd.
Spectator werd analytisch beschreven als een afgeleide van de drie elementen van het
cinematografisch dispositief. De wetenschappers beschreven films, filmtechniek, de
omstandigheden van vertoning en psychische mechanismen, om dan van daaruit af te leiden hoe
‘de spectator’ bepaalde films had beleefd en geïnterpreteerd. Ze zochten niet naar empirische
gegevens over filmbeleving en filminterpretatie door “echte” toeschouwers van vlees en bloed.
De apparatus-theorie anno nu:
Zowel het dispositief als de spectator zijn nu wel gehistoriseerd. Het veranderen van tijd en context
wordt nu wel meegewogen. Dit heeft een aantal gevolgen gehad voor de gebruikte begrippen en
voor de manier waarop het verhaal over de introductie van film verteld wordt:
Er wordt nu gesproken van dispositieven in plaats van één dispositief. Men is nu van mening dat
op elk moment en op elke plaats een ander dispositief kan bestaan.
Er wordt nu gesproken van ‘vormen van spectatorship’ in plaats van ‘dé’ spectator. Verder heeft
men het nu ook over audiences: oftewel echte, empirisch gedocumenteerde publieken in plaats
van theoretische modellen van toeschouwers.
Het begrip audience ligt inmiddels onder vuur, omdat het mediaconsumenten nog steeds te veel
als homogeen collectief en als ‘ontvangende’, relatief passieve partij neerzet. Er vindt een
verschuiving naar begrippen als user en prosumer.
Het verhaal over de introductie van film wordt nu ingebed in een lange termijn geschiedenis van
dispositieven en vormen van spectatorship, gesitueerd in concrete historische contexten.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur SandervanKaam. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
