Resume
Samenvatting: arbeids- en organisatiepsychologie (16/20 eerste zittijd)
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting van het vak arbeids- en organisatiepsychologie, gedoceerd door Joeri Hofmans.
[Montrer plus]
11 revues
Par: dimitrichevigny • 4 année de cela
Par: sarah_ameti • 4 année de cela
Par: valckenieryentel • 4 année de cela
Par: Thibautdj • 2 année de cela
Par: JosVermansen • 4 année de cela
Par: yassineamin • 4 année de cela
Par: JeffreyC97 • 4 année de cela
Aperçu du contenu
2018-2019ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
JOERI HOFMANS
SCHAKELJAAR BEDRIJFSKUNDE
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING EN SITUERING
1. Afbakening
Binnen de A&O-Psychologie bestudeert men hoe het gedrag van mensen verandert onder
invloed van verschillende activiteiten die de werkgever, het bestuur of een andere autoriteit
in een organisatie op het getouw zetten. Tegelijkertijd bekijkt men in de A&0-Psychologie ook
de invloeden van het gedrag van werknemers op de organisatie. Samenvattend kan stellen
dat de werknemer centraal staat in de Arbeids- en Organisatiepsychologie. Een ander
belangrijk element is de organisatie. Een werknemer zit in een bepaalde organisatie, we kijken
naar het effect van de organisatiestructuur. We zullen in deze cursus dus een aantal
elementen naar voor schuiven die van belang zijn voor verschillend gedragingen op het werk.
In deze cursus gaan we ons bekommeren om invloeden van, en op, bepaalde arbeid. Uiteraard
is dit een beperking, zo is er bv. ook thuisarbeid maar dit laten we buiten beschouwing.
Inhoud van de cursus:
• Gedragingen, emoties en cognities van mensen in een “werk”setting: dat is het gedrag
van een meerderheid van de bevolking voor een groot deel van hun dagelijkse
tijdbesteding als men niet slaapt;
• Gedrag, emoties en cognities in groep én individueel van werknemers; gedrag over de
‘gewone’ mens en hoe deze zich gedraagt in het dagdagelijkse leven en op het werk.
A&O-Psychologie behoort tot de toegepaste psychologie, ze hanteren concepten, theorieën
en technieken die vanuit andere psychologische domeinen komen. Toch zijn er ook een aantal
specifieke theorieën die ontwikkeld zijn voor A&O-Psychologie.
De psychologie heeft heel wat water doorzwommen, toch wordt de wetenschappelijke
benadering algemeen geaccepteerd. Er blijven nogal wat ‘scholen’ en hun visie over het ‘zijn’
van een persoon, hun invloed uitoefenen. Volgens Arnold kunnen hier vijf tradities worden
vermeld:
1. Psychoanalytische traditie: benadrukt dat onbewuste psychologische conflicten de
persoonlijke effectiviteit op het werk kunnen verminderen; probeert te verklaren waarom
gedrag op het werk vaak irrationeel en vijandig is of zelfs het belang verwaarloost.
2. Trekbenadering: beklemtoont dat stabiele en meetbare persoonskenmerken tot uiting
komen in het gedrag op het werk; is vandaag vooral gebaseerd op vijf fundamentele
persoonlijkheidstrekken.
3. Fenomenologische traditie: benadrukt sterk de persoonlijke ervaring en het individueel
potentieel om verder te ontwikkelen en verantwoord gedrag te tonen.
4. Behavioristische traditie: legt de nadruk op datgene wat mensen doen en hoe beloningen
en straffen gedrag kunnen beïnvloeden; komt vooral tot uiting bij pogingen om gedrag te
veranderen bij het leren.
5. Sociaal-cognitieve traditie: onderzoekt hoe mensen denken en hoe dit hun gedrag en un
relaties kan helpen reguleren en verklaren.
Een aantal van deze stromingen gaan we bestuderen. Zij brengen inzichten bij die toepasbaar
zijn op bepaalde van onze gedragingen op het werk. De bedoeling is om vanuit een
wetenschappelijk kader het gedrag beter te begrijp en vooral om gezond verstand te
1
,overstijgen. Met deze kennis heeft de psycholoog mogelijk een impact op organisatiebeleid,
werknemers …
2. Historische en maatschappelijke evoluties
De A&O-Psychologie is niet zomaar uit zichzelf ontstaan, maar is het gevolg van een aantal
historische en maatschappelijke evoluties. De integratie van deze stromingen en de verdere
eigen ontwikkelingen heeft ons tot de moderne A&O-Psychologie gebracht.
