Complete en begrijpelijke uitwerking van taak 4A en 4B van het blok GGZ2021 Kinder- en jeugdpsychopathologie. De samenvatting bevat alle literatuur uitgewerkt van de reference list en dus alle stof voor de taken. Daarnaast in het rood erbij geschreven aanvullingen van de tutor.
Leerdoelen:
1. Wat is ADHD? (aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis)
a. Klinische beeld (toepassen) / criteria
DSM-5 Classificatiecriteria
A. Een persisterend (=aanhoudend) patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-
impulsiviteit dat interfereert met het functioneren of de ontwikkeling, zoals gekenmerkt
door (1) en/of (2)
1. ONOPLETTENDHEID → zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende
minstens zes maanden aanwezig geweest in een mate die niet consistent
(=kloppend) is met het ontwikkelingsniveau en die een negatieve invloed heeft op
schoolse of beroepsmatige activiteiten
NB De symptomen zijn niet alleen een manifestatie van oppositioneel gedrag,
uitdagendheid, vijandigheid of een onvermogen om taken of instructies te begrijpen.
Oudere adolescenten of volwassenen (17 jaar en ouder) moeten aan minstens 5
symptomen voldoen:
- Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details, of maakt
achteloos fouten in schoolwerk, op het werk of gedurende andere
activiteiten (kijkt bijvoorbeeld over details heen of mist deze; levert slordig
werk op)
- Heeft vaak moeite om aandacht bij taak of spelactiviteiten te houden
(heeft bijvoorbeeld problemen om geconcentreerd te blijven tijdens een
les of gesprek, of bij het lezen van een lange tekst)
- Lijkt vaak niet te luisteren als hij of zij direct wordt aangesproken (lijkt
bijvoorbeeld afwezig, zelfs als er geen duidelijke afleiding is)
- Volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er dikwijls niet in om schoolwerk,
karweitjes of taken op het werk af te maken (begint bijvoorbeeld wel met
een taak, maar raak al snel afgeleid)
- Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten (heeft
bijv. moeite om een reeks taken achter elkaar af te maken; vindt het lastig
om benodigdheden en eigendommen op hun plek top te bergen; het werk
is slordig en wanordelijk; heeft moeite met tijdsindeling; haalt deadlines
niet)
- Vermijdt vaak om, heeft een afkeer van, of is onwillig om zich te houden
met taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen (bijv.
schoolopdrachten of huiswerk; bij adolescenten en volwassenen: een
rapport opstellen, formulieren invullen of lange artikelen doornemen)
- Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken en activiteiten (bijv.
materiaal voor school, potloden, boeken, gereedschap, portemonnee,
sleutels, papieren, bril, mobiele telefoon)
- Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels (bij oudere
adolescenten en volwassenen kan het gaan om gedachten aan iets anders)
- Is vaak vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden (bijv. boodschappen
doen rekeningen betalen, afspraken nakomen, terugbellen, sleutel of
agenda vergeten)
1
, 2. HYPERACTIVITEIT EN IMPULSIVITEIT → zes (of meer) van e volgende symptomen
zijn gedurende zes maanden aanwezig geweest in een mate die niet overeenstemt
met het ontwikkelingsniveau die een negatieve invloed heeft op sociale en schoolse
of beroepsmatige activiteiten
NB De symptomen zijn niet alleen een manifestatie van oppositioneel gedrag,
uitdagendheid, vijandigheid of een onvermogen om taken of instructies te begrijpen.
Oudere adolescenten en volwassenen (17 jaar en ouder) moeten minstens aan vijf
symptomen voldoen. De betrokkene:
- Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn of haar stoel
- Staat vaak op in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft
zitten (staat bijv. op van zijn/haar plek in de klas, op kantoor of op een
andere werkplek, of in andere situaties waar je op je plaats moet blijven
zitten)
- Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is (bij
volwassenen of adolescenten kan dit beperkt zijn tot gevoelens van
rusteloosheid) -> steeds het gevoel hebben om bezig te moeten zijn
- Kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende
activiteiten -> moeite om zacht te praten
- Is vaak ‘in de weer’ of ‘draait maar door’ (is er bijv. niet toe in staat om
lang stil te zitten, of voelt zich daarbij ongemakkelijk, zoals in een
restaurant, tijdens vergadering, anderen kunnen de betrokkene onrustig of
moeilijk bij te houden vinden)
- Praat vaak excessief veel
- Gooit het antwoord er vaak al uit voordat een vraagt afgemaakt is (maakt
de zinnen van een ander af, kan niet op zijn/haar beurt wachten tijdens
een gesprek)
- Heeft vaak moeite om op zijn of haar beurt te wachten (bijv. bij het
wachten in een rij)
- Stoort vaak anderen of dringt zich op (mengt zich zomaar in gesprekken,
spelletjes of activiteiten; gebruikt ongevraagd en zonder toestemmen te
verkrijgen de spullen van een ander; bij adolescenten en volwassenen:
dringt zich op bij activiteiten van anderen of neemt deze over)
B. Verscheidende symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteit-impulsiviteit waren voor
het 12de jaar aanwezig
C. Verscheidende symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteit-impulsiviteit zijn
aanwezig op twee of meer terreinen (bijv. op werk of school; met vrienden of gezinsleden;
tijdens andere activiteiten).
D. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de symptomen interfereren met het sociale, schoolse of
beroepsmatige functioneren, of de kwaliteit daarvan verminderen
E. De symptomen treden niet uitsluitend op in het beloop van schizofrenie of een andere
psychotische stoornis en kunnen niet beter worden verklaard door een andere psychisch
stoornis (stemmingsstoornis, persoonlijkheidsstoornis of angststoornis bijvoorbeeld)
De DSM-5 onderscheid drie subtypes van ADHD: specifieer of:
- Gecombineerd beeld: indien gedurende de afgelopen zes maanden
voldaan wordt aan zowel criterium A1 (onoplettendheid) als A2
(hyperactiviteit-impulsiviteit)
- Overwegend onoplettend beeld: indien gedurende de afgelopen zes
maanden aan criterium A1 (onoplettendheid) voldaan wordt maar niet aan
2
, criterium A2 (hyperactiviteit-impulsiviteit) → dit onoplettende type wordt
geassocieerd met de term ADD.
- Overwegen hyperactief-impulsief beeld: indien gedurende de afgelopen
zes maanden voldaan wordt aan criterium A2 (hyperactiviteit-impulsiviteit)
en niet aan criterium A1 (onoplettendheid)
Specifieer indien: gedeeltelijk in remissie: als aanvankelijk aan alle criteria is voldaan, maar de
afgelopen zes maanden aan minder dan alle criteria is voldaan en de symptomen nog steeds
beperkingen in het sociale, schoolse of beroepsmatige functioneren veroorzaken.
Specifieer actuele ernst:
- Licht: niet of nauwelijks meer symptomen dan vereist zijn om de classificatie te kunnen
toekennen zijn aanwezig, en de symptomen leiden slechts tot lichte beperkingen in het
sociale of beroepsmatige functioneren
- Matig: er zijn symptomen of functionele beperkingen tussen ‘licht’ en ‘ernstig’ aanwezig
- Ernstig: veel meer symptomen dan vereist zijn om de classificatie te kunnen toekennen zijn
aanwezig, of verschillende bijzonder ernstige symptomen zijn aanwezig, of de symptomen
leiden tot duidelijke beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren.
Diagnostische kenmerken
Onoplettendheid is bij ADHD zichtbaar in het gedrag in de vorm van:
- Afdwalen van de taak
- Gebrek aan doorzettingsvermogen
- Moeite om de aandacht ergens bij te houden
- Ongestructureerd te werk gaan
*wordt niet veroorzaakt door opstandigheid of gebrek van begrip
Hyperactiviteit is overmatige motorische activiteit op een moment dat het niet gepast is
- Een kind dat voortdurend rondrent
- Buitensporig veel friemelen
- Tikken met de voeten of praten
Impulsiviteit betekent dat overhaaste handelingen uitgevoerd worden zonder erbij na te denken,
waarbij de kans op letsel of schade groot is
- Zonder uitkijken de straat op schieten
Wat de DSM criteria ons niet vertellen -> limitatie
- Ontwikkelingsachterstand ongevoelig
- Categorische kijk op ADHD
b. Oorzaken
c. Risico – en prognostische factoren
Risico- en prognostische factoren
- Temperament: ADHD hangt samen met een verminderde gedragsinhibitie en een
verminderd vermogen tot aandachts- en gedragsregulatie (effortful control); een negatieve
emotionaliteit; en / of een verhoogde prikkelbehoefte (novelty seeking). Deze eigenschappen
kunnen iemand vatbaar maken voor ADHD, maar ze zijn niet kenmerkend voor de stoornis.
- Omgevingsfactoren:
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sannevw. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
