Jeugdcriminologie
Wat is jeugdcriminaliteit?
- Jeugdcriminaliteit verwijst naar gedrag van jongeren van 12-18 jaar waarbij
bepaalde- in wetboeken vastgelegde- normen worden overtreden en
waarop een straf staat.
Jeugdcriminaliteit: verschillende facetten
- Jeugdcriminaliteit bestaat uit vele facetten
- Het begrip criminaliteit is een categorie van delinquentie en omvat
ernstige wetsovertredingen zoals geweldsdelicten, zedendelicten, inbraken
en brandstichting
- Deze categorie wordt onderscheiden van kleine delicten zoals eenvoudige
diefstallen en verkeersongevallen waarbij andere mensen niet in gevaar
worden gebracht
- Bij jeugdigen wordt crimineel gedrag en kleine delicten ook nog
onderscheiden van de zogenoemde statusdelicten. Dit zijn
wetsovertredingen die alleen gelden voor minderjarigen, zoals weglopen,
spijbelen, drugs- of alcoholgebruik en discobezoek onder een bepaalde
leeftijd.
Misdrijf vs problematische/complexe opvoedingssituaties
- Niet alle aangemelde zaken betreffen een misdrijf, slechts 55,1%. De rest
betreft problematische opvoedingssituaties. Bij deze zaken gaat het
bijvoorbeeld om weglopen, onbuigzaamheid en schoolverzuim.
Jeugdculturen: een blik op de geschiedenis
Belangrijkste historische scharnierpunten:
- Onderzoeken naar jeugd en jeugdculturen laten zien dat adolescenten
altijd een discussie over moraal en afwijking was:
1) De Tweede Kamer stelt al in 1914 een “algemene klacht over de baldadigheid
der jeugd” aan de orde. Een als gevolg daarvan geïnitieerde staatscommissie
spreekt in haar verslag van een “angstwekkende stijging van de criminaliteit en
tuchteloosheid” van de jeugd van 13 tot 18 jaar.
2) In de jaren 20 en 30 krijgt de bezorgdheid over de jeugd minder aandacht. De
grote bloei van de jeugdbeweging die vol idealisme aan een betere toekomst wil
bijdragen, wordt als positief gezien. Degenen die er niet bij horen, zijn de
arbeidsjongeren, die moeite hebben met de idealen van de jeugdbeweging.
3) Vervolg jaren 40-50:
Sinds het einde van de jaren 40 tot de jaren 50 is “de aarzelende en
tweeslachtige houding van de ouderen en van de autoriteiten, bijna een
structureel kenmerk van hun gedrag naar de jongeren”. Deze bezorgdheid
bestond vooral in kringen van politici, wetenschappers en vertegenwoordigers
van de kerk en in mindere mate in de brede maatschappij. Massajeugd wordt het
begrip voor maatschappelijk ‘verwilderde jeugd’ waarbij vooral ongeschoolde
arbeidsjeugd werd bedoeld: ‘deze hele groep jeugdigen wordt gezien als een
1
,groep die vrij gemakkelijk zal komen tot crimineel gedrag. De jongens en meisjes
leven op vitaal en op instinctief niveau.
4) vervolg jaren 50-80:
Halverwege de jaren 50 komen de ‘nozems’ in het nieuws. Ze zorgen voor
opschudding en verontwaardiging. Er volgt later een problematisering van
rockers en provo’s.. ze worden beschouwd als demonisch, en het resultaat is een
algehele morele verontwaardiging.. dat komt ook terug bij eenzelfde type
subcultuur-groeperingen als de karakters, de betogers voor milieu en
vredesbewegingen (jaren 70), en verder doorgezet door de opkomst van de
voetbalvandalen en autonomen (jaren 80).
MOGELIJKE EXAMENVRAGEN
1. Wat is jeugdcriminaliteit: definitie - + voorbeelden
2. Facetten van jeugdcriminaliteit kunnen toelichten + voorbeelden
kunnen duiden
3. aard en omvang: belangrijkste ontwikkelingen kunnen toelichten
4. kritische kanttekeningen bij statistieken kunnen formuleren
(mogelijke interpretaties, verklaringsgronden, en het verschil kunnen
aangeven met insinuaties)
5. misdrijf vs. complexe opvoedingssituatie kunnen toelichten en
verduidelijken met voorbeeld
6. het begrip 'jeugdcultuur' kunnen duiden, historisch kunnen toelichten
m.b.t. jeugdcriminaliteit en de visie op morele paniek over de jeugd
gedurende de laatste honderd jaar. + kunnen aantonen met
bewijsmateriaal
7. artikel van Althoff, M (2005) "begrijpen," alsook kunnen positioneren
in het college over jeugdcriminaliteit: zie instructievragen bij
opdracht.
8. moeilijke begrippen kunnen uitleggen: bv. recidive, handsoff delict
Vragen tekst: het beeld van de jeugd als criminaliteits- en veiligheidsprobleem.
Een discourstheoretische verklaring
1) de grote bloei van de jeugdbeweging die vol idealisme aan een betere
toekomst wil bijdragen, wordt als positief gezien. Degenen die er niet bij
horen, zijn de arbeidsjongeren, die moeite hebben met de idealen van de
jeugdbeweging. Hoezo? Wat waren de idealen dan?
Het doel was:
o De ontplooiing en vorming van eigen leden, door middel van
recreatieve en culturele activiteiten en door het propageren van een
leefcode die gericht was op bepaalde levenswaarden
o Uitbouw betere samenleving
2
, o Jongeren hielden de leiding en volwassenen werden als mentoren
betrokken
In de geschiedenis van de Vlaamse jeugdbeweging steunt op 3 pijlers: katholieke
vlaamse studentenbeweging, Duitse wandervogelbeweging en Engelse
padvinderij
Vooral bij het eerste, wrong het schoentje in de relatie tot de arbeidersjongeren.
Het was een elitaire aangelegenheid. Bovendien sloop langs de achterdeur er een
discours binnen van parochiale eenheidsbeweging en sociale inbedding. Door een
compromis met de bisschoppen in 1927 werd deze kwestie min of meer opgelost:
Katholieke actie mocht zich wel per stand organiseren, maar ze moesten tegelijk
alle sociaal-revendicatieve (waarvan men beweerd de eigenaar te zijn, en
waarvan men bij beslaglegging, dit beslag wil opheffen) en/of politieke aspiraties
laten varen. Toch bleef die spanning lang bestaan, in zekere zin tot op de dag van
vandaag bij 2 klassen van mensen en politieke ideeën: radicaal politieke
2) in de jaren 50 was men van mening dat de verwilderde jeugd gemakkelijk
tot crimineel gedrag zal komen. De jongens en meisjes leven op vitaal en
instinctief niveau. Wat bedoelde men daarmee? Kan je daar voorbeelden
van geven?
Dat ze doen wat ze moeten doen om te ‘overleven’ zonder belang te
hechten aan de nodige bestaande waarden/normen/regels. Ze doen eerder
‘waar ze zin in hebben’, in plaats hoe te leven in de samenleving.
Voorbeelden: extravagante kledij, bullen als wilde dieren, met bromfietsen
door de straten knetteren, op straat rondhangen
3) wat is de belangrijkste conclusie van dit artikel? Kan je een korte samenvatting
geven?
College 3: meervoudig risicomodel
Meervoudig risicomodel
In het model worden protectieve en bedreigende invloeden weergegeven. Het
kind kan beïnvloed worden in door gezin, school en vrije tijd. Traumatische
gebeurtenissen en sociale steun kunnen het kind dusdanig beïnvloeden dat
probleemgedrag ontstaat.
Naast de omgevingsinvloeden, hebben ook factoren in het kind zelf invloed op
zijn/haar probleemgedrag. Het gaat hier om persoonlijkheid van het kind. de
verschillende pijlen in het model geven aan dat alle invloeden en het gedrag met
elkaar in verbinding staan. Gedrag wordt beïnvloed door de omgeving en
persoonlijkheidskenmerken, maar de omgeving en persoonlijkheidskenmerken
beïnvloeden op hun beurt ook het gedrag.
Geen eenrichtingsverkeer!
3
