Canon
= selectie van kunstenaars gebaseerd op waardeoordeel
= ook gebaseerd op idee van vooruitgang, steeds betere criteria benaderen
Voor- en nadeel van stijlgeschiedenis
Voordelen:
- Gebruik van beeldtaal waardoor studies vergeleken kunnen worden.
- Orde in groot aantal kunstwerken: lineaire geschiedenis, geografische indeling.
- Vorming van gedeelde culturele achtergrond.
Nadelen:
- Inhoud van het kunstwerk te weinig belicht.
- Kunstwerk wordt herleid tot illustratie van een vooraf bestaand historische toestand.
- Vorming van canon: te beperkt wat met kunst van 20ste eeuw?
- Kennis beperkt zich tot reconstructie van het verleden en de intentie van kunstenaar.
- Verklaren = bewijs: stijlgeschiedenis moet zich als exacte wetenschap profileren maar hoe
kan je de intentie van de kunstenaar bewijzen?
- Hoofdzakelijk memorisatie van de stijlkenmerken, zonder nadenken.
- Classificatie wat met kunstenaars die binnen hun oeuvre verschillende stijlen hanteren.
- Wat met mondialisering? Wat met andere media?
In de 2de helft van de 20ste eeuw: Wat is kunstgeschiedenis? Onderzoek naar methode van
de kunstgeschiedenis
Kunstenaressen worden weinig bestudeerd, waarom? (Genderstudies)
Moet de westerse kunst als maatstaf dienen? (Postkolonialisme)
Hoe geven kijker betekenis aan een kunstwerk? (Verband met receptiegeschiedenis)
Naast wat de historici schrijven maar ook hoe ze het schrijven, zegt iets over hun visie. (Analyse van
hun taal)
Men stelt vragen vanuit een bepaalde visie. Dit zorgt voor een interpretatie, niet voor bewijs.
6
, Les 2 Prehistorie
Eerste mensachtige milj. jaar geleden
Steentijdperk:
- Paleolithicum: Nomaden, jacht
- Mesolithicum: Neanderthaler, half permanent, hutten, jagen op klein wild
- Neolithicum: Sedentair (op 1 plek blijven wonen), landbouw, veeteelt, dorpen, boerderijen,
sociale organisatie, het wiel.
Metaaltijdperk:
- Kopertijd: 5000-2000
- Bronstijd: 2000-750 (koper + tin legering maakt koper sterker)
- IJzertijd: 750- 550 (ijzer gemakkelijker te vinden, elastischer en sterker dan brons)
(Allemaal v.C.)
De datering is relatief, afhankelijk van streek tot streek.
De Prehistorie eindigt in België door inval van Caesar omdat hij de Galliërs en Kelten verslaat in v.C.
Opgelet jaartelling: 4de millennium is van 4000 --> 3000 voor Christus!
Prehistorie: materiële cultuur en kunst
Materiële objecten of artefacten gemaakt door een gemeenschap om in hun behoefte te voorzien =
duidt op begin van cultuur.
Arte factum = kunstmatig gemaakt (bv. Romeinse bronzen kruik gevonden in Landen in 2020)
Kunst: een voorwerp zonder praktische functie? Met ethische waarden zoals symmetrie. Is het
doordacht door het te stileren, idealiseren, …?
De inhoud en concept van kunst verandert afhankelijk van de tijd en plaats.
Archeologische studie
Traditionele benadering = artefacten beschrijven, materiaal studie, vergelijken en ordenen.
New Archeology = multi-dimensionele betekenis: samenwerken met andere disciplines voor een
bredere cultuur-historische reconstructie van de context waarin artefacten ontstaan nieuw soort
onderzoek sinds 1960.
(Bv. Reconstructie van verdwenen sociale systemen, handelssystemen, landschappen: voorwerpen
van verschillende culturen op 1 vindplaats: aanwijzing voor handelsroutes)
Kritisch onderzoek = onderzoek naar veronderstellingen en vooroordelen.
(Bv.:)
- Is een artefact enkel resultaat van een bepaalde context of veroorzaakt het ook verandering
in visie?
- Vooroordeel: van geometrische decoratie op het aardewerk naar figuratie: evolutie van de
mens gekoppeld aan idee van vooruitgang.
Kritisch onderzoek naar de romanisering. De Romeinen brengen beschaving bij de Barbaren.
7