• FILOSOFIE
o Descartes, Bacon, Kant en anderen hebben heel wat uitspraken gedaan over de mens
en zijn handelen. Zij staan aan de wieg van de psychologie.
o Plato: mensen hadden verschillende rollen (koningen waren de intelligenten, de
wachter die de orde in de staat bewaken en het gewone volk moet gewoon productief
zijn). Geen twee personen exact gelijk geboren, mensen verschillen qua natuurlijke
begaafdheid. Er waren testen om soldaten te selecteren.
o Juan de dios Huarte y Navarro: grote verschillen tussen mensen, verschillende
beroepen vereisen verschillende mensen. Bij jongeren al zeggen wie wat moet
selecteren, er wordt een selectie gemaakt. Op die manier wordt er geen tijd verspilt.
• NATUURWETENSCHAPPELIJKE METHODE
De psychologie als wetenschap is zich beginnen ontwikkelen nadat men de sociale wereld
is gaan bestuderen via de natuurwetenschappelijke methode. Men gebruikte hiervoor
volgende aanpak:
Observatie à hypothese à toetsing à verwerping/aanvaarding van hypothese
Voorbeeld – Milgram experiment:
Indien mensen samenwerken met iemand van een hogere status gaan ze makkelijker
volgen en minder kritisch zijn.
• MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN/SOCIALE INVLOEDEN
Er ontstond een nood aan ‘een psychologie over de werkende mens’. Door het ontstaan
van een moderne staat, ontstonden er nieuwe sociale problemen.
• HUMANISME
Humanisme zorgde ervoor dat er meer aandacht was voor de mens.
• EERSTE ACADEMISCHE ONTWIKKELINGEN
o 1876, Wilhelm Wundt: eerste psychologische laboratorium.
o Experimentele methode: soms enkele problemen, betpaalde variabelen die
men wil manipuleren zijn moeilijk te isoleren en dus niet direct apart te
variëren zijn, omdat ze in combinatie met andere invloeden voorkomen (lenen
zich minder tot experimentele aanpak).
2
, o Introspectie: proefpersonen moeten zeggen wat ze gedacht, gevoeld hebben
bij de uitvoering van de proeven. De validiteit is een pijnpunt, het is namelijk
moeilijk te controleren.
• ARBEIDSPSYCHOLOGIE – CONSUMENTENPSYCHOLOGIE
Begin jaren ’20 bevindt zich de aanzet tot A&O-Psychologie. Men ging psychologische
inzichten toepassen op bedrijfsfenomenen.
o 1901, Walter Dill Scott: toespraak over psychologie en reclame voor een commercieel
gezelschap. Hij gaf zijn eigen reflectie over reclame. Een commerciële activiteit werd
voor het eerst gelinkt aan psychologische inzichten. Aanzet tot
consumentenpsychologie.
o 1912, Hugo Münsterberg: schreef het boek ‘psychologie and industrial efficiency’.
Toepassen van empirisch-natuurwetenschappelijke benadering toepassen op het
gedrag van mensen in organisaties en vooral gericht op selectie van werknemers.
Aanzet tot selectiepsychologie. Hij was vooral gericht op het verbeteren van de
productiviteit.
Kenmerkend voor deze beginperiode is dat een vrij atomistische benadering van de mens als
basis van de psychologie werd gevolgd. Menselijk gedrag wordt sterk opgesplitst in kleine
eenheden van handelingen en/of bewegingen. Deze zal men apart gaan testen of trainen.
Terwijl er weinig aandacht bestaat voor combinaties van gedragingen.
3. Situering van de A&O-psychologie
mens
producent consument
mens-
mens-mens
arbeid
arbeids- organisatie-
ergonomie psychologie psychologie
Centraal staat de interesse voor de mens. Eerst is er een opsplitsing van menselijk gedrag,
produceren en consumeren:
1. Producent: de mens die werkt, produceert – in ons geval binnen een organisatie. Dit kan
aanleiding geven tot psychologische fenomenen indien men samenwerkt met andere
personen.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lauraverhulst1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
51056 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans